ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

101
uygulanmalıdır. Sektörün daha da erimesi durumunda sektörden bahsetmek yersiz olacaktır. BDDK’nın
düzenlediği ve maliyeye vergi ödeyen bu sektör tamamen etkinliğini kaybedecektir. Dolayısı ile yüzde 1 bile
olsa tahsil edilecek bir vergi matrahı kalmayacaktır. Ülkemizdeki finansal araç ve kurumların çeşitliliğine bu
şekilde darbe vurulması hem ülkemizin genel misyonu hem de İstanbul’un finans merkezi olması fikri ile de
çelişmektedir.
3.5.5.3 Faktoring
Faktoring de, 1980’li yıllardaki açılımdan sonra ülkemizde uygulanmaya başlayan ve KOBİ finansmanı
sağlayan bir yöntemdir. Mevcut hali ile BDDK yönetimindedir. Varolduğu günden bugüne kadar Hazine Müsteşarlığı
tarafından düzenlenen ve denetlenen bu sektörün sorunlarının BDDK tarafından çözülüp çözülmeyeceği de
belirsizliğini sürdürmektedir. Yasa tasarısının kabul edilip uygulamaya geçirildiğinde beklenen katkıyı sağlayacağı
ortaya çıkacaktır.
Buna ek olarak sektörün diğer bir sorunu BSMV ile ilgilidir. Faktoring şirketleri genelde yüzde 30 özkaynak,
yüzde 70 yabancı kaynak kullanmaktadır. Mevcut düzenleme ile mevduat da kabul edemeyen bu kurumlar yurtiçi
bankalardan alınacak kredilerden yüzde 5 BSMV ödemek durumumdadırlar. Müşterisine kullandırırken de yine
BSMV uygulayan faktoring firmalarının finansman maliyeti artmakta rekabet imkanı azalmaktadır.
Bankaların şüpheli alacaklar için karşılık ayırmaları durumunda bunlar vergi kanunları açısından gider
yazılabilirken faktoring şirketlerinin ancak yargı kararları neticesi bunu yapabilmeleri mümkündür ki pratikte de
bunun bir anlamı olmamaktadır.
Sektörün gelişimine baktığımızda, 2008 yılının son çeyreğinde ve 2009’un ilk yarısında küçülen sektör
2009’un 3. çeyreği itibariyle yeniden hız kazanmıştır. Faktoring Derneği’nin 47 üyesine ilişkin 2009 yılı 9 aylık
bilanço sonuçlarına göre, üyeler 21 milyar 986 milyon TL yurtiçi, 3 milyar 236 milyon TL yurtdışı işlemlerden
olmak üzere toplam 25 milyar 222 milyon TL ciroya ulaştı. Sektörün 2009 yılını 36 milyar TL ciro ile kapatması
öngörülmektedir.
BDDK’nın Finansal Piyasalar Raporu’na göre ise faktoring sektöründe 2.769 personelle 75 şirket faaliyet
gösteriyor. Bu şirketler, 25 Şube ve 107 temsilcilik ile 37 bin 641 şirkete hizmet veriyor. Sektörün krediden takibe
dönüşüm oranı ise yüzde 7 ile bankacılık dışı finans kesimi ortalamasının altında bulunuyor.
Kriz öncesi dönemde ortalama yüzde 35 büyüyen faktoring sektörü, 2008 son çeyreğinden 2009’un ilk 6 ayına
kadar ortalama yüzde 15 büyümüştür. 2009’un 3’üncü çeyreğinden itibaren başlayan büyümenin 2010 yılından
itibaren hızlanması beklenmekte, yasal altyapının da tamamlanması ile birlikte sektörün önü daha da açık hale
gelmektedir.
Önümüzdeki dönemde gelişen yeni pazarların da etkisiyle ihracatta beklenen% artışa paralel olarak özellikle
ihracat faktoringinde% artış noktasında potansiyel bulunmaktadır. “Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman
Şirketleri” konulu yasa tasarısı kanunlaştığı zaman bu alanda da gelişme beklenmektedir.
Faktoring sektörünün toplam aktif büyüklüğü, bir önceki yılın aynı dönemine göre %2 oranında azalarak 9
milyar TL’ye gerilemiştir. Bununla birlikte önceki çeyreğe göre toplamı artan aktiflerin %78’ini alacaklar hesabı
oluşturmaktadır. Ekonomik durgunluk ve likidite sıkışıklığından dolayı alacakların faktoring şirketlerine iskonto
ettirilmesi, faktoring sektörünün alacak miktarını artırmaktadır. Faktoring sektöründe geçen yılın aynı dönemine
göre artış gösteren takipteki alacakların bilanço payı ise finansal kiralama, tüketici finansman ve varlık yönetim
sektörleriyle kıyaslandığında daha düşük seviyededir. 2008 yıl sonundan itibaren tutarı artan bankalar hesabı aynı
seviyesini korumaktadır. Kaynak yapısına bakıldığında, özkaynakların bilanço ağırlığının bankacılık dışı finansal
sektör ortalamasının üzerinde olduğu görülmektedir. Faktoring şirketlerinin kullandığı toplam kredi miktarında ise
geçen yılın aynı dönemine göre önemli bir değişim olmamıştır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010