ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

43
III. TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
3.1 GENEL EKONOMİK DURUM
Küresel gelişmeleri açıkladığımız bölümde de belirtildiği üzere geçtiğimiz iki yıl ve bundan sonraki 3-5 yıllık
dönemler krizden kurtulmak ve tedavi amaçlı uygulamalara ağırlık vermek şeklinde gerçekleşecektir. Bu kriz
ortamında yaşanan daralma son 80 yılın en büyük daralmasıdır. Dünya nüfusunun en fazla artışı zaten son 80 yılda
gösterdiğini düşündüğümüzde bu krizi en fazla sayıda insanı etkileyen kriz olarak tanımlamak mümkün olacaktır.
Nüfus artışı ve finansal sistemin entegre vaziyette çalışması riskleri daha da fazla yayan bir yapı oluşturmuştur.
Kriz döneminde gelişmekte olan ülkelere yönelik net sermaye girişi ise 24 yıl sonra negatife dönmüştür.
Ülkemize baktığımızda ise krize karşı bir dayanıklılık olduğunu görmemiz gerekmektedir. Birçok anlamda
makroekonomik dengeler korunabilmiş, zaten var olan sorunlar biraz ağırlaşmıştır. Ülkemizde uzun süredir
devam eden yapısal sorunların bu kriz ortamında ve eski kırılganlık düzeylerinde çok ağır zararlar vermesi
beklenirdi, ancak bu şekilde olmamıştır. Örneğin çok büyük firmalar iflas etmemiş, bankalar çökmemiştir. Öte
yandan, para ve maliye politikaları da krizle mücadele edecek şekilde uygulanmış ve faiz oranları ilk defa tek haneli
rakamlara düşmüştür.
Her ne kadar uzun bir süre IMF ile yeni bir Standby anlaşması tartışması sürmüş olsa da en azından raporun
yazıldığı tarihe kadar sadece tartışması ile uzun bir süre idare edilmiştir. Ülkemizin içinde olduğu güçlü yapı IMF
ve uluslararası organizasyonlar tarafından da görülmekte ve izlenmektedir. Bu bağlamda ülke risk primimiz olumlu
olarak seyretmekte, kredi notumuz yükselmektedir (Fitch’den iki kademe artış ve ardından Moody’s’den bir kademelik
artış). Kredi notumuzun yükseldiği ortamda gelişmiş ve gelişmekte olan 40 ülkenin kredi notu toplamda 100 defa
indirilmiştir. IMF dayatması olmadan son 60 yılın en büyük krizi kendi imkanlarımızla çözülmeye çalışılmaktadır.
Genel resim bu olmakla birlikte belirtildiği üzere yapısal sorunlardan da kaynaklanan konular kriz ortamındaki
görece olumsuzluklardan daha da etkilenmekte ve bu nedenle krizden daha fazla etkilenildiği yönünde yaklaşımlar
bulunmaktadır.
Örneğin bu kapsamda TÜİK ile TCMB’nin birlikte yürüttüğü Aylık Tüketici Eğilim Anketi, tüketicilerin
harcama davranış ve beklentilerini değerlendirmektedir. Endeksin 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimser
durum, 100’den küçük olması tüketici güveninde kötümser durum, 100 olması ise tüketici güveninde ne iyimser
ne de kötümser durum olduğunu göstermektedir. 2009 yılı Kasım ayında 78,38 olan Tüketici Güven Endeksi, 2009
yılının Aralık ayında Kasım ayına göre %0,53 oranında artarak 78,79 değerine yükselmiştir.
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Şekil 5: Tüketici Güven Endeksi Aralık 2008- Aralık 2009
Kaynak: TÜİK