ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

74
Çalışılan süreler için yapılan ödemeler, 2004 yılında kazancın yüzde 75,4’ünü, 2008 yılında ise yüzde 83,3’ünü
oluşturmaktadır. Düzensiz ödemelerin kazanç içindeki payı, 2004 yılında yüzde 10,5 ve 2008 yılında yüzde 5,5
olarak gerçekleşmiştir. Ayni yardım ödemelerinin kazanç içindeki payı ise 2004 yılında yüzde 5,1, 2008 yılında
ise yüzde 1,9 olarak tahmin edilmiştir. Araştırma sonuçları ekonomik faaliyet kolu ayrımında incelendiğinde de
düzensiz ödemeler ve ayni yardımların kazanç içindeki payının genellikle düştüğü gözlenmektedir.
3.4.2 Gelir Dağılımındaki Gelişmeler
TÜİK tarafından Aralık 2009’da yayımlanan araştırma sonuçları ile 2006 ve 2007 yıllarına ilişkin gelir ve yaşam
koşulları ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmada “eşdeğer hanehalkı kullanılabilir gelir dağılımı”na ilişkin istatistikler
üretilmeye başlanmıştır. Bu hesaplamada bireysel refah ön plana çıkmaktadır. Dolayısıyla, hesaplamalarda
hanehalkının toplam geliri kadar hane içindeki fert sayısı da önem taşımakta, hanehalkının toplam kullanılabilir
geliri, hanedeki fert sayısı dikkate alınarak bireysel gelire dönüştürülmektedir. Doğru karşılaştırma yapabilmek için
de eşdeğerlik ölçeği kullanılarak, her bir hanehalkı büyüklüğünün kaç yetişkine eşdeğer olduğu tespit edilmektedir.
2007 yılı sonuçlarına göre, son yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, ilk yüzde 20’lik gruba göre 8,1
kat daha fazladır. En yüksek gelire sahip gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 46,9 iken, en düşük gelire
sahip gruptakilerin toplam gelirden aldığı pay yüzde 5,8 olarak gerçekleşmiştir.
Buna göre, son yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, ilk yüzde 20’lik gruba göre 8,1 kat daha
fazladır. Aynı gösterge (P80/20) 2006 yılı sonuçlarına göre 9,5 kat olarak hesaplanmıştır.
2007 yılı sonuçlarına göre, kentsel yerler için P80/20 göstergesi 7,5 kat, kırsal yerler için ise 6,9 kat olarak
hesaplanmıştır.
Tablo 47: Eşdeğer Hanehalkı Kullanılabilir Gelire Göre Sıralı Yüzde 20’lik Gruplar, 2006-2007
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Not: Gelir referans dönemleri bir önceki takvim yılıdır.
Kaynak: TÜİK
2007 yılı sonuçlarına göre, gelir dağılımı eşitsizlik ölçüsü olan gini katsayısı, gelir dağılımında bir önceki
yıla göre bir iyileşme olduğunu göstermektedir. Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı,
sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1’e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade etmektedir. 2006 yılı
sonuçlarına göre Gini katsayısı 0,43 iken, 2007 yılı sonuçlarına göre 0,02 puanlık bir düşüş göstererek 0,41 olarak
hesaplanmıştır. Bu katsayı, 2007 yılı sonuçlarına göre kentsel yerleşim yerleri için 0,39, kırsal yerleşim yerleri için
ise 0,38 olarak hesaplanmıştır.
Gelirin nüfusa dağılımındaki eşitsizliğin grafik gösterimi olan Lorenz eğrisi, grafiğin dikey ekseninde gelirin
birikimli payları, yatay ekseninde nüfusun birikimli payları yüzde olarak gösterilmek suretiyle eğrinin “köşegen
doğru”dan uzaklığına göre yorumlanır. Buna göre, 2007 yılı sonuçlarını içeren eğrinin, 2006 yılına göre köşegene
daha yakın olması gelir dağılımındaki iyileşmeyi göstermektedir.