ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

51
aya göre ise kapasite kullanım oranı Kasım ayında 1.1 puan azalış göstermiştir.
Kasım ayında özel sektör imalat sanayi kapasite kullanım oranı geçen yılın aynı ayına gore 2.1 puan azalarak
yüzde 70,4 olurken, kamu sektörü kapasite kullanım oranı 13.5 puan artarak yüzde 88,8 olduğu görülmektedir.
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Tablo 38: Aylık Kapasite Kullanım Oranı 2007-2009 Kasım
Kaynak: TÜİK
3.1.3 Hizmetler Sektörü
Hizmetler sektörünün belli başlı kalemlerine baktığımızda genel anlamda bir daralma yaşandığı görülmektedir.
Hizmetler sektöründe katma değerdeki daralmanın yılın ikinci çeyreğinden itibaren gerilediği gözlenmektedir. Bu
durum yılın üçüncü çeyreğinde (özellikle ticaret, ulaştırma sektörleri) belirginleşmiştir. Bu gelişmede krize karşı
alınan önlemlerin (vergi indirimleri) etkisi olmuştur. İnşaat sektöründeki daralma devam etmekte buna karşın otel
ve lokantalar ile mali aracı kuruluşlarda pozitif büyüme gözlenmektedir. Bunun sonucunda katma değer, hizmetler
sektöründe yılının üçüncü çeyreğinde yüzde -4,5 oranında azalma kaydetmiştir.
Toptan ve parakende ticaret sektöründe (GSYH içinde payı üçüncü çeyrekte yüzde 10,5) değer üçüncü çeyrekte
yüzde -7,2 oranında azalmıştır. Bununla birlikte, yılın üçüncü çeyreğinde beyaz eşya satışları ortalama yüzde -4
oranında azalmış, otomobil satışları ise ortalama 16,1 oranında artmıştır.
Ulaştırma ve haberleşmede (GSYH içinde payı üçüncü çeyrekte yüzde 12,5) katma değer üçüncü çeyrekte
yüzde -6,9 oranında azalma kaydetmiştir. Konut sahipliğinde (GSYH içinde payı dönemde yüzde 11,5) katma değer
üçüncü çeyrekte yüzde 3,8 oranında artış göstermiştir.
İnşaat sektöründe (GSYH içinde payı üçüncü çeyrekte yüzde 3,3) gerileme devam etmektedir. Bu sektörde
katma değer yılın üçüncü çeyreğinde yüzde -18,1 oranında azalmıştır.
Küresel krizin getirdiği belirsizlik ortamı ve yurtiçi talepteki durgunluk konut satışlarında durgunluğu beraberinde
getirmiştir. Bu sektörün imalat sanayiinde alt sektörlerle olan girdi bağlantıları da dikkate alındığında
daralmanın boyutu artmaktadır. İnşaat sektörünün bu sektörel bağlantıları önemini de artırmaktadır.
TÜİK verilerine baktığımızda Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre % 11,6 artmıştır. Çıkış
Yapan Ziyaretçiler Anketi sonuçlarına göre 2009 yılı IV. dönem turizm geliri, geçen yılın aynı dönemine göre % 11,6
oranında artarak 5 012 898 591 dolar olmuştur. Turizm gelirinin 3 527 038 004 doları yabancı ziyaretçilerden, 1 485
860 587 doları ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerimizden elde edilmiştir.
Ziyaretçiler seyahatlerini kişisel olarak veya paket tur ile gerçekleştirmektedir. Turizm gelirinin 4 175 553 964
doları kişisel, 837 344 627 dolarıı ise paket tur harcamalarından oluşmaktadır.
Ekim, Kasım ve Aralık aylarından oluşan IV. dönemde en yüksek turizm geliri 2 466 201 396 dolar ile Ekim