ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

39
2.3 DİĞER ULUSLARARASI GELİŞMELER
Küresel çapta son iki yıla damgasını vuran en önemli husus yaşanmakta olan krizdir. Bu krizin temel özelliği
ise gelişmiş ülke ve gelişmiş finansal sistemin diğer gelişmekte olan ülkelere yapmış olduğu bir kriz ihracıdır. Her ne
kadar finansal yapı üzerindeki bu olumsuz gelişmeler gündemi oluşturmakta ise de daha önemli ve öncelikli başka
hususlar da bulunmaktadır. Bu hususları iklim değişimi, su kullanımı, küresel afetler, savaşlar şeklinde saymak
mümkün olabilecektir. Yukarıdaki ülke ve bölge bazlı gelişmelere ek olarak finansal krizin doğurduğu en önemli
sorunlardan birisi de özel sermaye akımları üzerine olan etkidir.
1980’lerdeki finansal serbestleşme sonrasında ülkeler arasındaki özel sermaye akımları giderek artmış ve farklı
dönemlerde farklı özellikler arz etmiştir. 2007 yılında zirve seviyelerine gelen bu akımlar krizden çok olumsuz
etkilenmiştir. Yaklaşık rakamlar itibariyle 2007 yılında 28 gelişmekte olan ülkeye (Çin, Hindistan, Endonezya,
Malezya, Filipinler, Güney Kore, Tayland, Arjantin, Brezilya, Şili, Kolombiya, Ekvator, Meksika, Peru, Venezuela,
Bulgaristan, Çekoslovakya, Macaristan, Polonya, Romanya, Rusya, Türkiye, Ukrayna, Cezayir, Mısır, Fas, G.
Afrika, Tunus) net 928.5 milyar dolar fon girişi sağlanırken 2008 yılında bu rakam 465 milyar dolara düşmüş olup
2009 yılı için ise 165 milyar dolara düşmesi beklenmektedir.
Sermaye birikimi yeterli olmayan ülkeler açısından bu sermaye çekiliminin ciddi sorunlar oluşturacağı
aşikardır. Öte yandan, giren sermaye çıkarken çok daha ciddi sorunlara neden olabilmektedir. Bu yüzden,
mevcut küresel krizin özel sermaye akımları ile ilişkili boyutu üzerinden farklı olumsuz senaryolar da küresel
riskler arasında yerini almaktadır.
Bu tür modern ekonomik sistemin sorunlarına ek olarak yine modern üretim tarzlarının ve hayat koşullarının
da etkileri ile ciddi su kıtlığı çekilmektedir. Özellikle az gelişmiş, su kıtlığı çekilen kıtalarda insanlar birbirlerini
öldürmekte, bu nedenle savaşlar çıkmaktadır. Batılı ülkeler ise bu ülkelerdeki su kıtlığını çözmek yerine askeri
müdahalelerde bulunmakta, milyarlarca dolar harcayarak uçaklar göndermekte ama bu rakamın onda birini bile su
kıtlığı için ayırmamaktadırlar. Kuraklık ile mücadele içinde de su idaresi, su verimini artıracak teknolojiler ve ortak
bir çalışma alanı gerektiği açıktır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Şekil 4: Konut, Endüstri ve Tarımsal Alanlardaki Su Kullanımı
30.00
Konut Kullanımı Endüstri Kullanımı Tarımsal Kullanım
Kaynak: UNESCO, World Water Development Report 2009.