ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

119
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Tablo 73: Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre İthalat 2008-2009
Kaynak: TÜİK
Seçilmiş fasıllara göre ithalat rakamlarına baktığımızda demiryolu ulaşım araçları ve parçalarında yüzde 114’lük
bir artış görülmüştür. Ancak bu kalemin zaten fasıllar arasındaki ağırlığı çok cüzi bir yekün tutmaktadır. Gemi ve suda
yüzen taşıtlar ithalatında yüzde 37 artış görülmüştür. Aradaki küçük artışlar görülen kalemleri ve bazı negatif düşüş
gösteren kalemleri atladığımızda ortalama düşüş olan yüzde 30.3’den daha fazla düşüş gösteren kalemler arasında
demir ve çelik eşya, adi metal aletler, yapağı, yün ve kıl, seramik mamulleri, hava taşıtları, hayvansal, bitkisel katı ve
sıvı yağlar, ağaç ve ahşap eşya, aluminyum eşya, mineral yakıt ve yağlar, bakır ve bakır eşya, hububat, tuz, kükürt,
toprak ve taşlar, demir ve çelik, inci, kıymetli taş, madeni para gelmektedir.
Önemleri itibariyle baktığımızda makina, mekanik cihazlar ve kazanlardaki yüzde 24.1’lik düşüş nedeni ile
5.5 milyar dolarlık bir azalma, plastik ve mamullerinde 2 milyar dolara yakın bir düşüş, kara taşıt ve aksamlarında
4 milyar dolara yakın bir düşüş, mineral yakıt ve yağlarında 19 milyar dolara yakın bir düşüş ve demir ve çelik
ithalatında ise 12 milyar dolar civarında bir düşüş görülmüştür.
Bu düşüşlerin ekonomik küçülmenin hangi kesimleri daha fazla vurduğunu göstermesi açısından da önemi
bulunmaktadır. Buna göre hem makine ve araç parkında, hem de konut ve yapı üretiminde ciddi bir gerileme
bulunmaktadır. Krizden çıkış sonrasında da bu düşen rakamların ortalamanın da üzerinde artmasını beklemek normal
olacaktır.
Ülke grupları itibariyle ithalat rakamlarına baktığımızda serbest bölgelerden yapılan ithalatta yüzde 27.7’lik bir
düşüş görülmektedir. AB’den yapılan ithalatta ise yüzde 24.4’lük bir azalma kaydedilmiş, diğer ülkeler kalemlerindeki
düşüş ise yüzde 33.8 olmuştur.
Seçilmiş ülke gruplarına baktığımızda en fazla ithalat düşüşü yüzde 55.3 ile EFTA ülkelerinde görülürken
bunu yüzde 49 ile Ekonomik İşbirliği Teşkilatı izlemiş, ardından ise yüzde 39.4 ve yüzde 39.2 ile İslam Konferansı
Teşkilatı ve Türk Cu mhuriyetleri bunları takip etmiştir. Toplam ithalat içinde en fazla ağırlığa sahip olan, daha
doğrusu, ithalatımızın yarısından fazlasını yaptığımız OECD ülkelerinden yapılan ithalatta ise yüzde 27’lik bir düşüş
olmuştur. Bunun sonucunda 103 milyar dolar olan 2008 ithalatı 75 milyar dolara düşmüştür. Daha detaylı bilgiler
yukarıdaki tablodan izlenebilir.
En çok ithalat yapılan 50 ülkenin detaylarına baktığımızda ithalatın arttığı ülkeler arasında yüzde 23 ile
Norveç, yüzde 17 ile Bangladeş, yüzde 15.9 ile Nijerya gelmektedir. Bu ülkelerin toplam ithalat içindeki ağırlığı 0.5
civarlarındadır. Fakat bu ülkeler yeni pazarlar olması itibariyle önem arz etmektedir. İthalat ya da ihracat şeklinde
girilen ilişkilerin yöntemli bir şekilde dış ticaretten elde edilen faydaların maksimize edilmesine kullanılması
mümkün olacaktır.