ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

135
Her bir önceliğin detaylı bir şekilde açıklamasının ve önceliklerle ilgili yapılacak olan iyileştirmelerin de
yer aldığı bu planda, önceliklerin hangi bakanlıklar tarafından yerine getirileceğine ilişkin detaylı bir Eylem Planı
da karar sonunda yer almaktadır. Bu kararın özetinin 10 no’lu kutuda yer almasının ve buraya eklenmesinin
nedeni ile bu yapılmak istenenlerin aslında İstanbul’un bir finans merkezi olma kararı olmasa bile yine
yapılması gerektiğidir. Bu noktada İstanbul’un bir finans merkezi olup olamayacağının tartışılması bir
kenara bırakılmalı ve eylem planı uygulanmalıdır.
KAMU KESİMİ
Özellikle son 5 yıllık süreç içinde kamu bürokrasisindeki azalma ve işlemlerin kolaylaştırılması gözle görülür
bir şekilde artmaktadır. Ancak kağıt üzerinde yapılabilen ve henüz tamamen yaygınlaşmamış bazı hususların topluma
duyurulması ve uygulamaların daha da geliştirilmesi gerekmektedir.
Kamu kesiminin son yıllardaki en büyük hedefi ve amacı kamusal disiplinin sağlanması ve harcamaların ve
gelirlerin bu çerçevede değerlendirilmesi olmuştur. Bu kapsamda vergi adaleti ve vergi toplama en önemli işlevlerin
başında gelmektedir. Kriz ortamında hem kamu kesimi daha fazla gelire ihtiyaç duymakta hem de bu geliri
elde edebilecegi yani vergi tahsil edeceği taraflar vergi ödeme güçlerini kaybetmektedir. Normal zamanlarda
normal politikalar uygulanabilir ancak olağanüstü durumlarda normal politikaların uygulanması beklenen
sonuçları vermeyecektir. Bu anlamda vergi tahsilatlarında ve takibinde çok daha dikkatli olunması, gerçekten
zorluk çeken sanayici ve işadamlarına bir çözüm önerilmesi ancak gerçekten kaçak olan, haksız vergi kaçırma ve
vergiden kaçınma yollarına tevessül edenlerin ise takibi gerekmektedir.
Damga vergisi bürokratik bir engeldir.
Ülkemizde özel sektörün önündeki bürokratik engellerin başında alınan bazı vergiler gelmektedir. Damga
Vergisi de bunlardan birisidir. Belki kağıdın, mührün ve mürekkebin pahalı ve nadir olduğu dönemlerde bu verginin
alınması normal iken artık bu mührün sembolik bir anlamı kalmış, ancak işlemleri uzatacak bürokratik boyutu
yaşadığımız hızlı dünyada aynı şekilde muhafaza edilmiştir.
Damga Vergisi’nin kaldırılması, mükerrer vergi uygulamalarının tespit edilerek bunların da ortadan kaldırılması
gerekmektedir. En basit bir araç piyasasında bile noter, trafik tescili, motorlu taşıt vergisi, muayene parası, egsoz
muayenesi, lpg muayenesi, kullanılan yedek parçadan alınan kdv, kullanılan benzin ve lpg’den alınan vergi, zorunlu
sigorta ve kaskonun birlikte uygulanması yer almaktadır.
Maliye tarafından en kısa sürede adil bir vergi politikası oluşturulmalı, hem gereksizler kaldırılmalı, hem vergi
sayısı azaltılmalı, böylece vergi denetiminde ve tahsilatında da kolaylık sağlanmalıdır.
Yeni Teşvik Paketi açıklanmıştır: Bu paket ile büyük proje yatırımları ve bölgesel-sektörel destekler başlığında
iki grup oluşturulmuştur. Hem ulusal hem uluslararası sermayenin gerçekleştireceği yatırımları teşvik etmek suretiyle
sermayenin Türkiye’ye çekilmesini sağlamak amaçlanmıştır. Bölgesel teşvikler ile bölgeler arasındaki olumsuz ve
adaletsizliklerin kaldırılması amaçlanmıştır.
Yatırımların teşviki gereken bir uygulama ise üretimin teşviki zorunlu bir ihtiyaçtır.
Teşvik sisteminin sektör ve bölge bağlamında yeniden ele alınması olumlu bir gelişme olmakla birlikte, kapasite
kullanımı ve istihdam oranlarındaki düşüklük, iç ve dış talebin yavaşladığı bir ortamda yeni ek kullanılmayan ilave
kapasite oluşumuna neden olacaktır. Bu nedenle mevcut kapasitelerin kullanılmasının desteklenmesi daha doğru
bir yaklaşımdır. Teşvik sistemi doğru olmakla birlikte zamanlama itibari ile marjinal faydası çok düşük kalacak bir
uygulamadır. Hem bu sistemin ama aynı zamanda mevcut üretim kapasitesini teşvik edecek farklı mekanizmaların
birlikte kullanılması gerekmektedir.
Üretim teşvik edilmeli ve özel sektör ayağa kaldırılmalıdır. Bunu için öncelikli olarak;
• İç pazar desteklenmeli, daralan pazarların tekrar genişlenmesi için gereken önlemler alınmalıdır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010