ASKON EKONOMİ RAPORLARI: 14 KÜRESEL KRİZDEN KIRILGAN ...

56
TÜRKİYE EKONOMİSİ 2010
Tablo 40: Dünya Bor Rezervi (Bin Ton B2O3)
Kaynak: http://www.maden.org.tr/yeni3/yayinlar/raporlar/borraporu.htm
Mortgage ve Gayrimenkul Sektörü
Mevcut makro ekonomik ortamda gayrimenkul sektörünün yapısına bakıldığında konut arzının özellikle 2005
yılından itibaren devamlı surette arttığı ve gereksiz yere lüks konut üretiminin oluşturulduğu ve kriz etkisi ile vahim
bir tablonun oluştuğu bir sektör görülmektedir. Bahsi geçen lüks projeler ile oluşan konut stoğunun eritilmesi için
oldukça uzun bir süre geçecektir.
Küresel kriz etkisi ile emlak fiyatlarındaki düşmede belirli lokasyonlarda dip görülmüş olmakla birlikte belirli
lokasyonlar için bunun söylenemeyeceği de bir gerçektir. Konut ihtiyacının hâlâ var olmasına, faiz ve fiyatların
da bu anlamda uygunluğuna rağmen gelir seviyelerinin artmaması, kriz nedeni ile oluşan gelecek beklentilerinin
olumsuza dönmesi konut talebini de sınırlamaktadır.
Ülkemizde 17 milyon konut bulunmasına rağmen bunların yüzde 25’inin ruhsatsız-kaçak, yüzde 60’ının yirmi
yaşın üstünde, bir kısmının da deprem sonrası yıkılıp yeniden yapılması gereken nitelikte konutlar olması dolayısıyla
konut ihtiyacı devam etmektedir.
Konut üretiminde ya lüks inşaatlar ya da Toki ve Kiptaş uygulamaları ile alt gelir grubuna hitap edilirken, orta
gelir grubunun ihtiyaçları göz ardı edilmiştir. Faizlerdeki düşüşün sektöre bir canlandırma getirdiği kesin olmakla
birlikte yeterli olduğu tartışmalıdır. Faizlere çok duyarlı olan mortgage kredileri için güven ortamının artması ve
faizlerin ise bu düzeylerde kalması mevcut potansiyelin kullanımını sağlayabilecektir. Mortgage faizlerindeki her
%0.1’lik düşüş mortgage kredisi kullanabilecek hanehalkınının sayısını arttırabilecektir. Ülkemizde mortgage
kredilerin GSMH’ya oranını yüzde 3.9 iken bu oran Avrupa’da yüzde 70 civarındadır.
TÜİK tarafından yayınlanan veriler kapsamında inşaat maliyet endeksine baktığımızda bir önceki
döneme göre maliyetlerin yüzde 0.07 arttığı görülmektedir. 2005=100 Temel Yıllı Bina İnşaatı Maliyet Endeksi,
Ekim–Kasım–Aralık aylarını kapsayan 2009 yılı dördüncü döneminde, toplamda bir önceki döneme göre yüzde 0,07
ve bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,62 artarken dört dönem ortalamalara göre yüzde 4,28 azalmıştır.
2009 yılı dördüncü döneminde bir önceki döneme göre işçilik endeksi yüzde 0,75 artarken, malzeme endeksi
yüzde 0,14 azalmıştır. 2009 yılı dördüncü döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre işçilik endeksi yüzde 2,37
ve malzeme endeksi yüzde 0,08 artmıştır.