yorum-ilkeleri

Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri”, Kamu Hukukçuları Platformu Toplantısı, Ankara, 29.9.2012 10
Öklid’in 20 nolu teoreminde ifade edilen kural, bütün matematikçiler tarafından
bilinir ve aynı şekilde uygulanır. Öklid, bu teoremleri M.Ö. 300 civarında yazdığı
Unsurlar (Στοιχεῖα [Stoicheia]) isimli kitabında dile getirmiştir. Ama bunlar Öklid’in
icat ettiği veya koyduğu kurallar değil, eşyanın tabiatına saklı olan kurallardır. M.Ö.
300’den bu yana matematikçiler bu teoremleri kullanıp problemleri çözüyorlar. Bu işi
yaparken de ulaştıkları sonuç, matematikçilerin siyasî, dinî, ideolojik eğilimlerine
bağlı olarak değişmiyor. Sağcı bir matematikçi de, solcu bir matematikçi de bu teoremi
aynı şekilde uygulayıp, aynı sonuca ulaşıyor.
Hukukun da aynı şeye ihtiyacı var. Hâkimin elinde Öklid’in ilkeleri benzeri öyle
ilkeler olmalı ki, bu ilkeleri hâkim, kendi siyasal, dinsel, ideolojik eğilimlerinden bağımsız
olarak uygulayabilsin. Uygulayıcı değişse bile ulaşılan sonuç, aynı kalsın.
Hukukun bilim olmak için bu tür ilkelere ihtiyacı vardır. Nasıl her matematikçi aynı
ilkeleri uygulayıp, matematik problemini aynı şekilde çözüyor ise, benzer şekilde her
hukukçu da aynı ilkeleri uygulayıp önündeki problemi aynı şekilde çözmelidir. Bir
matematik probleminin çözümü nasıl çözümü yapan matematikçinin kim olduğuna
göre değişmiyor ise, hukuk probleminin çözümü de çözümü yapan hukukçunun kim
olduğuna göre değişmemelidir.
Bizim bu çalışmada ifade etmeye çalıştığımız ilkeler işte böyle ilkelerdir. Eğer bu
tür ilkeler geliştirilebilir ise, hukukçular kendilerine sunulan problemleri aynı şekilde
çözeceklerdir. Oysa şimdi önümüze bir problem geldiğinde, her birimiz ayrı bir çözüm
öneriyoruz. Hatırlayalım: Bu yılın (2012) başında görevdeki Cumhurbaşkanının
görev süresinin beş yıl mı, yedi yıl mı olduğu yolunda ortaya çıkan soruna değişik
cevaplar verdik. Mesela ben “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır
ve Bu Görev Süresi Kanunla Belirlenebilir mi?” başlıklı makalemde 11 Cumhurbaşkanının
görev süresinin beş yıl olduğunu ve bu sürenin kanunla belirlenemeyeceğini
yazdım. Bazı meslektaşlarımız ise tam tersi şeyler yazdılar. Neticede yasama
organı 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanununun geçici
1’nci maddesiyle onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresinin yedi yıl olmasını öngördü.
Bana göre bu düzenleme Anayasaya aykırıydı ve Anayasa Mahkemesi tarafından
iptal edilmesi gerekirdi. Ne var ki, Anayasa Mahkemesi 15 Haziran 2012 tarih ve
E.2012/30 sayılı kararıyla bu düzenlemenin oy çokluğuyla Anayasaya aykırı olmadığına
karar verdi 12 . Karar henüz yayınlanmamıştır. O nedenle Anayasa Mahkemesinin
kararının gerekçesini bilmiyoruz. Kararı izleyen günlerde, Anayasa Mahkemesinin
söz konusu kararı hakkında medyada şu değerlendirmeler yapılmıştır: “Gül mü, Er-
11. Kemal Gözler, “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır ve Bu Görev Süresi Kanunla
Belirlenebilir mi?”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl 7, Sayı 66, Şubat 2012, s.36-50
(13 Ağustos 2012).
12. http://www.anayasa.gov.tr/index.php?l=gundem&id=378 (13 Ağustos 2012).