yorum-ilkeleri

More documents

Recommendations

Info

Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri”, Kamu Hukukçuları Platformu Toplantısı, Ankara, 29.9.2012 24 letvekillerine tanınan yasama dokunulmazlığı benzeri bir güvencenin Cumhurbaşkanına tanınmasında da yarar olduğunu ileri sürerek Cumhurbaşkanının kişisel suçlarından ve keza Cumhurbaşkanının seçilmeden önce işlediği iddia edilen suçlardan dolayı yargılanamayacağını iddia etmektedirler. Belki milletvekillerine tanınan yasama dokunulmazlığı benzeri bir dokunulmazlığın Cumhurbaşkanına da tanınmasında yarar olurdu. Ancak gelgelelim Anayasada Cumhurbaşkanına böyle bir ayrıcalık tanıyan bir hüküm, bu düşünceyi iddia edenlerin de kabul ettiği gibi yoktur. Söz konusu ayrıcalık Cumhurbaşkanının kişisel suçlarından dolayı genel hükümlere tâbi olması kuralının istisnası oluğuna göre, bu istisnanın ayrıca ve açıkça anayasa koyucu tarafından öngörülmüş olması gerekir. Öngörülmediğine göre Cumhurbaşkanının böyle bir dokunulmazlığı yoktur; Cumhurbaşkanı kişisel suçlarından dolayı normal vatandaşlar gibi yargılanabilir. 2. Đstisna, Kaideyi Koyan Makam Tarafından Konulabilir Yukarıda kendiliğinden istisna olamayacağını, istisnanın konulması gerektiğini söyledik. Hemen ilave edelim: Đstisna, herhangi bir makam tarafından değil, ancak kaideyi koyan makam tarafından konulabilir. Bunun sebebi şudur: Đstisna, kaidenin, yani o konudaki genel kuralın kapsamını daralttığı için, genel kuralın değiştirilmesi anlamına gelir. Dolayısıyla bir kurala istisna getirmek yetkisi, sadece ve sadece o kuralı koyma yetkisine sahip olan makama aittir. Yani istisna, kaideyi koyan makam tarafından konulur. Bundan şu sonuçlar çıkar: Bir kere, yargı organı kural koyucu bir organ olmadığına göre istisna koyma yetkisine sahip değildir. Bir konuda istisna yok ise, yargı organı genel kuralı uygulamak zorundadır. Yargı organının istisna koyamaması, aynı zamanda <strong>yorum</strong> yoluyla genel kuralın kapsamını daraltamaması ve keza <strong>yorum</strong> yoluyla istisna üretememesi anlamına gelir. Yorum yoluyla genel kurala istisna getiren yargı organı, yasama yetkisini veya düzenleyici işlem yapma yetkisini gasp etmiş olur. Đkinci olarak, bir kurala istisna getirmek yetkisi, sadece ve sadece o kuralı koyma yetkisine sahip olan makama aittir. Yani genel kural kim tarafından konulmuş ise, o genel kurala istisnayı yine o makam getirebilir. Mesela yasama organının koyduğu bir genel kurala yine yasama organı istisna getirebilir. Yasama organının koyduğu bir kurala Bakanlar Kurulu istisna getiremez. Keza Bakanlar Kurulunun koyduğu bir kurala bir bakanlık istisna getiremez. Burada makamdan bahsetmek yerine belki normdan bahsetmek daha uygun olur. Şöyle diyebiliriz: Bir genel kural hangi norm ile konulmuş ise, o kurala istisna ancak o norm ile konulabilir. Yani kanunla konulmuş bir kurala, kanunla; yönetmelik ile konulmuş kurala yönetmelik ile istisna getirilebilir.
Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri”, Kamu Hukukçuları Platformu Toplantısı, Ankara, 29.9.2012 25 Normlar hiyerarşisinin cari olduğu bir sistemde yukarıdaki ilkeyi daha doğru bir şekilde şöyle de açıklayabiliriz: Đstisna, normlar hiyerarşisinde kendisine istisna getirilen norm ile en az aynı düzeyde bulunan bir norm ile getirilebilir. Yani anayasa hükmüne istisna anayasa hükmüyle, kanun hükmüne istisna kanun hükmüyle getirilebilir; anayasanın bir hükmüne kanunla, kanunun bir hükmüne yönetmelikle istisna getirilemez. Keza tüzükle konulan bir kurala yönetmelikle istisna getirilemez. Yine normlar hiyerarşisine paralel bir şekilde, makamlar hiyerarşisi terminolojisiyle söylersek, kurucu iktidarın koyduğu bir kurala ancak kurucu iktidar, yasama organının koyduğu bir kurala ancak kurucu iktidar veya yasama organı; yürütme organının koyduğu bir kurula ancak kurucu iktidar, yasama organı veya yürütme organı istisna getirebilir. Haliyle yürütme organının kendi içinde de bir makamlar hiyerarşisi vardır. Örneğin Bakanlar Kurulunun koyduğu bir yönetmelik hükmüne bir bakanlık yönetmeliğiyle istisna getirilemez; bir bakanlığın koyduğu yönetmeliğe bir vali genel emir ile istisna getiremez. Şimdi istisna ancak kaideyi koyan makam tarafından konulabilir ilkesine kötü bir örnek verelim: Örnek.- Anayasamızın 101’inci maddesinin ilk fıkrasına, 31 Mayıs 2007 tarih ve 5678 sayılı Anayasa Değişikliği Kanunuyla şu hüküm konulmuştur: Anayasa, m.101/2: “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır”. Bu hüküm bir genel hükümdür ve ne bu fıkrada, ne 101’nci maddenin bir başka fıkrasında, ne de Anayasamızın bir başka maddesinde bu genel hükme istisna getiren bir hüküm yoktur. Ne var ki, onbirinci Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün görev süresinin kaç yıl olduğu konusunda bir tartışma yaşanmıştır. Nitekim ben de bu konuda “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır ve Bu Görev Süresi Kanunla Belirlenebilir mi?” başlıklı bir makale yazarak bu tartışmaya katıldım 35 . Neticede kanun koyucu bu tartışmaya sessiz kalmadı ve sorunu kendince çözmek için 19 Ocak 2012 tarih ve 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanununun geçici 1’nci maddesiyle şöyle bir hüküm getirdi: 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, Geçici Madde 1: “Onbirinci Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır.” Böylece sorun “çözülmüş” oldu. Sorunun bu şekilde çözülmesi yukarıda açıkladığımız “istisna, kaideyi koyan makam tarafından konulabilir” ilkesine aykırıdır. Çün- 35. Kemal Gözler, “Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Görev Süresi Ne Kadardır ve Bu Görev Süresi Kanunla Belirlenebilir mi?”, Terazi Aylık Hukuk Dergisi, Yıl 7, Sayı 66, Şubat 2012, s.36-50 (13 Ağustos 2012).
Page 1 and 2: Bu metin, Kamu Hukukçuları Platfo
Page 3 and 4: Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri
Page 23: Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri
Page 75 and 76:
Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri
Page 77 and 78:
SONUÇ Kemal Gözler, “Yorum Đlk
Page 79 and 80:
BĐBLĐYOGRAFYA Kemal Gözler, “Y
Page 81:
Kemal Gözler, “Yorum Đlkeleri
show all

yorum-ilkeleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?