Číslo 1 - Slavistický ústav Jána Stanislava SAV

militare pro alqua re svedčiť v prospech čoho, podporovať – Quod tamen nomen tam parùm
eis convenit, quàm Æthiopes dici albos, tum ratione communis acceptionis, tum præscriptionis,
tum significationis, quæ omnia pro sola Romana Ecclesia militant quoad esse, & denominationem,
Catholicæ Ecclesiæ. [229]
monachatus, us m mníšstvo – Hic verò author non solùm fatetur, sed positive probat Quinque
etim primis sæculis in Ecclesia in usu fuisse... Monachatum... [DHP 279] / Gemma / Niermeyer
[Greg.] / Du Cange / Bartal /NLW
morti adjudicare odsúdiť na smrť – neminem justè posse morti adjudicari, etiam judicis
sententiâ [DHP 148]
motiva credibilitatis motívy vierohodnosti (teologický pojem v súvislosti s analýzou viery)
– Ea porro sunt argumenta pro veritate Romano-Catholicæ Fidei... ea motiva credibilitatis, ut
de ejus certitudine nemo prudens dubitare possit. [DHP 290]
motivum, i n motív, pohnútka – a) Verbum DEI scriptum... suâ infallibilitate, ac certitudine
superat omnia alia motiva credendi, aut credibilitatis. [DHP 46] b) Siquidem non innititur revelationi
divinæ, tamquam suo formali motivo, sed motivò solùm alicui humano. [DHP 250] c)
→ motiva credibilitatis / CorTh / Niermeyer /Nolte: motiva (!) ~ ratio movens / Du
Cange ~ causa, incitamentum
nominalis, is, e nereálny, jestvujúci len podľa mena – → chimericus / OLD ~ „súvisiaci s podst.
menom“ / Bartal nominalis 2 (P. Bachmegyei, Otia Bachmegyeiana, 1733, nominales Christiani) /
G. Amesius, Bellarminus enervatus, Amstelodami 1638, s. 517: nominalis tantum et vanus
nupernus, a, um nedávny, nuperus – Nam jam asseruisti bonum opus esse Decimas præstare,
in nuperna autem tua concione, operosè probabas omnia bona opera nostra peccata esse.
[DHP 125] / Bartal
offensivus, a, um urážlivý – Quòd illi conentur cum Arminio, aliquas impias, & piarum
aurium offensivas Calvini propositiones mitigare... [DHP 162] / Bartal ~ ad aggrediendum aptus
/ NLW registruje spojenie de rebus offensivis piarum aurium u L. Vivesa
omniscius, a, um vševedúci – Fideles esse essentialia membra Christi, & omnipotentes, & omniscios.
[DHP 99] Lewis-Short [Ps.-Aug.] / CorTh / Du Cange apud theologos scholasticos / Kirsch †
paedobaptismus, i m krst detí – Pædobaptismum seu Baptismum infantium reprobant
[DHP 151] / (V dostupných slovníkoch sa lexéma nenachádza, no vyskytuje sa v reformovanej
teológii pol 16. storočia, napr. u J. Kalvína, Institutio Christianae religionis.) / NLW
papista, ae m derog. rímsky katolík – → simiae papistarum / NLW / (Lexéma pochádza
pravdepodobne zo 16. stor., vyskytuje sa v textoch M. Luthera.)
parochianus, i m farník – → dioecesanus / Du Cange
perfectibilitas, atis f zdokonaliteľnosť – omnis autem compositio, est imperfectio, utpote
defectionem aliquam, & perfectibilitatem involvens [DHP 190] / NLW
phantasma, tis n výmysel, prelud – orta est maxima dissensio inter Calvinistas, dum una
pars hujus, altera illius phantasmata præeligit [DHP 85] / CorTh – Schütz / Nolte uvádza, že
phantasma (imaginatio rei falsae) sa vykytuje u Aug. a Plin., iní však čítajú phasmata / Kirsch
[Plin.] ~ eine falsche Einbildung (falošná predstava, klam)
polemicus, a, um polemický, polemicko-teologický – → haeresiologicus / NLW / (V tomto
význame pravdepodbne až v 17. storočí.)
praenominatus, a, um uvedený, vopred spomenutý – hæc est certior via ad Cœlum, quàm ulla
alia prænominatarum Sectarum [DHP 291] / OLD ~ „dať niekomu praenomen“ / Lewis-Short ~
„uviesť na prvom mieste, najprv povedať“ – nesk. / Kirsch ~ zuvor gesagt, oben angeführt (vopred
spomenutý, hore uvedený) / Bartal
69