Transport,ubezpieczenia i spedycja w handlu miedzynarodowym.pdf

Część III
Transport i spedycja w handlu międzynarodowym
Wstęp
Podstawą transakcji handlowych, czy to zagranicznych, czy krajowych, jest kontrakt handlowy. W takim
kontrakcie strony powinny zapisać, gdzie następuje odbiór towaru, gdyż na tej podstawie kalkuluje się jego
cenę. Jeżeli odbiór następuje np. w magazynie sprzedającego, to cena sprzedaży powinna być niższa niż
wtedy, gdy sprzedający zobowiązuje się dostarczyć ten towar do magazynu kupującego. Takie zastrzeżone
w kontrakcie prawo i obowiązek zorganizowania transportu towaru oraz pokrycia jego kosztów nazywa się
gestią transportową. Bardzo często zdarza się sytuacja, gdy gestia transportowa jest podzielona pomiędzy
obie strony umowy. O tym, że dana strona umowy ma gestię transportową, mówimy wtedy, gdy do niej
należy obowiązek zorganizowania i opłacenia transportu na dłuższym odcinku. 1
Najczęściej stosowanym zapisem, który w kontrakcie handlowym rozstrzyga podział gestii transportowej,
jest odwołanie do odpowiedniej formuły Incoterms 2 . Formuły Incoterms zostały opracowane przez Międzynarodową
Izbę Handlową w Paryżu. Co kilka lat ukazuje się znowelizowana wersja, odzwierciedlająca
aktualne realia rynkowe. Ostatnia wersja Incoterms®2010 obowiązuje od 2011 r., przy czym wiele przedsiębiorstw
wciąż korzysta z poprzedniej wersji Incoterms 2000.
Dzięki posiadaniu gestii transportowej strona kontraktu może podejmować decyzje w zakresie sposobu
i warunków przewozu, osiągając dzięki temu korzyści, takie jak:
• uzyskanie oszczędności dzięki zorganizowaniu transportu po cenie niższej niż kwota odpowiadająca
kosztom transportu wkalkulowanym w cenę towaru;
• możliwość ustalenia wielkości i częstotliwości dostaw;
• możliwość wykorzystania własnych środków transportu;
• uzyskanie korzystnych warunków przewozu (np. rabatów) w przypadku stałej współpracy z firmą
transportową lub spedycyjną;
• możliwość utworzenia przesyłki zbiorowej.
Należy jednakże pamiętać o tym, że z gestią transportową wiąże się również ryzyko, wynikające np.:
• ze wzrostu cen usług transportowych;
• z braku możliwości zrealizowania przewozu np. ze względu na słabą dostępność specjalistycznych
środków przewozu lub zbyt duże wymiary przesyłki;
• z niewywiązania się z kontraktu ze względu na opóźnienie spowodowane np. kongestią 3 lub długim
czasem oczekiwania na przejściu granicznym.
1
J. Neider, Transport międzynarodowy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2008, s. 276.
2
Zamiast formuły Incoterms można zastosować np. Amerykańskie Znowelizowane Definicje w Handlu Zagranicznym
– RAFTD.
3
Kongestia to inaczej zatłoczenie, popularnie nazywane korkiem; dotyczy nie tylko transportu drogowego, ale również
innych gałęzi transportu.
17