Transport,ubezpieczenia i spedycja w handlu miedzynarodowym.pdf

Rys. 2. Podział transportu ze względu na kryteria istotne z punktu widzenia firmy handlowej bądź produkcyjnej
Kryterum: sposób
zorganizowania przewozu
Kryterum: wielkość
obsługiwanej przesyłki
Kryterum: zastosowanie
jednostek ładunkowych
transport regularny transport całopojazdowy transport konwencjonalny
transport nieregularny transport zbiorowy transport multimodalny
1. Wspólna polityka transportowa Unii Europejskiej
Wspólna polityka transportowa jest jedną z podstawowych polityk wspólnotowych, od czasu podpisania
Traktatów Rzymskich. Sprawnie funkcjonujące połączenia transportowe umożliwiają realizację co najmniej
dwóch z czterech swobód leżących u podstaw wspólnego rynku – swobody przepływu osób i towarów.
Obecnie prowadzona polityka transportowa Unii Europejskiej ma na celu uczynienie tego transportu możliwie
czystym, bezpiecznym i efektywnym. Wraz z otwarciem rynków transportowych i stworzeniem równych
warunków konkurencji, na znaczeniu zyskał model „zrównoważonej mobilności” – zwłaszcza w świetle
stałego wzrostu emisji gazów cieplarnianych pochodzących z sektora transportu.
Od 1985 r. Komisja Europejska publikuje tzw. białe księgi (ang. White Paper), w których zawierają się najważniejsze
wytyczne w zakresie tworzenia wspólnej polityki transportowej. Tytuł pierwszej księgi brzmiał:
„Zakończenie tworzenia rynku wewnętrznego”. Sprecyzowano w niej, że celem wspólnej polityki transportowej
jest stworzenie warunków gwarantujących wolność świadczenia usług transportowych na jej
obszarze od 1 stycznia 1993 r.
W drugiej białej księdze z 1992 r. („Przyszły rozwój wspólnej polityki transportowej”) – skupiono się na dążeniu
do zrównoważonego rozwoju rynku transportowego (ang. sustainable development). Kolejna biała
księga „Europejska polityka transportowa do 2010 – czas na decyzje”, ukazała się w 2001 r.
Przewidywała ona dynamiczny rozwój przewozów prowadzący do kongestii, przeciążenia sieci transportowej
(szczególnie w przypadku transportu drogowego i lotniczego), a także coraz większych kosztów dla
środowiska i zdrowia ludzi. Aby zahamować te niekorzystne tendencje, Komisja Europejska wprowadziła
pakiet środków zaradczych.
Największym stwierdzonym wyzwaniem była nierównowaga w wykorzystaniu różnych gałęzi transportu,
z przewagą najbardziej szkodliwych dla środowiska przewozów drogowych. Uznano więc, że należy rewitalizować
kolej, promować transport morski i wodny śródlądowy, w także wykorzystywać różne gałęzie
transportu w ramach przewozu jednego ładunku.
Kolejnym priorytetem była kontynuacja rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T, z uwzględnieniem
eliminacji wąskich gardeł, głównie na granicach państw. Skupiono się również na prawach i odpowiedzialności
użytkowników transportu, w tym na bezpieczeństwie oraz opłatach za korzystanie z infrastruktury.
W opublikowanej w marcu 2011 r. kolejnej białej księdze „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru
transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu”,
położono nacisk na następujące zagadnienia strategiczne:
• jednolity europejski obszar transportu;
• innowacje na przyszłość – technologia i zachowanie;
19