PRACA DOKTORSKA Zale ność własności strukturalnych ...

Metoda pomiarowa Bragga-Brentano jest techniką ogniskującą, w której używana jest wiązkarozbieżna. W metodzie tej źródło promieni rentgenowskich i punktowy detektor znajdują się naobwodzie okręgu ogniskowania, w centrum którego umieszczono płaską próbkę (rysunek III.1.3).Rysunek III.1.2. Schemat geometriipomiarowej typu Debye’a-Scherrera.Rysunek III.1.3. Schemat geometriipomiarowej typu Bragga-Brentano.W zmodyfikowanych wersjach metody stosowany jest monochromator i niewielkich rozmiarówdetektor pozycyjny. Zmiany te pozwalają w istotny sposób poprawić jakość danych dyfrakcyjnych wtej technice.Obydwie wymienione techniki (Debye’a-Scherrera i zmodyfikowana Bragga-Brentano), a takżetechnikę energodyspersyjną użyto w badaniach przedstawionych w niniejszej pracy. Szczegółyzastosowania wyżej wymienionych technik pomiarowych dla celów badań przedstawionych wniniejszej prace zostaną opisane w następnych rozdziałach.Wynikiem pomiarów dyfrakcyjnych jest dyfraktogram, który najczęściej przedstawiana jest jakowykres dwuwymiarowy zależności natężenia wiązki ugiętej od kąta 2θ (rysunek III.1.4). Położeniamaksimów dyfrakcyjnych zależą od typu symetrii krystalograficznej, parametrów sieciowychmateriału i długości fali, a natężenie od rodzaju atomów biorących udział w dyfrakcji i ich położeniaw komórce elementarnej badanego materiału. Poszerzenie maksimów dyfrakcyjnych związane jest zwymiarami krystalitów, defektami w materiale i optyką pomiarową.Rysunek III.1.4. Dyfraktogram polikrystalicznego krzemu zmierzony w geometrii pomiarowej Bragga-Brentano.15