PRACA DOKTORSKA Zale ność własności strukturalnych ...

obliczone ze stosunku c/a (wzór I.2.1 zakładający jednakowe długości wiązań) rosną nieznacznie ztemperaturą: od 0.3781 (przy 22 K) do 0.3783 (przy 723 K) dla materiału B i od 0.3783 (przy 289 K)do 0.3784 (przy 923 K) dla materiału A (w skali użytej na rysunku wzrost ten jest niewidoczny).Niezależnie od różnicy w wartościach parametrów sieciowych i c/a, obydwa materiały mają wewspólnym zakresie temperaturowym podobne objętości komórek (rysunek V.2.2.7), przedstawionezależności były użyte dla określenia rozszerzalności termicznej azotku indu.Zależności V(T) dopasowane do obecnych wyników przez model Debye’a-Grüneisena zostałyokreślone dla trzech zestawów punktów eksperymentalnych. Zestaw 1 składał się z wysoko iniskotemperaturowych punktów dla materiału B, zestaw 2 – z wysokotemperaturowych punktów dlamateriału A i niskotemperaturowych dla materiału B, zestaw 3 - z wysoko i niskotemperaturowychpunktów dla materiałów A i B. Otrzymane zależności zaprezentowano na rysunku V.2.2.8.Niewielkie różnice między wariantami dopasowania są zauważalne dla zależności α V (T). Przebiegtej zależności dla każdej z przyjętych kombinacji objętości pokazano na rysunku V.2.2.9. Obecnewyniki są znacząco różne od wcześniejszych eksperymentalnych [24] i półempirycznych [51]zależności α V (T). Podobnie jak dla GaN, spadek stosunku osiowego z temperaturą pokazuje wzrostanizotropii rozszerzalności termicznej z temperaturą.Z przedstawionej zależności V(T) zostały wyznaczone temperatury Debye'a (Θ D ) heksagonalnegoazotku indu. W stosunku do wymienionych różnic pomiędzy zależnościami wyznaczone Θ D wynoszą710 K, 755 K, 761 K, odpowiednio dla każdego zestawu (patrz tabela V.2.2.4). Według ocenu autora,najlepszy wynik otrzymano dla zestawu 2, ze względu na mały rozrzut punktówwysokotemperaturowych i większy zakres temperatur. Wyznaczone wartości są wyższe w porównaniudo wcześniejszych wyników teoretycznych [52], [53] i eksperymentalnych [54], [55]. Daneliteraturowe wykazują znaczny rozrzut wartości Θ D dla InN, od 354 K do 700 K (tabela V.2.2.5).62.562.462.362.2V [Å 3 ]62.162.061.961.861.70 150 300 450 600 750 900T [K]Rysunek V.2.2.8. Zależność objętości komórki elementarnej azotku indu od temperatury.Symbole: wartości parametrów sieciowych dla materiału B w zakresie temperatur 14 - 309 K (■),wartości dla materiału B, zakres temperaturowy 298 – 693 K (●), objętość materiału A wtemperaturach od 298 do 948 K (▲). Zależność V(T) dopasowana przez model Debye’a-Grüneisena dla kombinacji wszystkich punktów (▬), nisko- i wysoko-temperaturowychpunktów dla materiału B (▬), nisko-temperaturowych punktów dla materiału B zwysokotemperaturowymi punktami dla materiału A (▬).46