Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plTRENDYElement integracjipłk rez.TADEUSZ WNUKDepartament Polityki Zbrojeniowej MONEur opejska A gencja KosmicznaTo międzynarodowa organizacja krajów zachodnioeuropejskich,której celem jest eksploracja i wykorzystanie przestrzeni kosmicznej.FOT. NASA/JIM GROSSMANNMinęły już czasy, gdy kosmos byłmiejscem zaciętej rywalizacjidwóch ówczesnych mocarstw, toznaczy Stanów Zjednoczonychi Związku Radzieckiego, a jego podbój wiązał sięz ogromnymi wydatkami ponoszonymi na organizacjęspektakularnych wypraw kosmicznych, zarównolotów bezzałogowych, jak i załogowych statkówkosmicznych typu Sojuz i Apollo czy teżpromów kosmicznych. Rywalizacja z dziedzinypropagandowo-wojskowej przeniosła się na finansowo-ekonomicznąi od dawna sektor kosmicznyprzynosi zyski 1 . Jego przychody wiążą się z zastosowaniemaplikacji opartych na technologiach kosmicznychi technikach satelitarnych w wieludziedzinach życia gospodarczego, z których najważniejszeto: transport, gospodarka przestrzenna,środowisko naturalne, energetyka i wykorzystanieenergii, rolnictwo, rybołówstwo, bankowość i ubezpieczenia,bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe.Sektor kosmiczny, niejako z definicji, jest1Na przykład w 2008 roku według The Space Report 2009, SpaceFoundation (USA) szacowane na 257,2 mld USD.12 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plElement integracjiTRENDYsymbolem innowacyjności gospodarki, a zainwestowanew niego środki mogą przynieść zyski.W Unii EuropejskiejZnaczenie polityki kosmicznej ciągle rośnie.Podkreśla się rolę sektora kosmicznego w rozwojuinnowacyjności i konkurencyjności gospodarkioraz wykorzystywania technik satelitarnych i usługo nie opartych do zaspokajania potrzeb obywateli,a także jako narzędzia umożliwiającego lepszą realizacjęwielu polityk sektorowych Unii Europejskiej.Rosnąca świadomość możliwości oferowanychprzez sektor kosmiczny sprawiła, że podkoniec lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wiekurozpoczął się proces kształtowania polityki kosmicznejUnii Europejskiej jako czynnika sprzyjającegowzrostowi innowacyjności i postępowi ekonomicznemuoraz instrumentu ułatwiającegorealizację jej polityki w wielu dziedzinach. Od tegoczasu obserwuje się wzrost nakładów finansowychna te przedsięwzięcia. O ile w latach 2002––2006 na badania związane z przestrzeniąkosmiczną przeznaczono około 235 milionów euro,to w latach 2007–2013 zaplanowano wydatkowaćokoło 1,4 miliarda euro 2 .Strategiczna misja europejskiej polityki kosmicznejobejmuje:– rozwój i wykorzystanie zastosowań kosmicznychsłużących celom polityki unijnej i potrzebomeuropejskich przedsiębiorstw i obywateli, włączającw to środowisko, zrównoważony rozwój i globalnezmiany klimatu;– realizację potrzeb europejskich w dziedziniebezpieczeństwa i obrony dotyczących przestrzenikosmicznej;– zbudowanie silnego i konkurencyjnego przemysłukosmicznego, który wspomaga innowacjeoraz rozwija i dostarcza zrównoważone, cenowouzasadnione, wysokiej jakości usługi;– wspieranie społeczeństwa opartego na wiedzydzięki znaczącym inwestycjom w badania związanez przestrzenią kosmiczną i odgrywanie istotnejroli w międzynarodowych przedsięwzięciach eksploracyjnych;– zapewnienie nieograniczonego dostępu do nowychi innowacyjnych technologii, systemów i potencjaługwarantujących niezależność europejskichzastosowań kosmicznych.Na rzeczrozwoju EuropyUE realizuje swoją politykę kosmiczną w bliskiej współpracyz Europejską Agencją Kosmiczną (European SpaceAgency – ESA), która zapewnia Komisji Europejskiej fachowezaplecze techniczne i finansowe przy podejmowaniustrategicznych decyzji i następnie w czasie ich wdrażaniaw życie. Dlatego też to ona odpowiada za budowę programunawigacji satelitarnej Galileo oraz za tworzenie kosmicznegokomponentu programu GMES (monitoring dla środowiskai bezpieczeństwa) i nadzór nad nim.W materiałach, które uszczegóławiają 3 założeniadokumentu pt. Europa 2020. Strategia na rzeczinteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającegowłączeniu społecznemu, przyjętego wiosną20l0 roku, zapisano, że Europejski przemysł kosmicznydostarcza systemy i usługi w dziedzinie telekomunikacji,nawigacji i obserwacji Ziemi, którezapewniają bezpieczeństwo UE, ułatwiająstawianie czoła wyzwaniom społecznym, takim jakzmiany klimatu 4 i wspierają konkurencyjność europejskiegoprzemysłu, w tym małych i średnichprzedsiębiorstw. Unia Europejska powinna wykorzystaćte osiągnięcia dla rozwoju silnej i zrównoważonejbazy przemysłowej i przyspieszenia rozwojumobilnych aplikacji opartych na technikachsatelitarnych.W 2012 roku Komisja Europejska planuje wieleinicjatyw, w tym o charakterze legislacyjnym,2Przemówienie J.M. Barroso: The ambitions of Europe in space.Bruksela, 15.10.2009.3Komunikat Komisji An Integrated Industrial Policy for the GlobalisationEra. Putting Competitiveness and Sustainability at CentreStage.4Z 35 podstawowych parametrów monitorowanych w ramach ClimateChange (ECV) 28 jest mierzonych z kosmosu.2012/02 przegląd sił <strong>powietrznych</strong>13