Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plLOGISTYKAPrzemieszczać się bezpiecznieFot. 1. Cysterna oznakowana nalepkami i tablicami ostrzegawczymiFOT. sylwia guzowskadać środki transportu i operacje transportowe. Dokumentysą przygotowywane przez stowarzyszeniadoradców do spraw transportów niebezpiecznych(DGSA) w cyklu dwuletnim 2 .Nieprzestrzeganie tych przepisów prowadzi dopoważnego zagrożenia bezpieczeństwa uczestnikówruchu drogowego i środowiska naturalnego.Podstawową rolą przepisów jest wprowadzeniewymagań technicznych Umowy ADR do transportudrogowego. Na początku 2012 roku weszływ życie nowe regulacje prawne, które określajązasady prowadzenia działalności, dotyczące krajowegoi międzynarodowego przewozu drogowegotowarów niebezpiecznych, oraz organy i jednostkiwykonujące zadania związane z tymprzewozem, to znaczy: Ustawa z dnia 19 sierpnia2011 roku o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych3 .Klasyfikacja towarówniebezpiecznychPodstawowym elementem w transporcie towaruniebezpiecznego jest prawidłowa jego klasyfikacja.Towar niebezpieczny jest zaliczanydo odpowiedniej klasy i grupy pakowania napodstawie kryteriów właściwości ADR. Dokonujetego producent towaru i jest to warunekbezpiecznego przewozu. Właściwa klasyfikacjastanowi ponadto podstawę odpowiedniegodoboru opakowania oraz pojazdu lub cysterny(fot. 1). Za to z kolei jest odpowiedzialna jednostkawojskowa. Towary niebezpieczne, którepodlegają przepisom ADR, dzielą się na trzynaścieklas wyodrębnionych na podstawie zagrożeniadominującego.Wykaz towarów niebezpiecznych, przepisyszczególne oraz wyłączenia dotyczące towarówniebezpiecznych pakowanych w ilościach ograniczonychsą przedstawione w dziale 3.2. TabelaA Umowy ADR. Pozwala ona na odczytanieczterocyfrowego numeru rozpoznawczego(UN) towaru, jego nazwy i opisu klasy, koduklasyfikacyjnego, rodzaju nalepki, grupy pakowaniaitd.Organizacja transportuLogistyczne przedsięwzięcia transportowe,dotyczące przewozu towarów niebezpiecznychnależących do Sił Zbrojnych RP, wymagają za-2http://www.unece.org/trans/danger/danger.htm3DzU 2012 nr 227, poz. 1367.82 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plPrzemieszczać się bezpiecznieLOGISTYKAangażowania znacznej liczby sił i środków.Głównym ich koordynatorem w SZRP jest SzefostwoTransportu i Ruchu Wojsk – CentrumKoordynacji Ruchu Wojsk. Aby właściwie wykonaćprzemieszczenie transportem drogowymtowarów niebezpiecznych, jego organizator postępujezgodnie z czynnościami zawartymiw następujących fazach: planowanie, przygotowaniei załadunek towarów niebezpiecznych,realizacja przewozu, rozładunek.PlanowanieJest to najdłuższa faza w organizacji transportutowaru niebezpiecznego. W zależności od rodzajutowaru, sił i środków, jakimi dysponuje organizatortransportu – jednostka wojskowa, możewynosić nawet 30 dni. Wyznaczone osoby odpowiedzialneza organizację transportu drogowegoprzygotowują dokumentację przewozową, opakowaniei oznakowanie towaru niebezpiecznego orazjednostkę transportową (pojazd), a także ich odpowiednieoznakowanie i wyposażenie.W jednostce transportowej powinny być następującedokumenty:– dokument przewozowy określony w dziale5.4.1 Umowy ADR, obejmujący wszystkie przewożonetowary niebezpieczne oraz, jeżeli jest towymagane, certyfikat pakowania kontenera określonyw dziale 5.4.2 Umowy ADR;– instrukcje pisemne określone w dziale 5.4.3Umowy ADR, dotyczące wszystkich przewożonychtowarów niebezpiecznych. Powinny być przechowywanew kabinie kierowcy w taki sposób, bybyły łatwo dostępne. Kierowca powinien je rozumieći stosować się do nich;– dokumenty tożsamości wszystkich członkówzałogi pojazdu z ich fotografiami.W razie gdy przepisy Umowy ADR wymagająsporządzenia dodatkowych dokumentów, powinnyone również być przewożone w jednostce transportowej.Mogą to być, między innymi:– świadectwo dopuszczenia, o którym mowaw dziale 9.1.3 Umowy ADR, dla każdej jednostkitransportowej lub każdego wchodzącego w jejskład pojazdu;– zaświadczenie o przeszkoleniu kierowcy;– kopia świadectwa dopuszczenia przez właściwąinstytucję dla niektórych towarów;– zezwolenie na przejazd drogowy (w razie gdytowar niebezpieczny znajduje się w wykazie, którychprzejazd wymaga jego uzyskania).W wypadku, gdy na przejazd nie jest wymaganezezwolenie, w jednostce wojskowej należyopracować plan przemieszczenia, kierując się zasadąomijania centrów miast oraz obszarów o dużejwrażliwości ekologicznej. Wyznaczyć należyczas rozpoczęcia przejazdu, przewidziane czasypostojów oraz czas jego zakończenia. Postoje należyorganizować w miejscach zapewniającychbezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchudrogowego. Kierowcy powinni mieć informacjeKlasyfikacjaRozróżnia się następujące klasy towarów niebezpiecznych:Klasa 1 – Materiały i przedmioty wybuchoweKlasa 2 – GazyKlasa 3– Materiały ciekłe zapalneKlasa 4.1 – Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne,materiały wybuchowe stałe odczuloneKlasa 4.2 – Materiały samozapalneKlasa 4.3 – Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodągazy palneKlasa 5.1 – Materiały utleniająceKlasa 5.2 – Nadtlenki organiczneKlasa 6.1 – Materiały trująceKlasa 6.2 – Materiały zakaźneKlasa 7 – Materiały promieniotwórczeKlasa 8 – Materiały żrąceKlasa 9 – Różne materiały i przedmioty niebezpieczneo jednostkach mogących udzielić im pomocyw sytuacjach awaryjnych, ich adresy i telefony,a także wykaz telefonów alarmowych.Istotne znaczenie dla bezpieczeństwa i sprawnegorozpoznania zagrożenia mają nalepki i tabliceostrzegawcze. Oznakowanie stosuje się, abywyróżnić i ostrzec innych uczestników ruchu. Naprzesyłce zawierającej materiał lub przedmiot wymienionyw tabeli A dziale 3.2 Umowy ADR powinnybyć umieszczone nalepki ostrzegawcze.Jednostki transportowe przewożące materiały niebezpiecznepowinny być oznakowane i zaopatrzo-2012/02 przegląd sił <strong>powietrznych</strong>83