Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plTRENDYKonfrontacja czy współpracapłk w st. spocz. pil. doc. dr hab.Bronisław GalochKaliningradzka stacjaradiolokacyjnaSytuacja geopolityczna we współczesnym świeciejest bardzo niestała.Sąsiedztwo Polski z KaliningradzkimRejonem SpecjalnymFederacji Rosyjskiej, enklawyodizolowanej od pozostałego terytoriumrosyjskiego, przy braku koncepcji jegofunkcjonowania, już stanowi zagrożenie dlanaszego kraju. Tym bardziej gdy uwzględnimyfakt, że w drugiej połowie 2012 roku planujesię w rejonie tym umieścić rakiety systemuIskander. Rządowa „Rossijskaja Gazieta” zauważa,że ulokowanie tych rakiet w obwodziejest działaniem bardziej politycznym niż wojskowym.Stany Zjednoczone, mimo że nikt militarniejeszcze dość długo nie będzie im w stanie zagrozić,systematycznie rozwijają swój system obronyantybalistycznej (Ballistic Missile Defense –BMD). Mają także dobrze rozwinięty systemobserwacji i śledzenia w podczerwieni (Space--Based Infrared System – SBIRS), samolot typuBoening 747-400 Freighter z testowym laseremlotniczym (Airborne Laser – ABL), rozwinięte,modernizowane i dalej budowane radary wczesnegoostrzegania (Upgraded Early Warning Radar– UEWR) oraz nowoczesne radary pracującew paśmie X (X-Band Radar – XBR).FOT. RUSSIAN ARMS6 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plKonfrontacja czy współpracaTRENDYRadary wczesnego ostrzegania, które powstająlub funkcjonują w części europejskiej, to:– w Danii na Grenlandii w bazie powietrznejw Thule, należącej do sił <strong>powietrznych</strong> USA, radarsystemu wczesnego ostrzegania przed pociskamibalistycznymi (Ballistic Missile Early Warning System– BMEWS). Jest on w trakcie modernizacji;– w Norwegii koło miasta Varde, około 60 kilometrówod granicy z Rosją, działa od 2000 rokuamerykańska stacja radarowa Globus II, która potrafiwykryć obiekty wielkości kilku centymetrów.Pracuje w paśmie X, a jej moc wynosi 200 kW. Obsługujeją jednostka wywiadu wojskowego Norwegii,która współpracuje z US Space Command;– w Wielkiej Brytanii w bazie RAF-u w Fylingdalesw Hrabstwie North Yorkshire znajduje się radarsystemu wczesnego ostrzegania przed pociskamibalistycznymi, który już został zmodernizowany;– w RFN ma powstać centrum dowodzenia tarcząantyrakietową, które będzie się znajdowaćw Ramstein. Tutaj stacjonują także bataliony amerykańskichwyrzutni Patriot PAC-3. W 2016 rokumają one wejść w skład rakietowego systemu antybalistycznegoi przeciwlotniczego krótkiego i średniegozasięgu obrony (Medium Extended Air DefenceSystem – MEADS). Instalacja tarczy maw pewnym stopniu zrekompensować skutki częściowegowycofania w najbliższych latach oddziałówamerykańskich stacjonujących w Europie;– w Gruzji znajdzie się mobilny radar antybalistycznyze skanowaniem fazowym pracujący w paśmieX na platformie kołowej. Jest to głównyelement lądowego systemu THAAD – AN/TPY-2.Przeznaczony ma być także do samodzielnego działaniaw pobliżu terytorium potencjalnego ataku pociskubalistycznego, do wczesnego wykrycia startu,śledzenia i niszczenia głowicy balistycznej;– Turcja wyraziła zgodę na rozmieszczenie w południowo-wschodniejczęści kraju w Kurecik w prowincjiMalatya mobilnego radaru antybalistycznegoobrony USA AN/TPY-2 systemu THAAD. Gotowośćoperacyjną miał uzyskać do końca 2011 roku 1 .NOWE INICJATYWYPotencjalne zagrożenie rakietami balistycznymisprawiło, że Stany Zjednoczone wystąpiłyz inicjatywą rozmieszczenia na terytoriumCzech, Polski, Rumunii i innych krajów europejskichelementów tarczy antyrakietowej (MissileDefense – MD). Z geostrategicznego punktuwidzenia nasze terytorium nabrało szczególnegoznaczenia ze względu na to, iż <strong>Polska</strong> leżyna trajektorii lotu rakiet balistycznych, któremogłyby hipotetycznie zostać wystrzelonew kierunku państw zachodnich, w tym USA,z terytoriów „państw zbójeckich”. Także przedprzypadkowym atakiem innych państw 2 .Przedstawiciele Departamentu Obrony StanówZjednoczonych prowadzą negocjacjew sprawie ulokowania na terytorium Bułgariiradaru wczesnego ostrzegania pracującegow paśmie X. Nowoczesne radary pracującew tym paśmie, zwane również radaramiśledzącymi lub radiolokatorami kierowaniaogniem XBR, bazowania naziemnego i morskiego,mają być kluczowym elementem tarczyrakietowej w zakresie wykrywania, identyfikacjii śledzenia obcych celów. Stacjeśledzące XBR będą miały możliwość rozróżnianiakształtu i innych cech głowicy bojowejoraz odróżniania jej od głowic pułapek.Ponadto będą mogły pełnić funkcję stacjiobserwacyjnej przestrzeni powietrznej oraz wymieniaćinformacje z innymi systemami (pozaMD) różnego szczebla (strategiczno-taktycznego)3 . W 2008 roku Amerykanie zainstalowalijuż podobny radar w Izraelu. Planują zbudowaniekolejnego w jednym z krajów BliskiegoWschodu.1http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Radar_RAF_Fylingdales.jpg&filetimestamp=20110825163731;http://www.rmf24.pl/fakty/swiat/news…adar-wykrywajacy-iranskie,Id,3572942Z. Lach, A. Łaszczuk, J. Skrzyp: Odporność układu polskiej przestrzenina zakłócenia zewnętrzne – przestrzenne i terytorialneuwarunkowania obronności i bezpieczeństwa państwa. Warszawa2008, s. 665. Z funkcjonalnego punktu widzenia system MDskłada się z trzech podsystemów: wykrywania, wczesnego ostrzeganiai śledzenia; rażenia (przechwytywania); dowodzenia, kierowaniai łączności.3XBR jest trzecim elementem podsystemu MD. Pierwszym jegoelementem jest system obserwacji i śledzenia w podczerwieni rozmieszczonyw przestrzeni kosmicznej (Space-Based Infrared System– SBIRS). Kolejnym – naziemne (unowocześnione) radary wczesnegoostrzegania (Upgraded Early Warning Radars – UEWR).Czyli po wykryciu i wstępnym określeniu położenia nadlatującychrakiet balistycznych przez satelity SBIRS-high i SBIRS-low oraz radaryUEWR, radiolokatory XBR będą śledzić nadlatujące głowicebojowe, wyodrębniać je spośród celów pozornych oraz określać trajektorięich lotu, zapewniając przy tym wysoką dokładność danychdla systemu dowodzenia, łączności i zarządzania polem walki BM/C3 (Command, Control, Batle Menagement and Communications).http://www.fas.org/spp/starwars/program/nnid/2012/02 przegląd sił <strong>powietrznych</strong>7