Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plDOŚWIADCZENIAWłaściwie zastosowaćTabela 2. Syryjskie środki przeciwlotnicze w operacji „Pokój dla Galilei”Rodzaj środka Typ środka Liczba UwagiPrzeciwlotniczezestawy rakietoweŚrodki artyleriiprzeciwlotniczejSA-2 2 dywizjonSA-3 2 dywizjonSA-6 15 bateria (SNR + 4 wyrzutnie)SA-7 47 pluton plotSA-8 –SA-9 –Razem 10 bateriiZSU-23-4 Szyłka 51 –Inne środki art. plot około 250 (17 baterii)Źródło: A. Sokołow: Arabo-Izrailskije Wojny. „Wozduszno-Kosmicieskaja Oborona” 2002 nr 2.http://old.vko.ru/article.asp?pr_sign=archive.stanowisk ogniowych oraz organizowaniem stanowiskpozornych. Na domiar tego Syryjczycy próbowaliw ostatniej chwili zamaskować położeniewłasnych środków przy użyciu zasłon dymnych,co w konsekwencji jeszcze bardziej ułatwiło lotnictwuizraelskiemu ich zwalczanie 16 .sposoby działania orazrezultatyW Izraelu zdawano sobie sprawę, iż bez wyeliminowaniaz działań bojowych syryjskich naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej niebędzie można mieć dotychczasowej swobodyw działaniach wspierających na korzyść własnychwojsk lądowych. W związku z tym istniałakonieczność wykonania ataku na rozmieszczonew Dolinie Bekaa środki przeciwlotnicze.Większość środków przeciwlotniczych sił syryjskich(14 z 19 w ciągu dwóch godzin) obezwładnionoi zniszczono dzięki szczegółowemuzaplanowaniu działań <strong>powietrznych</strong>, charakteryzującychsię niespotykaną do tej pory kompleksowościązaangażowanych lotniczych środków bojowych.Koncepcja przeprowadzenia ataku nasilne zgrupowanie środków przeciwlotniczych zakładałaużycie w pierwszej kolejności bezzałogowychstatków <strong>powietrznych</strong> (BSP), których zadaniembyło sprowokowanie syryjskich obsług PZRdo włączenia systemów radiolokacyjnych, co pozwoliłobyna zebranie aktualnych informacji dotyczącychich rozmieszczenia oraz reżimów pracyposzczególnych stacji radiolokacyjnych 17 .W wypadku działań o charakterze destrukcyjnymmożna wyróżnić działania zorientowane nawstępne obezwładnienie naziemnych środkówsystemu obrony przeciwlotniczej oraz mające nacelu ich ostateczne zniszczenie. Przedsięwzięcialotnictwa w ramach obezwładniania syryjskichnaziemnych środków OP polegały na ogniowymoddziaływaniu na stacje naprowadzania rakiet poszczególnychprzeciwlotniczych zestawów rakietowychznajdujących się na stanowiskach ogniowych.Do tego celu wykorzystywano samolotyuderzeniowe F-4 wyposażone w pociski przeciwradiolokacyjneAGM-45 Shrike oraz AGM-78Standrad ARM. Pociski odpalano spoza stref rażeniasyryjskich środków przeciwlotniczychw momencie, kiedy ich stacje naprowadzania rakietśledziły radiolokacyjne izraelskie bezzałogowestatki powietrzne. Dodatkowo Izraelczycyskonstruowali własną odmianę pocisku AGM-78,który był odpalany z wyrzutni znajdującej się napojeździe kołowym o nazwie Keres.W wypadku, gdy stwierdzano brak promieniowaniaelektromagnetycznego stacji przeciwlotniczychzestawów rakietowych o znanym położeniu,dokonywano ataku z użyciem precyzyjnych16M. M. Hurley: The Bekaa Valley Air Battle, June 1982: LessonsMislearned?” Airpower Journal”, Winter 1989. http://www.airpower.au.af.mil/airchronicles/apj/apj89/win89/hurley.html.17T. Dupuy, P. Martell: Flawed Victory…, op.cit., s. 120.70 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plWłaściwie zastosowaćDOŚWIADCZENIAśrodków rażenia, takich jak naprowadzany telewizyjniepocisk Tadmit, kierowana telewizyjniebomba GBU-15 oraz bomby naprowadzanelaserowo 18 .Nadanie zwalczaniu naziemnych środków OPprzeciwnika rangi samodzielnych działań z jasnozdefiniowanym celem doprowadziło do tego, żedo przedmiotowych działań musiano angażowaćoprócz lotnictwa inne środki walki. Do niszczeniastanowisk ogniowych syryjskich przeciwlotniczychzestawów rakietowych z powodzeniemwykorzystywano także środki artylerii rakietowejZeev (Wolf). Środki te, będące w dyspozycji izraelskichwojsk lądowych, prowadziły ogień i zwalczałynajbardziej wysunięte na południe stanowiskaogniowe PZR oraz artylerii przeciwlotniczychsystemu obrony powietrznej Syrii. Wykorzystanieich nadało przedmiotowej działalności lotnictwarangę działań połączonych (joint SEAD) 19 .W omawianej operacji siły syryjskie wykorzystywałyzestawy SA-7 oraz środki artylerii przeciwlotniczej.O ile w wypadku zestawów SA-7zwalczanie ich nie wchodziło w grę, o tyle środkiartylerii przeciwlotniczej, zwłaszcza te najbardziejdokuczliwe, niszczono przy użyciu klasycznychbomb lotniczych różnego wagomiaru.Najniebezpieczniejszym środkiem artylerii przeciwlotniczejbyły samobieżne środki artylerii przeciwlotniczejZSU-23-4 Szyłka, które były zwalczaneprzez izraelskie lotnictwo jako cele pierwszejkolejności 20 .Oprócz przeciwlotniczych zestawów rakietowychoraz środków artylerii przeciwlotniczej lotnictwoizraelskie zwalczało naziemne stacje radiolokacyjnesystemu rozpoznania przestrzenipowietrznej oraz mobilne posterunki naprowadzanialotnictwa. Zniszczenie najbardziej wysuniętychna zachód posterunków radiolokacyjnych pozbawiłoSyryjczyków możliwości efektywnego naprowadzanialotnictwa myśliwskiego, a co sięz tym łączy utratę w walkach <strong>powietrznych</strong> około80 samolotów MiG-21 i MiG-23 przy jednoczesnychzerowych stratach lotnictwa izraelskiego 21 .Do zwalczania syryjskich naziemnych środkówobrony przeciwlotniczej w Dolinie Bekaa lotnictwoizraelskie w działaniach o charakterze dezorganizacyjnymwykorzystywało wyspecjalizowanesamoloty walki elektronicznej (WE). KluczowąWachlarz uzbrojeniaLotnictwo izraelskie niszczyło syryjskie naziemne środkiobrony przeciwlotniczej z zastosowaniem szerokiej gamykierowanych i niekierowanych lotniczych środków rażenia.Najczęściej wykorzystywano bomby klasyczne różnego wagomiaruoraz bomby i zasobniki kasetowe, które były stosowanegłównie przez samoloty F-16, Kfir oraz A-4 Skyhawk.Do niszczenia poszczególnych elementów składowych naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej wykorzystywanorównież pociski kierowane telewizyjnie AGM-65 Maverickoraz AGM-62 Walleye.rolę w tego rodzaju działaniach odegrał samolotWE Boeing E-707 Arawa. Rozpoznawał on reżimypracy emiterów promieniowania elektromagnetycznegooraz prowadził ich zakłócanie ze strefydyżurowania nad Morzem Śródziemnym.Zapewniło to zakłócanie syryjskich środków radiolokacyjnychpracujących w paśmie centymetrowym,decymetrowym i metrowym 22 . Było onoszczególnie skuteczne przeciwko stacjom naprowadzaniarakiet zestawów SA-6, co powodowałoproblemy z naprowadzaniem rakiet przeciwlotniczych.W czasie działań związanych ze zwalczaniemnaziemnych środków obrony przeciwlotniczejsyryjskie obsługi odpaliły około 300 rakietprzeciwlotniczych, z których tylko dwie trafiływ cel 23 .Do zwalczania naziemnych środków obronyprzeciwlotniczej o charakterze dezorganizacyj-18Ibidem, s. 120–121.19A.H. Cordesman, A.R. Wagner: The Lessons of Modern War, VolumeI…, op.cit., s. 183, 188, 190.20Ibidem, s. 192.21S. Davies, D. Dildy: F-15 Eagle Engaged: The world’s most successfuljet fighter. Osprey Publishing 2007, s. 146–147.22A. Radomyski: Gorące niebo nad Bliskim Wschodem. Obronapowietrzna w wojnach arabsko-izraelskich 1967–1982. Toruń2007, s. 193, 195–196.23A.H. Cordesman, A.R. Wagner: The Lessons of Modern War, VolumeI…, op.cit., s. 207.2012/02przegląd sił <strong>powietrznych</strong>71