Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plDOŚWIADCZENIAWłaściwie zastosowaćnym lotnictwo Izraela kompleksowo wykorzystywałodwa rodzaje zasobników zakłóceń elektronicznychALQ 119 oraz ALQ-131. Ich głównyminosicielami były samoloty F-4 Phantom 24 .Cennym środkiem, z punktu widzenia zwiększeniaskuteczności zwalczania naziemnych środkówsystemu obrony przeciwlotniczej przez lotnictwo,okazał się samolot wczesnego wykrywaniaE-2C Hawkeye, który miał możliwość lokalizowanianaziemnych radiolokacyjnych środkówsystemu OP w wypadku ich aktywności. Dane tena bieżąco przesyłano do stanowisk dowodzenia,dzięki czemu planiści byli w stanie reagować nazmieniającą się sytuację bojową 25 .Rozwiązaniem nowatorskim, z punktu widzeniadezorganizacji pracy syryjskich naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej w Dolinie Bekaa,okazały się bezzałogowe statki powietrzne.EfektyW wyniku zwalczania syryjskich naziemnych środkówobrony przeciwlotniczej w Dolinie Bekaa w czasie operacji„Pokój dla Galilei” Izraelczykom udało się zniszczyć24 oraz obezwładnić 5 spośród 29 baterii przeciwlotniczychzestawów rakietowych. Wynik ten należy uznać za wielki sukces,tym bardziej że w toku działań bojowych Izrael straciłjedynie dwa samoloty bojowe.Izraelczycy jako celów pozornych użyli BSP Samsonoraz Delilah, które odpalano z ziemi lub z powietrza26 . Wysoką wartość bojową tych środkówosiągnięto dzięki wyposażeniu ich w soczewkiLundberga 27 , które wytwarzały wartość skutecznejpowierzchni odbicia odpowiadającej wielkościtradycyjnego załogowego samolotu bojowego.Dodatkowo, ich prędkość lotu, zbliżona do prędkościprzelotowej załogowego lotnictwa bojowego,spowodowała, iż potraktowano je jako rzeczywistynalot lotnictwa izraelskiego, prowokująctym samym syryjskie obsługi do włączenia stacjiradiolokacyjnych PZR oraz otwarcia ognia 28 .Dwa inne typy BSP, Mastiff oraz Scout, wyposażonew optyczne oraz elektroniczne środki rozpoznania,stanowiły oprócz załogowych samolotówrozpoznawczych podstawowe źródło informacjio aktywności syryjskich naziemnych środkówsystemu OP zlokalizowanych w Dolinie Bekaa.Kluczowym przedsięwzięciem z punktu widzeniapowodzenia operacji „Mole Cricket 19” okazałosię zdobycie danych rozpoznawczych o środkachprzeciwlotniczych w okresie bezpośredniopoprzedzającym ich zwalczanie, co pozwoliło nawstępne ustalenie reżimów pracy przeciwlotniczychzestawów rakietowych oraz odpowiednieustawienie częstotliwości pracy głowic pociskówprzeciwradiolokacyjnych 29 .Zdesperowani Syryjczycy 22 lipca dokonali kolejnejpróby rozmieszczenia przeciwlotniczych zestawówrakietowych z zamiarem stworzenia osłonywłasnym siłom lądowym operującym w rejonieDoliny Bekaa. Dotyczyło to najnowszych zestawówprodukcji radzieckiej SA-8 30 i SA-9, które dostarczyłZwiązek Radziecki w odpowiedzi na14 zniszczonych zestawów SA-6 w początkowejfazie operacji. Syryjczycy, dysponując najbardziejzaawansowanymi technologicznie zestawami przeciwlotniczymi,zakładali, iż będą w stanie zadaćstraty lotnictwu izraelskiemu. Jednak ku ich zaskoczeniuoraz doradców radzieckich lotnictwo24A. Price: The History of US Electronic Warfare. Vol. III – RollingThunder Through Allied Force, 1963 to 2000. Association of OldCrows, 2000, s. 257.25Ibidem, s. 206.26R.J. Hamilton: Green and Blue in the Wild Blue: An Examinationof the Evolution of Army and Air Force Airpower Thinking andDoctrine Since the Vietnam War. School of Advanced AirpowerStudies, Maxwell Air Force Base, Alabama 1993, s. 19–20.27Soczewki Lundberga – odbijacz radarowy, który daje zbliżoneecho radiolokacyjne jak tradycyjny samolot bojowy. J. Karpowicz,K. Kozłowski: Bezzałogowe statki powietrzne i miniaturowe aparatylatające. Warszawa 2003, s. 48.28W. Sagalara: Właściwości wykorzystania izraelskiego lotnictwauderzeniowego w konfliktach zbrojnych na Bliskim Wschodzie– Rozprawa doktorska. AON, Warszawa 1995, s. 88.29B.P. Tice: Unmanned Aerial Vehicles - The Force Multiplier ofthe 1990s. “Airpower Journal”, Spring 1991. http://www.airpower.au.af.mil/airchronicles/apj/apj91/spr91/4spr91.htm.30B.F. Cooling: Case Studies in the Achievement of Air Superiority.Air Force History and Museums Program, U.S. Government PrintingOffice, Washington D. C. 1994, s. 600.72 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plWłaściwie zastosowaćDOŚWIADCZENIATabela. 3. Zniszczone i obezwładnione syryjskie PZR w Dolinie Bekaa w 1982 rokuTyp PZRSiłyLotnictwo + artyleria z-zzniszczonoobezwładnionoSumaSA-2,SA-3,SA-6 14 5 19 (100% stanu wyjściowego)SA-8, SA-9 10 (baterii) – brak danychRazem 24 5 brak danychŹródło: S.L. Gordon: Air Superiority in the Israel-Arab Wars, 1967–1982. W: A History of Air Warfare. Red. J.A. Olsen. Dulles 2010,s. 151.izraelskie 10 sierpnia, 8, 9 i 13 września, stosującdotychczasowe sposoby zwalczania naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej (tab. 3), ponowniezniszczyło wszystkie przeciwlotnicze zestawyrakietowe równie łatwo jak zestawy SA-6 31 .WnioskiLotnictwo izraelskie w operacji „Pokój dlaGalilei” w 1982 roku zwalczało syryjskie naziemneśrodki obrony przeciwlotniczej zgodniez koncepcją angażowania w tego rodzaju działaniamaksymalnej ilości dostępnych środkówna samym początku prowadzenia działań zbrojnych.Nadanie działaniom SEAD rangi samodzielnychdziałań z jasno zdefiniowanym celemdoprowadziło do sytuacji, w której zaistniałapotrzeba angażowania środków walki spoza zasobówlotnictwa.Oddziaływanie sił izraelskich było skupionena syryjskich zgrupowaniach środków przeciwlotniczych,którego główny potencjał stanowiłyzestawy SA-6. Uzupełnieniem zgrupowania naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej byłystacjonarne systemy SA-2 i SA-3, przenośneSA-7 oraz artyleria przeciwlotnicza. Biernośćsyryjskich obsług pod względem manewrówsprzętem, niska dyscyplina w zakresie kontrolipromieniowania EM oraz prowadzenia ognia stałysię pokłosiem zniszczenia niemal wszystkichprzeciwlotniczych zestawów rakietowych w rejonieDoliny Bekaa.Kolejną sprawą wartą poruszenia była adaptacjaprzez Izraelczyków dostępnych lotniczychśrodków rażenia do zwalczania naziemnych środkówsystemu obrony przeciwlotniczej. W wypadkupracy arabskich stacji radiolokacyjnychpierwszorzędnie wykorzystywanym środkiembyły pociski przeciwradiolokacyjne. W sytuacjibraku promieniowania elektromagnetycznego dozwalczania naziemnych elementów systemu OPwykorzystywano dostępne kierowane i niekierowanelotnicze środki rażenia.Nowatorskim i skutecznym rozwiązaniemw dziedzinie zwalczania syryjskich naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej okazałosię masowe zastosowanie bezzałogowychstatków <strong>powietrznych</strong>. Głównym efektem ichużycia było uaktywnianie syryjskich stacji radiolokacyjnychoraz przeciążanie kanałów celowaniaprzeciwlotniczych zestawów rakietowych.Dodatkowo posłużyły one jako środekgromadzenia cennych danych dotyczących rozmieszczeniai reżimów pracy środków radiolokacyjnych.Rozwiązania odnoszące się do zwalczania naziemnychśrodków obrony przeciwlotniczej przezlotnictwo izraelskie w czasie operacji „Pokój dlaGalilei” stanowiły nową jakość w takim rodzajudziałalności lotnictwa. Uważa się, iż założeniaprzyjęte przez Izrael stały się wzorcem, z któregokorzystano w późniejszych operacjach prowadzonychprzez lotnictwo amerykańskie orazkraje członkowskie NATO.•Autor jest absolwentem WAT i AON. Służbę wojskową rozpocząłjako dowódca plutonu plot. Następnie służył jako dowódca bateriiw dywizjonie rakietowym OP, później jako specjalista Pionu PlanowaniaOperacji w COP. Obecnie jest asystentem w ZakładzieDziałań Sił Powietrznych na Wydziale Zarządzaniai Dowodzenia AON.31A. H. Cordesman, A. R. Wagner: The Lessons of Modern War,Volume I…, op.cit., s. 220.2012/02przegląd sił <strong>powietrznych</strong>73