Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plDOŚWIADCZENIAWłaściwie zastosowaćW czasie działań <strong>powietrznych</strong> skierowanychprzeciwko naziemnym środkom OP Syrii w DolinieBekaa 9 czerwca 1982 roku, w operacji opatrzonejkryptonimem „Mole Cricket 19” 6 , lotnictwoizraelskie wykonało 125 samolotolotów (s/l)w ramach działań SEAD o charakterze destrukcyjnymoraz 58 s/l o charakterze działań wspierających.Ich przebieg pozwala przypuszczać, iżznaczną część działań wspierających stanowiłoSystem rozpoznaniaKolejnym ważnym elementem naziemnego potencjałusystemu OP Syrii było zgrupowanie wojsk radiotechnicznych.W przededniu wojny na syryjski system OP składałosię ponad sto stacji radiolokacyjnych produkcji radzieckiej,takich jak: P-35, P-37, P-19, P-15, P-12, P-15, PRW-11,PRW-13 oraz PRW-16. Środki radiolokacyjne zgrupowanow dwóch batalionach radiotechnicznych, w których znajdowałosię po dziesięć posterunków radiolokacyjnych. Aby poprawićparametry strefy rozpoznania przestrzeni powietrznejw rejonie prowadzonych działań, znaczną część stacjiradiolokacyjnych przemanewrowano w rejon Doliny Bekaaoraz wschodnich granic Syrii. Głębokość strefy rozpoznaniaprzestrzeni powietrznej (rubież wykrywania obiektów latających)na kierunku z Izraelem wynosiła od 50 do 150 kilometrówprzy realizacji lotu przez lotnictwo izraelskie na wysokości500–1000 metrów. Niestety, na wysokości100–200 metrów strefa rozpoznania była fragmentaryczna.Dawało to lotnictwu izraelskiemu możliwość skrytegowykonywania lotów.[A. Radomyski: Gorące niebo nad Bliskim Wschodem. Obronapowietrzna w wojnach arabsko-izraelskich 1967–1982.Toruń 2007, s. 193, 195–196]zakłócanie elektroniczne pracy środków radiolokacyjnychobrony przeciwlotniczej w ramach walkielektronicznej. Oprócz tego lotnictwo izraelskiewykonało 80 s/l dedykowanych osłonie myśliwskiej(tab. 1).Środki syryjskieSiły syryjskie, aby ograniczyć swobodę działanialotnictwa izraelskiego w rejonie Doliny Bekaa,dyslokowały 19 baterii przeciwlotniczych. Liczyłyna to, iż ewentualna próba działań ze strony Izraelaw wymiarze powietrznym zostanie obarczonawysokimi stratami jego lotnictwa 7 . Rozwiniętezgrupowanie OPL o kryptonimie „Feda” składałosię z trzech brygad rakietowych, które dysponowały15 bateriami SA-6, oraz jednej brygady rakietowej,wyposażonej po dwa zestawy przeciwlotniczeSA-2 (S-75 Wołchow) i SA-3 (S-125 Newa).Oprócz tego do bezpośredniej osłony przeciwlotniczejzgrupowania „Feda” oraz syryjskich sił lądowychwydzielono 47 plutonów przeciwlotniczychSA-7 (Strzała-2), 51 samobieżnych zestawówprzeciwlotniczych ZSU-23-4 Szyłka oraz 17baterii przeciwlotniczych ze środkami artyleriiprzeciwlotniczej różnego kalibru (tab. 2) 8 .Ugrupowanie bojowe środków przeciwlotniczychmiało zapewnić ciągłą, wielowarstwowąstrefę rażenia na obszarze o wymiarach 30 na 28kilometrów. Użycie naziemnych środków przeciwlotniczychnawiązywało do wydarzeń z 1973roku, kiedy Izrael poniósł wysokie straty. Syryjczycywierzyli, iż uda się powtórzyć scenariuszz wojny Yom Kippur i tym samym zniechęcić lotnictwoizraelskie do prowadzenia dalszych działańofensywnych.W późniejszym okresie działań bojowych w rejonieDoliny Bekaa Syryjczycy rozmieścili okołodziesięciu 9 dodatkowych baterii przeciwlotniczychzestawów rakietowych składających się z kilkunastuzestawów SA-9 (Strzała-1) oraz kilku SA-8(9K33 Osa). Miały one stanowić uzupełnienie strat,które zadano syryjskim naziemnym środkom obronyprzeciwlotniczej 9 czerwca 1982 roku.Możliwości systemu obrony przeciwlotniczej,związane z zasilaniem w informację o sytuacji powietrznejwykorzystywanej do kierowania aktywnymiśrodkami walki, były determinowane przyjętymsposobem funkcjonowania samego systemu.W wypadku gdy działał on w sposób zdecentralizowany,zaspokajanie potrzeb w informację radiolokacyjnąbyło wystarczające. Dzięki terminowemuprzesyłowi informacji radiolokacyjnej do6„Mole Cricket 19” – kryptonim działań lotnictwa izraelskiegoskierowanych przeciwko syryjskiemu zgrupowaniu naziemnychśrodków systemu OP w czasie operacji „Pokój dla Galilei”.7T. N. Dupuy, P. Martell: Flawed Victory – The Arab-Israeli Conflictand The 1982 War In Lebanon. Virginia 1986, s. 117, 120–121.8A. Sokołow: Arabo-Izrailskije Wojny, Wozduszno-KosmicieskajaOborona 2/2002. http://old.vko.ru/article.asp?pr_sign=archive.9S. L. Gordon: Air Superiority in the Israel-Arab Wars …, op.cit.,s. 151.68 przegląd sił <strong>powietrznych</strong> 2012/02
Zakładka: Kwartalniki na portalu: www.polska-zbrojna.plWłaściwie zastosowaćDOŚWIADCZENIATabela 1. Wysiłek lotnictwa izraelskiego w ramach SEAD oraz jego miejsce w walce o zdominowanieprzestrzeni powietrznej w Dolinie Bekaa (09.06.1982 r.)WysiłekRodzajdziałańSEADo charakterzedestrukcyjnymSEAD o charakterzedezorganizacyjnym(zakłócanieelektroniczne)Bojowy patrolpowietrznyCAPRazemLiczbasamolotolotówUdziałw Counter Air125 58 80 26348% 22% 30% 100%Źródło: S. L. Gordon: Air Superiority in the Israel-Arab Wars, 1967–1982. W: A History of Air Warfare. Red. J.A. Olsen. Dulles 2010,s. 151.naziemnych aktywnych środków walki systemuOP bezpośrednio z najbliżej znajdujących się posterunkówradiolokacyjnych, obsługi środkówprzeciwlotniczych mogły na czas wykonać wszelkieniezbędne czynności związane z kierowaniemogniem przeciwlotniczym.ułomnościInna sytuacja występowała w wypadku scentralizowanegosposobu wydawania informacji radiolokacyjnej.Ułomność wykorzystywanych zautomatyzowanychśrodków dowodzenia, takich jaksystem przekazywania informacji radiolokacyjnejWozduch-1P, powodowała, iż opóźnienia w transmisjidanych sięgały często 6–8 minut. Nie pozwalałoto na pełną ocenę sytuacji powietrzneji podjęcie na czas odpowiednich decyzji dotyczącychużycia aktywnych środków walki. W takimwypadku jedynym słusznym rozwiązaniem byłopodjęcie przez obsługi środków przeciwlotniczychdziałań autonomicznych, które polegały na wykorzystywaniuwłasnych organicznych środków rozpoznaniaradiolokacyjnego 10 .W dostępnej literaturze traktującej o użyciulotnictwa izraelskiego w Dolinie Bekaa brakujeprecyzyjnych danych na temat skuteczności prowadzeniaognia syryjskich środków przeciwlotniczych.W jednym z opracowań wskazuje się jedyniena fakt odpalenia przez obsługi zestawówSA-6 57 rakiet przeciwlotniczych w pierwszychminutach operacji „Mole Cricket 19”, w wynikuktórego nie udało się zestrzelić żadnego załogowegosamolotu 11 . Uważa się jednak, iż intensywnyogień przeciwlotniczy zestawów SA-6 prawdopodobniesprawił, że Izrael utracił kilkabezzałogowych statków <strong>powietrznych</strong> Samsoni Dalilah użytych jako cele pozorne 12 . Szacujesię, że syryjskie obsługi przeciwlotniczych zestawówrakietowych zdołały w toku trwania całejwojny odpalić trzysta rakiet przeciwlotniczych,w wyniku czego zestrzelono jedynie dwa samolotyzałogowe 13 . Przy wykorzystaniu zestawuSA-8 syryjskie obsługi zdołały zestrzelić jedenizraelski A-4 Skyhawk oraz z pomocą SA-7 jedenF-4 Phantom 14 .Zasadniczym błędem, który przesądził o szybkimsukcesie lotnictwa izraelskiego, był brak manewrówbateriami przeciwlotniczymi 15 , zwłaszczatymi, które były ku temu predestynowane(SA-6). Od momentu rozmieszczenia środkówprzeciwlotniczych Syryjczycy nie zmieniali stanowiskogniowych, dzięki czemu Izraelczycy mogliokreślić ich dokładne położenie. Dodatkowym błędemsyryjskich obsług było ewidentne zbagatelizowanieczynności związanych z maskowaniem10Ibidem, s. 196–197.11B.S. Lambeth: The Transformation of American Air Power. RANDCorporation 2000, s. 94.12D. Rodman: Unmanned Aerial Vehicles in The Service of TheIsrael Air Force. http://www.gloria-center.org/2010/09/rodman-2010-09-07/.13A.H. Cordesman, A.R. Wagner: The Lessons of Modern War, VolumeI: The Arab-Israeli Conflicts, 1973–1989. London 1990, s. 207.14Ibidem, s. 202 i 204.15Ibidem, s. 220.2012/02przegląd sił <strong>powietrznych</strong>69