— 236 —II. Kompot z malin i poziomek.Podług powyższego przepisu zrobić syrop, potem wziąćbardzo pięknych malin, lub poziomek, obrać czysto, (lecznie płukać) włożyć do syropu i zaraz prawie odstawić odognia, potem na parę minut zostawić w syropie i znów postawićna ogień, a jak tylko zaczną zbyt miękknąć, wyjąć zaraz.12. Kompot z porzeczek.Zrobić syrop jak do poprzednich, porzeczki opłukaći odcedzić — (można w całych gronkach w syropie gotowaćczas jakiś, lecz zważać, aby były cale), a gdy sięusmażą, wyłożyć na salaterkę, syrop podgotować i nim polaćporzeczki.13. Kompot ze śliwek.Duże i słodkie śliwki zalać wrzącą wodą i tak zostawićna pewien czas, aby skórkę łatwo ściągnąć można było.Ociągnięte i pozbawione pestek, włożyć do rądla, posypaćsuto cukrem, trochą cynamonu, drobno usiekaną cytrynowąskórką i nakryte smażyć powolnie, dopóki nie zmiękkną— uważać jednak należy, aby pozostały całe. Po wychłodzeniuułożyć je na salaterkę, posypać dobrze cukrem,przypiec prędko rozpaloną szufelką żelazną, aby się cukierzrumienił i wydać na stół.14. Kompot z wiśni.Można je dusić całe, obciąwszy do połowy ogonki —można też i wyjąć pestki. Potem zrobić syrop w sposóbwyżej opisany, wrzucić w niego wiśnie, (jeżeli są z pestekobrane) dodać soku ich własnego, smażyć powolnie na żarzei szumować je łyżką. Dla dodania lepszego zapachumożna wrzucić parę malin, albo trochę skórki cytrynowej.15. Krem brzoskwiniowy.Dwadzieścia jeden deka brzoskwiń, przetartych przezdurszlak i 16 dkg cukru ubijać przez całe pół godziny. Zafarbowaćtę masę kilkoma kroplami soku alkermesowego,wlać 13 g żelatyny, rozpuszczonej w 1 / 8. 1 wody ostudzonej,domieszać pianę, mocno ubitą z 6. białek, wylać w formę,wysmarowaną oliwą i wynieść do bardzo zimnej piwnicyna 6 godzin.— 237 —16. Krem czokoladowy.ćwierć kilograma czokolady utrzeć i rozpuścić na wolnymogniu w l / i. 1 śmietanki. Ugotować następnie z 4. nóżekcielęcych 1 / i1 szlamu, wziąć i / i1 gęstej śmietany, wsypaćcukru 7* kg» lub mniej i ubić razem z rozpuszczonąBzokoladą i z ostudzonym szlamem z nóżek. Wylać w formę,Wysmarowaną oliwą, wyjmując potrząsać formą — a odrazuwyjdzie. Ten sam krem można robić z kawy, biorączamiast czokolady, kubek ugotowanej czarnej mocnej ostudzonejkawy.17. Krem jabłczany ze słodką śmietaną.Sześć jabłek upiec w piecu i przetrzeć przez sito, wsypaćszklankę bardzo miałkiego cukru i jedno białko, bićto razem, aż zupełnie zbiednieje. Osobno ubić 1 / i1 śmietankisłodkiej —gęstej, wymieszać z jabłczaną masą, dodaćkieliszek szlamu ugotowanego, 7 g żelatyny, dosypać trochęWanilii, zbić wszystko razem i wlać w formę, wysmarowanąoliwą. Podając ubrać konfiturami.18. Krem owocowy.ćwierć kilograma świeżych dojrzałych poziomek, malin,lub moreli przetrzeć przez sito, wymieszać z 1 / i. kgmiałkiego cukru i ubić mocno z 2. białkami. Dolać */$ kgżelatyny, rozgotowanej w V*- 1 wody — ostudzonej i pianęz 6. białek wymieszać razem, wlać w salaterkę, wysmarowanąolejkiem migdałowym i postawić na kilka godzin, najmniejna 3 na lód, lub wynieść do zimnej piwnicy.19. Krem pączowy.Pół kilograma cukru nalać x / 3. 1 wody, zagotować, wyszumowaći wystudzić. W zimny syrop wlać 2 l /$ dkg żelatyny,rozgotować w x /4- 1 wody, wcisnąć 5 cytryn przezsitko, aby żadna pestka nie wpadła, i wlać 1 / s1 dobregobiałego araku. Wszystko to wymieszać i w obszernem naczyniubić ubijaczką, póki zupełnie nie zbieleje i nie wytworzysię rodzaj piany. Wtedy wlać do przygotowanejformy, posmarowanej oliwą i ostudzić w lodzie, pamiętając,aby cytryny i arak wlać w zupełnie zimną żelatynę z syropem!
— 238 —20. Krem pomarańczowy na słodkiej śmietance.Dwie pomarańcze, jedne cytrynę wycisnąć, obtarłszypoprzednio o jedne pomarańczę kilka kawałków cukru, 2 1 /sdkg żelatyny połamać w drobne kawałki, nalać tym wyciśniętymsokiem i postawić na ciepłym trzonie, mieszającciągle łyżką, póki się nie rozpuści. Wsypać w to 16 dkgmiałkiego cukru i te kilka kawałków utłuczonych, którebyły obtarte o pomarańczę i wymieszać dobrze. Osobnoubić pół litra dobrej słodkiej śmietany, gdy zagęstnieje,dobierać po trosze śmietankę bitą do przygotowanej esencyhpóki się wszystkę śmietanę nie wymiesza. Po ciągłem i szybkiemubijaniu wlać wszystko w formę, wysmarowaną oliwąi wynieść do piwnicy. W lecie potrzeba cały krem bić w piwnicy,bo inaczej nie zgęstnieje. W braku pomarańczy możnaużyć dwóch cytryn i kieliszek araku, wtedy jednak należydodać 7* kg cukru.21. Krem poziomkowy, lub malinowy.Litr malin, lub poziomek przetrzeć przez sito, wziąć4 białka, 22 dkg miałkiego cukru i ubijać łyżką, aż zgęstnieje;osobno ubić na pianę ł '/ aI gęstej słodkiej śmietany,wlać l /g 1 szlamu z 3. nóżek cielęcych, lub z 3. dkg żelatyny.Po wlaniu w masę poziomkową wymieszać wszystkorazem, wlać w formę, wylaną wodą i posypaną cukrem.Następnie krem przenieść do zimnej piwnicy.22. Krem śmietankowy na ziemniaczanej mące.Litr słodkiej śmietanki zagotować z 22. dkg cukrumiałkiego i połową laski wanilii. Gdy już śmietanka dobrzezawrze, wlać w nią l l Ł1 mąki pięknej ziemniaczanej, rozbitejpoprzednio dobrze z 7v 1 zimnej śmietanki, mieszająceciągle na ogniu, póki od rądla nie odstaje. Wtedy wlaćw formę, wysmarowaną oliwą i wynieść w chłodne miejscedo ostudzenia. Z materyału tego stosunku otrzymać możnadwie małe formy.23. Krem z winogron.Rozetrzeć dobrych białych winogron tyle, aby wyciśniętysok obejmował litr, przetrzeć sok przez sito, na wolnymogniu wygotować do połowy. Wziąć 8 żółtek, l / i1 winareńskiego, lub francuskiego, 7* kg cukru, rozbić to dobrze,— 239 —('°Ie\vając ciągle wyciśnięty sok z winogron, wstawić naM'olny 'ogień na blasze i mieszać, aż zacznie gęstnieć. WtedyWyłożyć "półmisek winogronami, obranemi, polać je kremem1ostudziwszy podać na stół.24. Mieszanka „Macédoine" (masedoan) z owoców.Ugotować 6 gruszek - bergamutek z łupiną w wodzie1obrane jabłka winkowate, uważając, aby się nie zagotowały,obrać, pokrajać owoce w paski, lub grubą kostkę,^lbo bardzo drobne ćwiartki i ułożyć na salaterce. Oparzyć|9 (śliwek) węgierek, obrać ze skórki i ugotowawszy w lekkimsyropie ułożyć na gruszkach. Potem wziąć 12 dkg zielonychwinogron, oberwać z gałązek, poukładać jagody pomiędzyśliwkami i położyć gdzieniegdzie po kilka łyżeczekkalinowych konfitur. Polać wszystko bardzo gęstym syropemna kilka godzin przed podaniem. Do syropu wlać kie-Ö8zek likieru maraskinowego.To danie wystarcza na 4 osoby.25. Mleczko.Ośm całych jaj ubić mocno z 22. dkg cukru i odrobinązliczonej wanilii, rozwieść to litrem lekkiej śmietanki, lubWezbieranego mleka, przecedzić przez sito do formy i ugotowaćpod pokrywą w rądlu, napełnionym wrzącą wodą.Próbować trzeba nożem, czy na nim co nic pozostaje —w takim razie ma dosyć. Należy wówczas wyjąć z formy,Postawić w zimnej wodzie do ostudzenia i wydać, ubrawszykonfiturami, lub podając do niego sos śmietankowy. Zamiastwanilii można wziąć 10 gorzkich migdałów, utłuc,rozwieść mlekiem, wycisnąć przez płótno i wlać do śmietanki,postępując dalej jak z kisielem żurawinowym.26. Mleczko z kwiatem pomarańczowym, lub jaśminowym.Zagotuj pół litra śmietanki, dodaj szczyptę jednego,albo drugiego kwiatu, nakryj i odstaw na godzinę, aby śmietankatym zapachem przeszła; potem dodaj 22 dkg miałkiegocukru, 6 żółtek, 6 całych jaj i postąp dalej jak powyżej,tylko nie zapomnij przecedzić śmietankę, skoro zapachunaciągnie.27. Pianka z konfiturami.Ubić dziesięć białek na sztywną pianę, włożyć w nią7a kg cukru miałkiego i łyżkę konfitur malinowych, lub
- Page 1 and 2:
mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3:
3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7:
— VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9:
1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11:
21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13:
— XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15:
— IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17:
— 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19:
— 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21:
— 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 22 and 23:
— 20 —Czyszczenie naczyń rogow
- Page 24 and 25:
— 24 —już niemożliwe jak przy
- Page 26 and 27:
— 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29:
— 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31:
— 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33:
— 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 34 and 35:
— 44 —20. Zupa wiosenna.Młode
- Page 36 and 37:
— 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39:
— 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41:
— 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43:
— 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45:
— 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47:
— 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49:
— 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51:
— 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53:
— 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55:
— 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57:
— 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59:
— 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61:
— 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63:
— 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65:
— 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67:
— 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69:
— 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71:
— 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 72 and 73:
— 120 —ft p r S T à s A y ffi-
- Page 74 and 75:
— 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77:
— 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79:
132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81: — 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83: — 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85: 144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87: 148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89: — 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91: — 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93: — 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95: — 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97: — 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100: — 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102: — 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104: — 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106: — 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108: — 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110: — 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112: — 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114: 202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116: — 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118: — 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120: — 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122: — 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124: — 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126: — 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128: — 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129: — 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 133 and 134: «ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135 and 136: — 246 —podaje się natychmiast,
- Page 137 and 138: — 250 -10. Bułki do kawy.Jeden k
- Page 139 and 140: — 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142: — 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144: — 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146: — 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148: — 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150: — 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152: 278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154: — 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156: — 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158: — 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160: — 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162: — 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164: — 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166: — 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168: — 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170: — 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172: — 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174: — 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176: — 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178: — 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180: — 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182:
— 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184:
— 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186:
— 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie