— 120 —ft p r S T à s A y ffi--- -l**y. Dobrzektórego dymu naffla whffi-? 10113 ałowcem, odjest do wrzenia ^ »TO^AXiSndopilnowana szynka DO winu iw f £ §ai barski. NależyciePodobnie w ęcl Zi y si/\KS;;%"seS V dymi ° dW ® ^-d.dzcne^S^^irpak^c^^Ä' **" ^ **dobiera si ęnïjodpoAnis ych ' Ä f * ? d °dają się najwięcej grube części «i 23 • wołowin y naoliwięmostek i żebra, z S J ^ f ! nie °o tłuste, osoiS S 0Dobrane mięso kładzieP Lz Sf Li 1°^ Sł ° nin^a gdy sól się rozpuściła, przewraca l 6trą d °, n . iecek 'w ropie solnej i polewa nią pilnie abv «L ^e ° dzie iod o b r z ew mięso. Gdy to nastąpi, ni powinno d J ^ ' *ale być wywieszone w dym tj Ł d h Zej leze< w'soli -zwanej »dymnicy«, w której dyn moLJ k o m i m e > l u btakso -zimny i w dostatecznej üo?ci 1^ P U S ff a n a m i" ^sze. Zbyt gorący dym - szkodzi mięsu IXkorz / stl «ejsmacznem,lub się psuje w dotyc/Te'nie "6 Slę Sta]emoże z łatwością wszcząć sie D S TI T% äCU ~ a n a d tomięso, które mając kolor -^emnó hZ\ ^ - d y m c z e r n iprzyjemniejsze. Wedzone ozorvi »^-' briluatn y J es t o wieledobrze u wędzone S?lolor^żółff ' %TV> c^ całkiemze się je dla powstrzymania grubszvehi o?»t T ł° ]6St ten 'w papier, lub płótno, albo jelzcze lenL T ^ ° Wija] lejbami i w dym wiesza.os yP«je grubo otrę-Ponieważ wędzenie ma głównie m, 00^ , » •* ,tmej wilgoci, czyli wysuszyć, jâ to. ÏL e ° hllC ° d - zby -zanadto długo wisieć w dymie lub lfęS ° m e P owin »oJakkolwiek dobrze uwędzone mięso i-il-iś/,, .może, przecież roztocze i myszy K S ^ ' fr 8* * - i^iaw, w e S l Z e p r A w ^ Ł W e i A r z t.. Galareta wieprzowa (zulc)^ A ą 7 tS^ ^ ^ ^ mięso odchude mięso w drobne kostki, włoTyf é o ^ â ^ X !^te S°— 121 —r°sołem, w którym się mięso gotowało, lecz tylko tyle,a°y je on objął. Gdy rosół bardzo tęgi, dodać do niegotrochę wody, inaczej zulc po ostudzeniu odstawałby odnaczynia. Potem dodać soli, mocno zwiniętą wiązkę majeranku,którą po zgotowaniu zulcu znowu się wyjmuje,trochę skórki cytrynowej w delikatnych kostkach, sporą częśćbekanej cebuli i trochę octu. Przegotować z tem dobrzenuęso, mieszając pilnie, aby nie przy wrzało do rądla i zanadtosię nie rozparzyło.Po zdjęciu z ognia przemieszać z tłuczonym pieprzem1korzeniem: niech potem chwilkę postoi, aby można zebraćwszystkę tłustość, wreszcie włożyć zulc do wodą wypłukanych,lecz nie wytartych z niej naczyń, a gdy masawystygła, wlać na nią trochę tłuszczu. Tak przyrządzonyZulc bez przystępu powietrza można zachować kilka tygodni.Podając zulc do stołu zebrać należy tłuszcz staranniewziąć do niego innego, sam zaś zulc krajać w płaskiekawałki i podać ze sokiem musztardowym, lub octem,zpieprzem i oliwą.Można także sporządzać zulc i z cielęciny.2. Głowa wieprzowa siekana - na zimno.Ugotować świeżą głowę wieprzową w wodzie z octemi korzeniami, gdy całkiem miękka, wyjąć, poobierać mięsood kości, usiekać na drobno, uszka zaś pokrajać w paskiosobno. Usiekaną głowiznę osolić, dodać trochę tłuczonegokorzenia, tłuczonych bobków i odrobinę czosnku, włożyćw siekaninę uszka i razem wszystko dobrze wymieszać.Zmaczać serwetę w wodzie, włożyć do niej siekaninę,zawiązać jak budyń nie bardzo twardo szpagatem i wsadzićrazem z serwetą do rosołu, w którym się gotowałagłowizna. Gdy się woda raz zagotuje, wyjąć i zaprasować:niech tak stoi przez dobę; potem odjąć serwetę, krajaćjak salceson i dawać na śniadanie, albo po zupie z octomi oliwą.3. Głowizna wieprzowa, gotowana na świeżo.Odgotować świeżą głowę wieprzową w wodzie z octem,włoszczyzną i korzeniami, zasoliwszy; gdy miękka, poobieraćmięso od kości, pokrajać w ładne kawałeczki, ułożyćna półmisku, polać sosem, posypać dosyć grubo tartymchrzanem i wydać.
122 —4. Głowizna z odyńca, lub wieprza.Oczyścić głowę, odjąć dolną szczękę, wybrać kościi zalać na kilka dni octem, przegotowanym z korzeniamii szczyptą saletry. Wyłożyć grubo serwetę słoniną w plastry,wytrzeć na sucho głowiznę i położyć na słoninę stronąskóry. Zrobić trochę farszu z wątróbki wieprzowej, lubcielęcej jak przy indyka, ułożyć wewnątrz głowy rząd tegofarszu, trochę korniszonów, w kostki krajanej słoniny,jaje — twardo ugotowane i pokrajane, potem znowu farszuaż do wypełnienia głowy. Oszyć mocno serwetą i gotowaćw kociołku z włoszczyzną, solą, pieprzem w ziarnach,trochą octu i kośćmi, wyjętemi z głowizny przezkilka godzin, potem wyjąć głowę: niechaj w serwecie wystygniei stężeje. Wówczas odjąć serwetę, ułożyć na półmiskugłowę w naturalnej postawie, ubrać po wierzchuauszpikiem, lub galaretą, w której się głowa gotowała,ozdobić rozmaitemi zielonemi krzaczkami i wydać na stółzastawny.5. Gołąbki (hołupcie) ruskie.Obrać duże liście z główki kapusty świeżej, ugotowaćdo połowy. Potem wziąć '/a kg ryżu, ugotować na wodzie,wrzącej z masłem, aby nie był zupełnie miękki. Osobnowziąć Ya kg wieprzowiny, usiekać drobno, dać do tego cebulki,drobno siekanej i pieprzu, posolić i udusić. Uduszonepomieszać z ryżem, brać listki kapusty każdy z osobna,nakładać łyżką wieprzowinę, zawijać dobrze, dać dużomasła w rądeł, układać jedno obok drugiego, nakryć po-'krywą i udusić, aby się zrumieniło, odwrócić. Gdy sięz drugiej strony zrumieni, wyjąć na półmisek i polać masłem,osobno z cebulką zrumienionem.6. Gulasz z wieprzowinki. fvfl/f^Młodej słoninki l / ikg pokrajać w kostkę i przetopić,dodać 4 cebule usiekane, to cokolwiek przedusić — potemwziąć wieprzowinki młodej przerosłej 1 kg, pokrajaćw kostkę, wymieszać razem ze słoninką i przedusić z półgodziny. Dalej wziąć jedne główkę większą świeżej kapusty,uszatkować, wszystko razem wymieszać, popieprzyć,posolić, dodać na koniec noża papryki, troszkę kminku,nastawić na blachę: niech się dusi pod pokrywą z godzinę.— 123Potem dodać jeszcze 7 81 kwaśnej śmietany, posypać dwomałyżkami mąki, wymieszać dobrze i dusić jeszcze godzinęla wolnym ogniu, aby się nie przypalił.7. Kiełbasa pieczona z sosem.Dać do rądelkal /a kg kiełbasy świeżej, zalać zimnąwodą, dodać dwie cebule krajane, 5 ziarnek pieprzu białego,5 ziarnek angielskiego, gotować na wolnym ogniuPół godziny; zrobić zasmażkę z pół łyżki masła, trochęDłąki, rozprowadzić tym rosołem, dodać jedne łyżkę winnegooctu i zalać kiełbasę. Może być w naturalnym sosie,lecz tylko bez octu.8. Kiełbasa, smażona z kapustą.Kiełbasy wędzonej Vi kg sparzyć w gorącej wodziei dać na brytwannę na rozpalony smalec, zrumienić należyciei wydać. Jeżeli ktoś lubi z cebulką, można smażonejdodać i wydać osobno z kapustą na stół.9. Kiełbasy — smażone z sosem.Nalać świeże kiełbasy, ułożone w radiu wodą tak,ał»y 1° tylko objęła, gotować na wolnym ogniu, aż się zupełniewoda wygotuje, uważając, żeby się nie przypaliły.(Idy już zostanie sama tłustość, lub gdy jej nie ma, włożyćkawałek masła, zrumienić, przewracając kiełbasy i podaćdo kapusty, lub bigosu.Takie kiełbasy podaje się także z sosem; gdy się zrumienią,podlać parę łyżek wody, octu, zasypać garściąchleba tartego czerstwego, zagotować razem i podać na stół.Można także cło takiego sosu wsypać garść siekanejcebuli, lub korniszonów pokrajanych, a robiąc sos możnana chwilę! wyjąć z niego kiełbasy. Kiełbasy, podawanez sosem niekoniecznie potrzeba rumienić — sos zaś rumienisię palonym cukrem.10. Kiełbasa w piwie.Podlać w radiu ułożoną kiełbasę lekkiem piwem i gotowaćaż do utworzenia sie sosu. Potem wsypać garść tartegochleba, łyżkę octu przylać i przecedziwszy ten sosprzez rzadkie sito podać kiełbasę.
- Page 1 and 2:
mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3:
3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7:
— VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9:
1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11:
21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13:
— XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15:
— IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17:
— 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19:
— 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21:
— 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 22 and 23: — 20 —Czyszczenie naczyń rogow
- Page 24 and 25: — 24 —już niemożliwe jak przy
- Page 26 and 27: — 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29: — 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31: — 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33: — 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 34 and 35: — 44 —20. Zupa wiosenna.Młode
- Page 36 and 37: — 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39: — 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41: — 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43: — 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45: — 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47: — 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49: — 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51: — 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53: — 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55: — 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57: — 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59: — 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61: — 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63: — 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65: — 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67: — 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69: — 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71: — 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 74 and 75: — 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77: — 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79: 132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81: — 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83: — 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85: 144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87: 148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89: — 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91: — 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93: — 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95: — 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97: — 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100: — 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102: — 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104: — 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106: — 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108: — 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110: — 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112: — 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114: 202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116: — 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118: — 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120: — 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122: — 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124:
— 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126:
— 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128:
— 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129 and 130:
— 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 131 and 132:
— 238 —20. Krem pomarańczowy n
- Page 133 and 134:
«ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135 and 136:
— 246 —podaje się natychmiast,
- Page 137 and 138:
— 250 -10. Bułki do kawy.Jeden k
- Page 139 and 140:
— 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142:
— 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144:
— 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146:
— 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148:
— 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150:
— 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152:
278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154:
— 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156:
— 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158:
— 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160:
— 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162:
— 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164:
— 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166:
— 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168:
— 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170:
— 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172:
— 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174:
— 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176:
— 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178:
— 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180:
— 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182:
— 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184:
— 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186:
— 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie