— 44 —20. Zupa wiosenna.Młode delikatne jarzynki jak : szparagi, marchewkę, kaarepkę,zieloną fasolę, groch w strączkach i kalafiory pokrajaćw talarki i ugotować na miękko w 2.1 rosołu Najpierwdaje się jarzyny, wymagające dłuższego gotowaniai n kalafio? kalarepę), potem fasolę, groch, szparagiTę zupę podaje się albo z drobnemi delikatnemi kluseczkami,albo z bułką, zarumienioną na maśle i pokrajanąwrkostkę.21. Zupa ziemniaczana.Pokrajane w kostkę ziemniaki (także w talarki) udu"sic w masie, dodać trochę tłuczonego majeranku, rozprowadzićdobrym rosołem (z wołowiny, lub baraniny), zagotowaćdobrze i wydać Chcąc mieć zupę gęściejszą zaprawić nawydaniu 2 żółtkami rozbitemi, ale ich nie gotować z zupą,tylko rozgrzać, aby się nie ścięły.•22. Zupa z mięsnej mieszaniny, zwana „Olla potrida" na pomidorach._ Rozmaite mięsiwo (między innemi baraninę i coś zezwierzyny) pokrajać drobno i dusić na słoninie z włoszczyzną,białą cebulą i pomidorami bez ziarnek. Po uduszeniudodać soli i papryki dla smaku.Osobno ugotować rosół z baraniny (skopowiny) n. p.głowy i drobniejszych części, rozprowadzić nim duszonemięso i zagotować.Można do tej zupy dodać ryżu, choć sama przez sięjest gęsta.•B) Zupy postne.23. Barszcz postny.Oskrobać czysto kilka buraków, obmyć i nastawić z włoszczyzną,jaka jest w domu, dodać słodkiej kapusty, sporocebuli, listek bobkowy, korzeni, kilka grzybów suszonychi 1 ziemniak. Gdy się dobrze podgotuje, wlać octu do smaku,buraki całe wyjąć, pokrajać w paski i dobrze jeszczerazem gotować, posolić, potem scedzić i zaramienić masłem— 45 —szczyptą mąki. Ten barszcz można podać czysty, z uszkall1» lub zajirawić śmietaną. A jeśliby nie miał koloru, tolh'zeć buraka na tarce, rozebrać czystym barszczem, przerazićprzez sitko i wlać ten kolor.24. Barszcz znakomity na wilią., _ Wziąć cztery buraki ćwikłowe, pokrajać w szatki, doilcjedne cebulę i jedne łyżkę octu i to razem gotowaćwtrzech litrach wody.Osobno wziąć grzybów prawdziwych 15 — 20 sztuk,»parzyć gorącą wodą, wypłukać, zalać później letnią "wodągotować do miękkości. Po ugotowaniu obydwóch smakóws,»ak z grzybów przecedzić, wlać do smaku burakowego,^jodać jeszcze odpowiednio soli, octu i gotować. Następnie~° osobnego rądelka dać sporą łyżkę masła, roztopić, do-•i,
— 46 —Jeżeli chłodnik ma być na szczawiu, to się gotuje saniz botwiną.26. Chłodnik na mleku z poziomkami.Dwa litry mleka niezbieranego przegotować i wychłodzić••- 12 dkg cukru miałkiego z 1 / i1 poziomek rozetrzećprzez gęste sito ; to rozprowadzić oziębionem mlekiem i dodać1 1 dojrzałych poziomek.27. Garus.Wziąć śliwek damaszek, lub węgierek 1 / ikg. Damaszkiosobno dusić i przetrzeć przez durszlak, a węgierkimożna wyłuszczyć z pestek przy nastawianiu. Gruszek i jabłekpo 7« kg obrać ze skórki, pokrajać, (odrzucając środekowocu z pestkami) cienko w kawałki ; do tego wszystkiegowlać 1 1 wody i gotować godzinę. Następnie wziąć7« f śmietany kwaśnej, 2 żółtka, i łyżkę mąki, ubić dobrzeaby krup nie było, zalać tem ugotowany garus, mieszającdobrze na wolnem ogniu. Potem odstawić, osłodzić cukremdo woli i podać ciepły, lub zimny. Proporcya na 6 osób.28. Kleik.Weź 7 41 krup jęczmiennych i gotuj w 2 1 wody, lubrosołu przez godzinę. Potem przepuść przez durszlak, lubsito do garnka, w którym rozbij wprzód 2 żółtka z odrobinąmąki, dodej troszkę soli, masła i jeszcze raz zagotuj.Można także dołożyć i troszkę zieleniny.29. Mamałyga, zwana kuleszą.Na pół litra posolonej kipiącej wody, w kamiennejrynce, wsypać w środek waru i / ikg mąki lub tak zwanegogrysu kukurydzanego ; nakryć pokrywką i niech się gotujebez mieszania. Jak sio ugotuje czyli wysapie, wyłożyć natalerz tak, aby w środku był dołek. W środek nalać wytopionegomasła z cebulką zarumienionego, lub też słoninkiprzetopionej. Można także podać osobno i słodkie mleko.30. Nic na mleku.Na 2 1 niezbieranego mleka bierze się 6 żółtek i rozbijamocno ze szklanką cukru, poczem stawia się mleko naogniu i wlewa żółtka, ciągle mieszając. Zważać należy, aby— ii —2gęstniało, ale nie zagotowało się, bo żółtka w tym raziebySlÇ zwarzyły. Gdy mleko z żółtkami będzie gorące, przejdziew wazę, sypiąc trochę tłuczonego cynamonu, lub waniliii wynieść do piwnicy, aby ostygło. Białka zaś ubić naPianę, wsypać parę łyżek cukru, cynamonu, wymieszaćIłyżką srebrną układać w kupki na papierze, położonymIIa blasze. Wstawić następnie do pieca na 10 minut, abyTscMy -- podając zupę na stół włożyć w wazę, lub dać°sobno białka. Do tej zupy gotuje się osobno ryż, ostudzaS° i kładzie w wazę. Przy wszelkich zupach liczy się 74 1Płynu na jedne osobę.31. Polewka winna.Litr zwykłego białego wina rozpuście trzecią częściąwdy, dodać cukru (12—14 dkg), kilka kawałków cynamonu,parę goździków (także kwiatu pomarańczowego: ktolubi), zagotować raz i odstawić na kraj blachy. WtedyWlać 5 doskonale ubitych żółtek, rozgrzać tylko (nie gotować),rozbić mocno mątewką, gdy się zapieni — podawać'»ezzwłocznie z biszkopcikami.Tę polewkę podaje się zwykle w filiżankach przedobiadem.32. Zupa agrestowa.Ugotuj agrestu : na ile osób potrzeba, przetasuj przezsito, rozprowadź wodą stosownie do potrzeby, zabiel jąŚmietaną i mąką, osłódź, zaziąb w lodzie i wydaj na stół.33. Zupa grzybowa.Wziąć 10 większych grzybów, wypłukać w letniej wodzie,włożyć do garnka, dodać włoszczyzny i trochę korzeni,gotując tak długo, dopóki grzyby nic zmiękną; poczemprzecedzić przez sitko, grzyby pokrajać w paseczki, wlaćłyżkę octu i powtórnie postawić na blachę, aby zawrzało.A teraz zasmażyć szczyptę mąki w maśle na rumiano, kawałekcukru upalić na karmel i tak zupę zaprawić. Do tejzupy daje się kluseczki francuskie, lub też kaszkę, w kostkękrajaną.Jeżeli się zaś chce mieć powyższą zupę zabielaną, tonależy dodać do niej kaszy perłowej, osobno ugotowanej ;którą przed gotowaniem trzeba czysto wypłókać, włożyćkawałek masła i gotować na sypko, podlewając często, aby
- Page 1 and 2: mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3: 3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7: — VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9: 1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11: 21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13: — XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15: — IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17: — 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19: — 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21: — 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 22 and 23: — 20 —Czyszczenie naczyń rogow
- Page 24 and 25: — 24 —już niemożliwe jak przy
- Page 26 and 27: — 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29: — 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31: — 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33: — 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 36 and 37: — 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39: — 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41: — 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43: — 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45: — 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47: — 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49: — 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51: — 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53: — 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55: — 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57: — 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59: — 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61: — 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63: — 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65: — 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67: — 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69: — 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71: — 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 72 and 73: — 120 —ft p r S T à s A y ffi-
- Page 74 and 75: — 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77: — 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79: 132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81: — 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83: — 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85:
144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87:
148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89:
— 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91:
— 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93:
— 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95:
— 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97:
— 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100:
— 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102:
— 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104:
— 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106:
— 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108:
— 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110:
— 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112:
— 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114:
202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116:
— 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118:
— 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120:
— 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122:
— 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124:
— 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126:
— 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128:
— 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129 and 130:
— 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 131 and 132:
— 238 —20. Krem pomarańczowy n
- Page 133 and 134:
«ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135 and 136:
— 246 —podaje się natychmiast,
- Page 137 and 138:
— 250 -10. Bułki do kawy.Jeden k
- Page 139 and 140:
— 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142:
— 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144:
— 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146:
— 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148:
— 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150:
— 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152:
278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154:
— 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156:
— 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158:
— 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160:
— 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162:
— 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164:
— 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166:
— 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168:
— 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170:
— 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172:
— 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174:
— 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176:
— 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178:
— 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180:
— 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182:
— 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184:
— 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186:
— 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie