— 2iS —kluski kładzione. Komu się podoba, można dodać rodzynkówbez pestek, a mając formy, wysmarowane masłem nakładaćje ciastem do połowy, gdy go zaś drugie tyle przybędzie,wstawić w piec średnio gorący na trzy kwadranse.3. Babka oszczędnościowa.Z kilograma masła oddzielić L / 4kg, rozczynić l / a. 1 ciepłegomielca, 5. łyżkami dobrych drożdży; gdy to wyrośnie,domieszać resztę mąki, 6 całych jaj, 6 żółtek, szczyptę soli,15 dkg cukru, trochę skórki cytrynowej i muszkatowegokwiatu, 2Vg dkg gorzkich migdałów i tyle wygrzanego mleka,aby się utworzyło ciasto- dość wolne, rozpuścić 7g kg masła,sklarować i wlać do ciasta, wybijać tak mocno, aż od rąkiodstawać będzie, / ikg oczyszczonych rodzynków, 5 dkgsłodkich usiekanych migdałów; wyrobiwszy z tom jeszczeciasto wlać do połowy formy, wysmarowanej masłem, wysypanejkrajanemi grubo migdałami, a gdy drugie tyle ciastaprzybędzie, wstawić w piec na dłużej, niż godzinę. Poprzestygnięciu w formie wyjąć.4. Babka z saga.Odgotować 32 dkg saga oczyszczonego w mleku z trochąsoli. Nim zupełnie ochłódnie, rozbić 32 dkg masła na śmietanęi zmieszać z tem 15 żółtek po jednemu, 16 dk cukru, 6 g cynamonu,otartą skórkę cytrynową i 27 do 29. dkg sucharkówtłuczonych; z tem łączy się pojedynczemi łyżkami sago, wreszciepianę z białek. Potem piecze się babkę przez dobrągodzinę w miernie ogrzanym piecu.5. Baby znakomite — parzone.Sparzyć B / 41 mąki z 3 / 4.1 wrzącego mleka i rozcieraćdobrze, aby nie było grudek. Po przestudzeniu wlać 21 dkgdrożdży, rozpuszczonych w y 4. 1 letniego mleka i rozmieszawszydobrze postawić w cieple dla wyrośnięcia.Osobno zaraz po przegotowaniu rozczynu ubić doskonalelitr żółtek samych, przygotować S ÄI masła klarownego,84 dkg cukru, laskę tłuczonej wanilii i y, kg rodzynkówwyborowych (sułtańskich).Wraz z 3 x / 2. 1 mąki wyrobić to wszystko należycie, a gdyciasto nieco wyrośnie, kłaść w formy do polowy i po wyrośnięciuw nich bab wstawić w piec. Ilość powyższa na3 duże baby.219 —6. Baby zwyczajne.Przesiać na niecki 2 litry suchej mąki, oddzielić jej/•> 1, zarobić '/ s. 1 dobrych drożdży i litrem mleka ciepłego,azarobiwszy to dobrze, żeby krupek nie było, okryć i w cie-Płe miejsce postawić. Gdy ciasto dobrze podejdzie, wlać15 żółtek, mocno ubitych i pół litra masła klarowanego ciepłego,a dosypawszy resztą mąki pozostałej od 2. litrówdolać jeszcze i / i1 mleka letniego, 1 / ikg utartego cukru, rodzynków,cykaty, migdałów słodkich i trochę gorzkich, naftiasę utłuczonych według upodobania (wszakże nie przesadzając,bo ciasto trudniej rośnie), olejku cytrynowegodla zapachu, trochę kwiatu muszkatowego : nie zapomniećo trosze soli miałkiej ! Bić poty, póki nie zacznie od rąk odstawać,wtedy wlewać do form, wysmarowanych masłem topionem,ale tylko do połowy; gdy ciasto tak wyrośnie, żesię prawie z formą równać będzie, wsadzać w piec ostrożnie,żeby nie opadły, i w nim trzymać przez godzinę. Po wyjęciuz pieca powinny w formach zastygnąć. Można domieszaćpiany z 6. białek, gdyby ciasto było za tęgie.7. Biszkopty czokoladowe.Wbić do donicy 12 żółtek, dodać 22 dkg cukru, 10 dkgczokolady utartej i przesianej, mieszać to wszystko przezkwadrans, potem wsypać 15 clkg mąki, dodać pianę, ubitąz pozostałych białek, mieszając zwolna tę masę, a w końcuponalewać we foremki papierowe, posypać cukrem i upiec.8. Biszkopty do herbaty.Odważyć tyle cukru: ile 4 jaja zaważą, i tyleż mąki cocukru, potem utrzyć te jaja na misce, z cukrem wsypaćmąkę i trzeć jeszcze nakoniec wsypać trochę migdałówi rodzynków siekanych, kłaść we foremkę papierowąi upiec - gdy wystygnie, pokrajać i osuszyć w piecu.9. Bułki do herbaty.Dać na stolnicę dobre pól litra pięknej mąki, trochęsoli, jedno jajo, trochę mleka, pół łyżki drożdży i łyżkęmasła. Zarobić ciasto i postawić w ciepłem miejscu. Gdypodrośnie, zrobić z niego małe bułeczki, dać na blachę,a gdy się ponownie ruszą, posmarować jajem, posypać soląi kminkiem i dać do gorącego pieca.
— 250 -10. Bułki do kawy.Jeden kilogram mąki, 12 dkg masła, za 5 et. drożdży,12 dkg cukru i pół litra mleka, trochę soli i skórki cytrynowej.Najpierw zarobić drożdże z trochą mąki i zostawić,by wyrosło ciasto — potem resztę mąki, cukier i masłododać i wyrobić mocno na stolnicy. Uformować dwie gładkiestrucle, a gdy podrosną, posmarować rozbitem jajkiemi ładnie upiec.(Doskonały chleb biały i długo się trzyma— że bez jaja).11. Bułki na mleku.Eozczynić 1 / ikg mąki pszennej z 4., lub 5 x / t. dkg drożdżyprasowanych, postawić w ciepłem miejscu dla podrośnięcia;zarobić z Va- kg mąki, 2. całych jaj, trochy soli, 5 dkg masłai 1 / i. 1 ciepłego mleka wolne ciasto, do którego dodaćrozczyn drożdżowy i wybić wszystko razem tak, aby odręki odstawało. Robić wtedy okrągłe, albo podłużne bułeczki,kłaść na blachę, lub papiery, wysmarowane masłem, aby podrosły,wkońcu posmarować jajkiem, rozbitem z trochą wodyi w piecu, ogrzanym miernie piec przez godzinę.12. Całusy.Ubić tęgo pianę z 6. białek, dodać 23 dkg cukru,o który się starło skórkę z cytryny, a dla gęstości przyczynićłyżkę wody studziennej ; stawiać na papierze kupkiwielkości orzecha włoskiego, ocukrzyć je, odciąć zręcznienożem od papieru i suszyć w bardzo wolnem cieple. Gdyupieczone, odciąć nożem od papieru i napełnić ubitą śmietaną.Papier można położyć na blasze i suszyć całusy przezdwie godziny w miernie ogrzanym piecu, ale powinny miećtylko kolor złotawy i być bardzo suche.Aby się nie kruszyły przy zdejmowaniu z blachy, powinnystać chwilkę po wysadzeniu z pieca.Do nalewania wziąć gęstej słodkiej śmietany 1 / 21 i ubijaćw litrowym garnku z 5. dkg cukru i utartą żółtą skórkącytrynową do zupełnego zagęstnienia. Potem wydrążyć niecociasta nożem, włożyć w wydrążenie śmietany i przykryćdrugiem ciastem.13. Chleb anyżowy.Wiele zaważą 4 jaja, tyle cukru, tyle mąki i trochęanyżku. Jaja ubić z cukrem do białości, a dodawszy mąkę —upiec w podłużnej formie jak na sucharki.— 251 —14. Chleb gospodarski (wiejski).Na 12 1 żytniej mąki bierze się 6 1 ciepłej serwatki, lubsłodkiego mleka, także dobrze rozbitego kwaśnego, lub maślankii 17V ądkg drożdży.Trzy litry mąki rozczynia się drożdżami, rozpuszczonemul / 4.1 mleka i wszystkiem pozostałem mlekiem, lub innymz wymienionych płynów.Rozczyn ma być dosyć rzadki, a gdy dobrze wyrośnie,trzeba go z pozostałą mąką tak wyrabiać, aby ciasto odstawałood rąk. Nie należy go przy wyrabianiu rękami dusić,lecz ciągle zawijać jak przy wygniataniu klusek. Ciastoma być pulchne — inaczej chleb niedobry. Ilości płynu i mąkidokładnie trudno oznaczyć, bo to zależy od suchości mąki.Pod koniec wyrabiania wsypuje się 2 łyżki soli, łyżkęczarnuszki, lub karolku, a oprószywszy wierzchem i od spodumąką stawia się ciasto do wyrośnięcia w cieple, gdy onopopęka i widocznie rośnie, należy napalić mocno w piecu,a po przepaleniu się drzewa raz rozgarnąć.Tymczasem przygotować większe pół balii ciepłej wodyi zrobione z ciasta bochenki puszczać na tę wodę, a po wypłynięciupoobracać do góry spodem i dać tak chwilkępodrosnąć.Następnie piec wymieść, wsadzić chleb na łopacie podsypanejgrubo mąką.Chleb po wypłynięciu w wodzie pod wierzch nie powinienjuż w niej pozostawać zbyt długo, aby się nie rozrósłtak, że go trudno wyjąć z wody. Gdy postoi 3 kwadransew piecu, wyjąć go, bochenki polać po gorącej stroniewodą dla ładnego połysku i znowu go w piec wsadzić, gdziema pozostawać jeszcze kwadrans, lub 10 minut dłużej, jeślikto lubi — mocno wypieczony.Kto nie lubi chleba, rosnącego w wodzie (bo ma zawszeskórkę — miększą), kładzie bochenki odrazu na blachę, posypanąmąką, lub na desce, a po wyrośnięciu ich każdy bochenekna liściu i wsuwa w piec łopatą.Z podanej ilości składników będzie bochenków 6.15. Chleb (higieniczny) z ziarna szrotowanego czyli Grahama.Kazać zemleć pszenicę wraz z otrębami, a otrzyma się»mąkę grysową.«Tej mąki grysowej bierze się 1—4. kilogramów (wedługilości osób, dla ilu się piecze), sypie się do miski i —
- Page 1 and 2:
mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3:
3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7:
— VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9:
1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11:
21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13:
— XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15:
— IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17:
— 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19:
— 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21:
— 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 22 and 23:
— 20 —Czyszczenie naczyń rogow
- Page 24 and 25:
— 24 —już niemożliwe jak przy
- Page 26 and 27:
— 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29:
— 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31:
— 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33:
— 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 34 and 35:
— 44 —20. Zupa wiosenna.Młode
- Page 36 and 37:
— 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39:
— 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41:
— 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43:
— 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45:
— 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47:
— 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49:
— 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51:
— 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53:
— 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55:
— 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57:
— 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59:
— 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61:
— 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63:
— 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65:
— 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67:
— 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69:
— 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71:
— 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 72 and 73:
— 120 —ft p r S T à s A y ffi-
- Page 74 and 75:
— 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77:
— 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79:
132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81:
— 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83:
— 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85:
144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87: 148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89: — 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91: — 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93: — 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95: — 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97: — 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100: — 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102: — 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104: — 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106: — 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108: — 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110: — 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112: — 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114: 202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116: — 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118: — 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120: — 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122: — 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124: — 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126: — 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128: — 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129 and 130: — 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 131 and 132: — 238 —20. Krem pomarańczowy n
- Page 133 and 134: «ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135: — 246 —podaje się natychmiast,
- Page 139 and 140: — 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142: — 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144: — 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146: — 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148: — 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150: — 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152: 278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154: — 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156: — 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158: — 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160: — 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162: — 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164: — 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166: — 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168: — 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170: — 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172: — 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174: — 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176: — 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178: — 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180: — 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182: — 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184: — 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186: — 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie