— 24 —już niemożliwe jak przy ostatnich daniach, nakrywa siępróżny półmisek ozdobnie złożoną serwetą i stawia go jako»ślepy« na stół.Stawia się na stół zupy w wazach, główne potrawyna dużych półmiskach, międzydania i dodatki na przystawkach(talerzach), deser na (wytwornych) talerzykach, oceti oliwę w serwisach, kładzie się nie mniej przy krajanemmięsiwie widelec, przy rybie srebrny czerpak; do jarzyn,potraw mącznych i kremów, łyżkę ; do sałat sztućce rogowelub drewniano.Jeśli służący nie ma białych bawełnianych rękawiczekpowinien brać talerze czyste tylko przez serwetę. Ananasyi melony przekrawa albo sama pani domu, albo która z pańu stołu.Gdy się zdejmuje pokrywę z ćwiartek mięsa, lub naczyńz jarzyną, powinno się ją szybko odwrócić, inaczejpara ścieknie na obrus i powala go, jeśli wewnętrzna stronapokrywy jest, choć jak najmniej oproszoną, lub brudną.Kiedy gość żąda piwa, wody i t. p., natenczas podawaćje powinien służący w szklance, którą trzyma palcemdużym i wskazującym u spodu, podpierając ją resztą palców.Porter i wino szampańskie nalewa się z butelek szybkopo odkorkowaniu, pierwszy do szklanek, drugi do osobnychkieliszków tak, aby się u góry utworzyła piana (»kołnierz«),gdyż niektórym osobom czyni napój smaczniejszym. Szklankii kieliszki napełnia się w 2 /is ni^ *L częściach i podaje natacy, a gdy goście wypiją, zbiera się je na stół pobocznytak, aby natychmiast można było poznać, w razie ponownegozażądania. Jest rzeczą — niemiłą, gdy dwie osobypić mają z jednej szklanki, lub jedna i ta sama osobaz jednej szklanki pije kilka różnorodnych napojów.Jeśli służący zoczy przed gościem, który już nie je,próżny talerz, powinien go natychmiast zastąpić innym —czystym, a zarazem baczyć, aby go o jakąś rzecz nigdydwa razy nie proszono.— 25 —Po rybach powinien dać gościom świeże widelce i noże.Służący powinien korzystać z wszelkich wolnych przestanków(pauz) i powynosić wszystko, czego goście już przystole nie używają, byle nie zdradzał swej nieobecności.** *Początek obiadu stanowi zwykle zupa, po której podająostrygi z kieliszkiem wina szampańskiego, lub w talarkibajany i na bułce rozsmarowany kawior z przyprawą.* Paszteciki można podawać po zupie, gdy są ciepłe, gdyż2inine podawać się zwykło po pieczeni, którą poprzedzaćrctogą ciepły budyń, lub lekka legumina.Różnorodne pieczyste podaje się kolejno jedne po drugim-,pieczeń powinna wyprzedzać dziczyznę. Toż nigdyS1Ç nie stawia dwoje jednakowych dań mięsnych i tak:Sdy się n. ,p. po zupie daje rostbif, na pieczyste nie uchodziłabyjuż polędwica, po cielęcinie w drugiem daniu cielęcekotlety, lub pasztety z dziczyzny po sarninie.Na obiady z więcej dań można stawiać po zupie sztukęlmęsa z sosem, lub sałatą, następnie jarzynę, dalej pieczeń2kompotem — wkoficu budyń, (lub lekką leguminę) zamiastClasta. Gdy atoli są jeszcze: tort, lub ciastka, powinienoudyń poprzedzać pieczyste — a dopiero potem stawiasie. tort, albo ciasta.W przyjęciach skromnych (na małą skalę) można porosole podać sztukę mięsa z jarzyną, a następnie pieczyste* legumina : a będzie obiad wcale przyzwoity, choć tani.W takich razach urządza się resztę potraw wedługrodzaju mięsa. Gdy n. p. na jńeczyste zamyśla się podaćpieczeń wołową, polędwicę lub rostbif, nie jest koniecznością:stawiać zupę w miejsce rosołu, gdyż można się nawet bezHiej obejść. Gdy na pieczyste coś lepszego się podaje n. p.sarninę, można połączyć jarzynę z jakąś przystawką n. p.2kotletami. Zamiast kompotu można dać do pieczystegoSałatę, a kompoty stawia się z ciastkami.
— 26 —Zasadą eleganckiego przyjęcia powinno być: nie nailość, ale na jakość zwracać uwagę, nie wiele, byle wykiwitnie !Zaproszenia na kawę.Na ozdobnie nakrytym stole powinny się znajdowaćserwis kompletny, talerzyki deserowe, sucharki, precelki,obwarzanki, tudzież chleb smaczny i świeże masło.Gdy pora dozwala, powinno się ozdobić stół kilku bukietamiz kwiatów. Powinno się na nim postawie kilka garnuszkówśmietanki i cukier w kostkach, których sobie gościewyraźnie o to proszeni dobierają według upodobania — łubpotrzeby.Kawę powinno się przyrządzić bezpośrednio przed dawaniem,aby nie utraciła miłego aromatu. Mężatkom podajesię kawę przed pannami, ciastka zaś można dawać na przemian,aby się żadna nie czuła w przyjęciu upośledzoną.Gdy się po kawie poprosi towarzystwo do drugiego pokoju,lub do ogrodu, powinna służba tymczasem uprzątnąć zestołu i pozmiatać z niego jak i z podłogi okruszyny i odpadki.Następnie stawia się na stół jeden, lub dwa tortyi to: w pierwszym razie na środku stołu, w drugim po jednymz prawej i lewej strony, a pomiędzy nie kwiaty w wazonie,albo też srebrny (kryształowy) kosz z pomarańczamii cukierkami. Przegrodzić go należy od tortów kremami z małemiciastkami, a dalej ustawić owoce. Obnosi się torty,potem kremy, a na ostatek owoce; po kremach możnauraczyć gości pomarańczami, poziomkami lub kompotami.Kawę można przyrządzać także na bocznym stoliku i roznosićponalewaną z ciastkami, po niej podawać torty,chleb z masłem, ryby, owoce.W tym razie zasiadają niekiedy goście dookoła kilkunakrytych małych stolików według sympatyi i upodobania.Do tortów i ciast daje się małe talerzyki i noże, do kremówtalerzyki osobne, lub spodki od filiżanek z łyżeczkami.— 27 —Gdy się spożywa kawę w kółku przyjacielskiem, sta-Ma się obok serwisu chleb z masłem i rozmaite ciastka,a]>o kawie pieczeń pokrajaną, albo szynkę surową, ozory,sardele, marynaty, ser i owoce — w dodatku częstuje ^ sięgości herbatą i czekoladą. Letnią porą można w miejsceciast podawać zimne leguminy (n. p. ryż z winem czerwonem)lub też tort (hiszpański), kremy, poziomki z kwaśnąśmietaną lub podobne.Herbata.Nakrywa się kilka mniejszych stolików dla pań, a gdytowarzystwo liczniejsze, zajmuje młodzież miejsca w przy-' e głym pokoju. Najodpowiednioj w bocznym pokoju przysądzonąherbatę obnosi się razem z cukrem, śmietanką,'''ustkami, winom czerwonom, podając ją najpierw panioms,;irszym, potem młodszym, a wkońcu mężczyznom. Ciastka(zwykle najmniej trojakie) powinien równocześnie z herbatąPodawać służący — drugi. Gdy już wszystkie szklanki wyróżnione,zbiera się je szybko i wypłukawszy przy samowarzeponownie napełnione obnosi się z ciastkami. Można1trzeci raz prosić — a po upływie kwadransa uprzątnąćWszystko. Zaś pani domu zwykle urządza jakąś zabawę;Później obnosi się owoce i jakiś napój : limoniadę, orszadę(dla pań), lub wino (dla mężczyzn przedewszystkiem),w końcu krem, tort, lub owoce (jabłka, gruszki, pomarańcze).Albo panie grupują się jak poprzednio, a po przeciwnejstronie pokoju nalaną herbatę obnosi się na tacyzciastkami, zbiera się niekiedy po 2, lub więcej filiżanekw miarę opróżnienia i ponownie obnosi.Po upływie pewnego czasu, gdy już zastawę wcześniejuprzątnięto, wnosi sie do pokoju nakryty stół z ciastkami, kremami,owocami i innemi przystawkami i umieszcza go nauboczu — a następnie obnosi się powyższe na tacy z talerzykamideserowemi. Można także umieścić gości przy
- Page 1 and 2: mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3: 3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7: — VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9: 1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11: 21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13: — XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15: — IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17: — 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19: — 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21: — 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 22 and 23: — 20 —Czyszczenie naczyń rogow
- Page 26 and 27: — 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29: — 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31: — 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33: — 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 34 and 35: — 44 —20. Zupa wiosenna.Młode
- Page 36 and 37: — 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39: — 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41: — 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43: — 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45: — 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47: — 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49: — 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51: — 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53: — 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55: — 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57: — 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59: — 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61: — 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63: — 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65: — 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67: — 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69: — 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71: — 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 72 and 73: — 120 —ft p r S T à s A y ffi-
- Page 74 and 75:
— 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77:
— 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79:
132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81:
— 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83:
— 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85:
144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87:
148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89:
— 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91:
— 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93:
— 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95:
— 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97:
— 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100:
— 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102:
— 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104:
— 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106:
— 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108:
— 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110:
— 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112:
— 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114:
202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116:
— 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118:
— 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120:
— 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122:
— 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124:
— 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126:
— 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128:
— 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129 and 130:
— 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 131 and 132:
— 238 —20. Krem pomarańczowy n
- Page 133 and 134:
«ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135 and 136:
— 246 —podaje się natychmiast,
- Page 137 and 138:
— 250 -10. Bułki do kawy.Jeden k
- Page 139 and 140:
— 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142:
— 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144:
— 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146:
— 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148:
— 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150:
— 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152:
278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154:
— 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156:
— 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158:
— 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160:
— 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162:
— 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164:
— 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166:
— 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168:
— 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170:
— 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172:
— 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174:
— 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176:
— 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178:
— 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180:
— 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182:
— 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184:
— 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186:
— 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie