— 20 —Czyszczenie naczyń rogowych dokonywa się, pocierającje szmatą miękką, maczaną w oliwie i pomieszaną z ziemią.** *Kiedy w dom mają zawitać mili zaproszeni goście,chcąc im w nim uprzyjemnić pobyt i uniknąć wszystkiegocoby mogło w tym kierunku oddziałać ujemnie na to towarzystwo,popsuć mu humor, lub udaremnić najlepsze chęciw życzliwom podejmowaniu, należy wszystko naprzódi wczas obmyśleć i przygotować, wydać służbie odpowiednei dokładne rozporządzenia, aby ona nie miała powodu doosłaniania swej opieszałości i niedbalstwa, a pani domunie popadła w zakłopotanie, lub nie potrzebowała się rumienićza cudze, a tem mniej za własne winy. Powinnazatem w porę zadysponować obiad, śniadanie, lub wieczerzę,kucharce i służbie wydać wszystkiego podostatldem, czegopotrzebuje do ich przyrządzenia, jakoteż kredens i wszelkiestołowe przybory, które przed dostaniem się na stółpowinny być starannie oczyszczono, lub przetarte. Wypadazatem pamiętać o takich rzeczach jak: herbata, esencyapączowa, rąbany i tarty (miałki) cukier, zatknięte w lichtarzachświece, ponalewane lampy, dostateczna ilość dobrejśmietanki świeże bułki, rogaliki, sucharki i wszelkie ciastkai t. d. Zaproszeni bowiem goście spieszą w gościnę nie ponowe nudy i przykrości — ale po wytchnienie i miłą rozrywkępo trudach i kłopotach codziennego życia. Wypadaich więc przyjmować pogodnom czołem i serdecznie, nastręczaćjak najwięcej przyjemności i miłych wrażeń, a oddalaćwszystko, coby mogło w chwili wytchnienia i miłego zapomnieniaprzypomnieć domowe kłopoty i owiać ich czołodawną chmurą trosk codziennego życia.Gdy zaś gospodyni na czas wszystko rozporządzi,przygotuje - a tak zapobiegnie możliwym przeszkodomi przykrym niespodziankom, wówczas będzie już mogła powitaćgości, mając spokojną głowę ze szczerym uśmiechemzadowolenia, otwartemi ramionami, z prawdziwą i serde-— 21 —ziią życzliwością bez cienia przymusu, zakłopotania; a taJ ) swoboda i szczerość przejdą wkrótce i na gości, pośródlorych pewnie zapanuje ożywiona i wesoła pogawędka —a*> że tego rodzaju przyjęcie nie będzie już tylko biesiadą1 ot ou>a, ale zarazem i platoniczną, gdzie nietylko ciało, aledusza znajdą przyjemną folgę i pokrzepienie.Nakrycie i ubranie stołu, zwłaszcza przy większychPojęciach, usługa, — kolej i porządek w podawaniu potraw i napojów, osobliwie win i t. d. i t. d.Przy śniadaniach. Gdy już wszystko należycie przygotowane,nakrywa się stół lnianym obrusem. A gdy na śniadaniema być kawa lub herbata, stawia się na stół tyleWiżanek już napełnionych kawą bib herbatą i tyleż podstawek(spodków), ile jest osób, nie zapominając o łyżeczkach,cukiernicach, naczyniu osobnem z czarną kawą i śmietanką— nożach, gdy się podaje chleb z masłem.Dla każdej osoby kładzie się talerzyk, a na nim serwetkę,kawałek chleba oraz mały nóż i widelec.Gdzie panuje zwyczaj, że sobie każda osoba sama nau'Wa herbatę, tam chodzi sługa od osoby do osoby i na-* 6w a każdej kawę, lub herbatę według jej gustu, przyczemcukiorniczka przechodzi z rąk do rąk.Śniadanie wielkie, tak zwane déjeuné dinatoire nieWiele się różni od zwykłego obiadu; podaje się zwykle:czy,ity bulion, rozprowadzone jaja, bifsztyk, raki, wytworne kiełbaski,urób, ryby pieczone, marynaty lub rulady, pieczenie, wędliny, kawior,sl"lzie i ciasta.To samo tyczy się i śniadań, zwanych déjeuné à lafourchette, a pod względem ich urządzania należy przestrzegać,co będzie odpowiedniem z szczegółów, podanychPoniżej.Gdzie nie ma bardzo dogodnego jednego wielkiegost°hi, tam ustawia się więcej mniejszych w podkowę tak,
— 22 —aby i drzwi można było wolno otwierać i służba bez przeszkódsię obracać.Przy liczniejszych zebraniach można wyznaczyć miejscadla pojedynczych £ości kartkami, mając atoli na oku nietyledostojeństwo i stanowisko, ile wzajemne sympatye i pożądanąrozrywkę zaproszonych, byle nie obrazić osób ambitnych.Miejsce pierwsze jest w pośrodku stołu — i stądto humori wesołość powinny się rozlewać na całe zebranie jakbyz ogniska promienie. W ucztach weselnych znamionuje sięmiejsca narzeczonych, na talerzu położonemi bukiecikamiz mirtu i róż. Przyczynia się wielce ku ozdobie stołu,gdy wtedy także nakrycia reszty biesiadników stroją bukiecikiale odmienne. W ogóle kwiaty przy wszelkich przyjęciachsą piękną okrasą i urozmaiceniem stołu.Podczas wesela nakrywa się stół obrusem cienkim —-adamaszkowym, jeśli być może : spadającym ze stołu; a jegokońce upina się w wachlarz, lui) w rozetę, związaną wstążkąróżową lub niebieską.Co do ubrania stołu, to na środku stawia się pięknywiększy i ziełonemi listkami przystrojony tort, a gdy ichjest dwoje ; stawia się na środku srebrny, lub kryształowykosz, napełniony owocami n. p. białemi i czerwonemi winogronami,śliwkami koloru niebieskiego, laskowemi orzechami,pomarańczami, wybornemi złocistemi gruszkami,figami i t. d ; w lecie zaś napełnia się taki kosz kwiatami.Ponieważ on jest ozdobą stołu i bywa zwykle ciężki, więcsię go nie rusza, ale nabiera z niego owoce w talerzyki i koszykii obnosi je między gości; w jesieni nawet napełniasię je nie z głównego kosza, gdyż jest owoców podostattkiem.Kosz główny otacza się talerzykami kryształowemiz pomadkami, ciastkami drobnemi i cukierkami. Stawia sięteż po jego obu stronach kielichy z kwiatami, które sięumieszcza na obu końcach stołu w razie, gdy już sam koszgłówny jest przystrojony kwiatami. Obok tych kielichówstawia się konfitury w kilku talerzykach, następnie sałaty,— 23 —kompoty, galarety z ryb, kremy przystrojone listkami, migdałami,kaliną i głogiem.Ważną rzeczą w podejmowaniu gości jest wprawna1obrotna służba w schludnem ubraniu — w lekkiem obuwiudla uniknięcia niemiłego stuku i łomotu. Półmiski powinna° n a podawać lewą ręką z lewej strony ku wygodzie gości,talerze zaś odmieniać prawą i z prawej strony, kładąc naOie i łyżki, jeśli są głębokie. Podając równocześnie dwaPółmiski n. p. z pieczystem i kompotami, leguminą i sosamiP°winna służba uskuteczniać to tak szybko i zręcznie, podającjeden półmisek po drugim: jakby to czyniła jedną ręką,aDy przed zabraniem drugiej potrawy pierwsza nie ostygła.«ednę i tę same potrawę można gościowi podawać powtórnie,nigdy po raz trzeci. Do kremów kładzie się talerzerazem z łyżeczką, tylko przy przyjęciach uroczystych zmienia*•'.' po każdej potrawie noże i łyżki, talerze zaś zawsze. Gdynastanie pora deseru, służba zwykle się oddala. WszelkieCzynności powinna służba spełniać przy stole z zachowaûieinporządku i ładu raźno i ochoczo, cicho i z ugrze-(' z ineniem, nie zwracając na siebie uwagi gości niezgrabnością,lub hałaśliwem zachowaniem.Po spożyciu uczty prosi zwykle pani domu damy dogabinetu na czarną kawę, a następnie wysyła służącego doPozostałych w jadalni mężczyzn z tacą, na której się znajdująfiliżanki z czarną kawą, cukrem, koniakiem i rumem.Butelek z winem deserowem (zwykle bardzo staresorty) nie stawia się na stół, lecz napełnione niem kieliszki,Po wypiciu, ponownie się napełnia.Korki ze srebrnemi antabami, srebrne lub kryształowekoziołki na noże, godła na srebrnych łańcuszkach u szyjekQasz z nazwiskami sort wina, podstawki do szklanek i butelek— to są dowolne dodatki gospodarstwa.Pamiętać należy, że po zebraniu jednej potrawy, nato miejsce stawia się zawsze bezzwłocznie drugą — tak,aby nigdy nie było na stole próżnego miejsca, a gdzie to
- Page 1 and 2: mPOWSZECHNAKUCHNIAopartana wielolet
- Page 3: 3.4.5.67,8.9.10.11.12.13.14.15.16.I
- Page 6 and 7: — VIII —DZIAŁDrób.StronicaEoz
- Page 8 and 9: 1. Budyń mączny z dozwolonemiodmi
- Page 10 and 11: 21.22.23,24.25.26.27.28.29.30.31.32
- Page 12 and 13: — XX —DZIAŁ XXXIII.Toaleta —
- Page 14 and 15: — IVNiechaj się nam przeto godzi
- Page 16 and 17: — 8 —Eównie śmiesznie wygląd
- Page 18 and 19: — 12 —Porządek zaś bywa nast
- Page 20 and 21: — 16 —Dzisiejsi młodzieńcy »
- Page 24 and 25: — 24 —już niemożliwe jak przy
- Page 26 and 27: — 28 —wielkim stole; albo panie
- Page 28 and 29: — 32 —1 kwaterkapół kwarty1 k
- Page 30 and 31: — 36 —nach łagodzi zbyteczny p
- Page 32 and 33: — 40 —Gdy się zagotuje, posoli
- Page 34 and 35: — 44 —20. Zupa wiosenna.Młode
- Page 36 and 37: — 48 —się nie przypaliła. Mie
- Page 38 and 39: — 52 —46. Żur czyli zupa owsia
- Page 40 and 41: — 56 —13. Makaron i płateczki.
- Page 42 and 43: — 61 —DZIAŁ III.Pasztety, przy
- Page 44 and 45: — 64 —mały rądelek wystarcza
- Page 46 and 47: — 68 —gurkami ubrać można kap
- Page 48 and 49: — 73DZIAŁ TV.Sosy,Przyrządzanie
- Page 50 and 51: — 70dobrego octu i wyciągnąć t
- Page 52 and 53: — 8031. Sos tatarski do święcon
- Page 54 and 55: — 84dzone łopatki okłada się p
- Page 56 and 57: — 88 —kryć mocno, zalepić cia
- Page 58 and 59: — 92grzybka, pietruszki, selera i
- Page 60 and 61: — 96 —zalawszy trochę rosołem
- Page 62 and 63: — 100 —51. Zrazy w kapuście.Mi
- Page 64 and 65: — 104 PIPlïtrochę cytrynowej sk
- Page 66 and 67: — 108 —— 109 —n^stółP i
- Page 68 and 69: — 112 —na to położyć warstw
- Page 70 and 71: — 1169. Pieczeń barania.Oczyści
- Page 72 and 73:
— 120 —ft p r S T à s A y ffi-
- Page 74 and 75:
— 124 —II. Kiełbasy, kiszki
- Page 76 and 77:
— 128 —prosię kilkakrotnie moc
- Page 78 and 79:
132 —37. Wieprzowina ze skórką
- Page 80 and 81:
— 136 —bułką, kawałkiem mas
- Page 82 and 83:
— 140 —20. Sarna na sucho.Zabit
- Page 84 and 85:
144wnętrzności otacza. Od gęsi,
- Page 86 and 87:
148lać masłem, ściekłem na pods
- Page 88 and 89:
— 152 —masła i nieco poddusić
- Page 90 and 91:
— 156 —przewracając na obie st
- Page 92 and 93:
— 160 —Drugi sposób (delikatni
- Page 94 and 95:
— 164nie bardzo kwaśnego, dodać
- Page 96 and 97:
— 16833. Śledzie, marynowane —
- Page 99 and 100:
— 174 —przegotowanego, parę ł
- Page 101 and 102:
— 178 —jąć na półmisek, zro
- Page 103 and 104:
— 182 —młodego masła, potrzą
- Page 105 and 106:
— 186 —5. Sałata włoska.Czter
- Page 107 and 108:
— 191 —taki i postawiwszy przet
- Page 109 and 110:
— 194 —studzonym octem z korzen
- Page 111 and 112:
— 199 —DZIAŁ XVI.Nabiał.I. Go
- Page 113 and 114:
202 —Dla polepszenia seru można,
- Page 115 and 116:
— 206 —7. Jajecznica.Kozbié cz
- Page 117 and 118:
— 210 —mezańskiego, kwiatu mus
- Page 119 and 120:
— 214 —masa od rądla nie zaczn
- Page 121 and 122:
— 218 —8. Grzanki, przekładane
- Page 123 and 124:
— 222 —mieszać ostrożnie, wla
- Page 125 and 126:
— 226ka, dać kawałek masła wie
- Page 127 and 128:
— 230 —trochu wystudzonego saga
- Page 129 and 130:
— 234: —diu, zważając pilnie,
- Page 131 and 132:
— 238 —20. Krem pomarańczowy n
- Page 133 and 134:
«ranili".242 —4y, lub blamanże
- Page 135 and 136:
— 246 —podaje się natychmiast,
- Page 137 and 138:
— 250 -10. Bułki do kawy.Jeden k
- Page 139 and 140:
— 254 —21. Ciasteczka zwyczajne
- Page 141 and 142:
— 258 —w ciepłe miejsce, po na
- Page 143 and 144:
— 26248. Pączki zapustne.Ciasto
- Page 145 and 146:
— 266 —dobrze wyciśnięty ser
- Page 147 and 148:
— 270 —dzeniu przekrajać je na
- Page 149 and 150:
— 274 —pieprzu, 18 żółtek, m
- Page 151 and 152:
278 WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊcukru i p
- Page 153 and 154:
— 282 • —3. Innym sposobem.Tr
- Page 155 and 156:
— 286 —studzić, włożyć do s
- Page 157 and 158:
— 290Takie pomarańcze można wyj
- Page 159 and 160:
— 294 —46. Konfitura z truskawe
- Page 161 and 162:
— 298 —dżiny — a gdy wychłu
- Page 163 and 164:
— 303 —DZIAŁ XXIV.Konserwy owo
- Page 165 and 166:
— 306 —Albo: oparzone śliwki b
- Page 167 and 168:
— 311Na litr soku bierze się l /
- Page 169 and 170:
— 314 —kilogram miałkiego cukr
- Page 171 and 172:
— 318 —ze słodką, dobrą śmi
- Page 173 and 174:
— 322 —Wycisnąć 8 zielonych n
- Page 175 and 176:
— 326 —27. Podwójna czereśni
- Page 177 and 178:
— 330 —się rozpaliło bez pale
- Page 179 and 180:
— 334 —Po roku takiej maceracyi
- Page 181 and 182:
— 338 —do butelek, zakorkować
- Page 183 and 184:
— 343 —DZIAŁ XXX.Sposoby tucze
- Page 185 and 186:
— 346 — V^Rff'^lsznie uważają
- Page 187 and 188:
— 350 —15. Maść na odmrożeni
- Page 189 and 190:
— 354 —Albo: równe części go
- Page 191 and 192:
— 35SUśmierza także zgagę mak
- Page 193 and 194:
362 —dzaé jedwabne i wełniane,
- Page 195 and 196:
— 366 —nym kluczykiem) i zmywa
- Page 197 and 198:
— 870 —zupa z ryb, przyjęta od
- Page 199 and 200:
— 374 —Jeden —jedyny był tyl
- Page 201 and 202:
— 378 —6. Eosół z grzybkiem.S
- Page 203 and 204:
— 382 —Szodo z biszkoptami str.
- Page 205 and 206:
— 386 —3. Zupa rumfordzka z kas
- Page 207 and 208:
— 390 —28. Rosół z płateczka
- Page 209 and 210:
— 394 —17. Rosół z kluskami z
- Page 211 and 212:
— 398 —12. Rosół ï ziemniaka
- Page 213 and 214:
— 4025. Rosół z makaronem.Sztuk
- Page 215 and 216:
406 —LIPIEC.Obiady i wieczerze mi
- Page 217 and 218:
— 410 —2. Mamałyga, zwana kule
- Page 219 and 220:
— 414 —29. Zupa cytrynowa z ry
- Page 221 and 222:
— 418 —24. Zupa jabłczana, lub
- Page 223 and 224:
— 422 —20. Zupa cytrynowa z grz
- Page 225 and 226:
— 420 —15. Rosół z płateczka
- Page 227 and 228:
43Ô —11. Zupa rumiana z kluskami
- Page 229 and 230:
— 484 —c) Karp ze szarym sosem
- Page 231 and 232:
— 438 —Pasztet z wątróbek na
- Page 233 and 234:
— 442 —śnierską w ten sposób
- Page 235 and 236:
— 446 —Chołodziec— zupa dla
- Page 237 and 238:
— 450 —Łosoś i łososiopstrą
- Page 239:
— 454 —Zielenina surowa — nie