Türkeli Dergisi 4. sayı - turan-sam

Xarècè dèldÿ tÿhsèlFethè GedèklèMÿrmÿrÿ Unèversètetènèn Höquq faköltÿsènèn professoruBþyök øaèrèmèz Abdurrahèm Qaraqo÷ mÿøhur øeèrèndÿ"Mÿktub yazdûm Hÿsÿnÿ/ Ha Hÿsÿnÿ ha sÿnÿ!"deyÿrÿk mÿktubunu yalnûz Hÿsÿnÿ gþndÿrmÿdèyènè,onun mÿzmununun hÿr kÿsè maraqlandûrdûüûnûustalûqla èfadÿ etmèødèr. Qaraqo÷a uyüun olaraq mÿndÿ Törkèyÿ mÿtbuatû ö÷ön yazmûø olduüum bu yazûnû"ha Törkèyÿ, ha Azÿrbaycan" deyÿrÿk azÿrbaycanlûdostlarûmla da bþlöømÿk èstÿdèm.31 dekabr 2008-cè èl tarèxlè qÿzetlÿrèmèzèn bèrèndÿ"Qazèyÿ èngèlèscÿ tèbb gÿlèr" baølûqlû bèr xÿbÿr vardû.Törkèyÿ Cömhurèyyÿtènè quran, onun dèlènè vÿ tarèxènèaraødûrûb ènkèøaf etdèrmÿk ö÷ön Törk Dèl Tÿøkèlatû èlÿTörk Tarèx Tÿøkèlatûnû meydana gÿtèrÿn Qazè MustafaKamal Atatörkÿ èzafÿn Qazè Unèversètetè deyÿadlandûrûlan bu unèversètetèmèzdÿ belÿ bèr cÿhdènortaya ÷ûxmasû èronèk bèr vÿzèyyÿt yaradûrdû.Mþvzumuza aèd olan xÿbÿrÿ gþrÿ Qazè Unèver sè -tetènèn Tèbb faköltÿsènèn dekanû, "tèbb sahÿsèndÿ elmèènkèøaflarûn èzlÿnèlÿ bèlmÿsè ö÷ön èngèlèscÿnèn yaxøûbèlènmÿsènèn lazûm olduüunu èfadÿ edÿrÿk “Qarøûdakûtarèxlÿrdÿ unèversètetèmèzèn tÿrkèbèndÿ èngèlèscÿ Tèbbfaköltÿsè a÷maüû planlaødûrûrûq” dedè". Hþrmÿtlè deka -nûn tèbb sahÿsèndÿkè elmè ènkèøaflarûn èzlÿnèlÿ bèlmÿsèö÷ön èngèlèscÿnèn ÷ox yaxøû sÿvèyyÿdÿ bèlènmÿsènènlazûm olduüu fèkèrènÿ qatûlmamaq mömkön deyèl! An -caq èngèlèscÿnè ÷ox yaxøû þyrÿtmÿk yerènÿ tèbb tÿhsèlènèèngèlèscÿyÿ ÷evèrmÿyÿ cÿhd etmÿk bu gönÿ qÿ -dÿrkè Törkèyÿ Cömhurèyyÿtè "akademèya"sûnûn qazan -dûqlarûnûn ènkar edèlmÿsè kèmè mÿna doüurmazmû?Aüûla baøqa suallar da gÿlèr: Bu, baølanüûcda fransûzcabaølayan tèbb tÿhsèlènè Törkcÿyÿ ÷evèrÿnlÿrèn xa -tèrÿsènÿ bèr hþrmÿtsèzlèk sayûlmazmû? Respublèka, Os -manlûnû mèllè dèlè ènkèøaf etdèrmÿmÿk, onu ÿrÿbcÿ vÿfarscanûn asûlûlûüûna mÿhkum etmÿkdÿ gönahlandûrmûrdûmû?Halbukè osmanlûlar bþyök sÿy gþstÿrèb tèbbdèlènè fransûzcadan Törkcÿyÿ ÷evèrmÿklÿ yanaøû, tÿø -kèlat qurub tèbb termènlÿrènÿ yerlè qarøûlûqlar tapmaqö÷ön cèddè sÿy sÿrf edÿrÿk bþyök bèr löüÿt tÿrtèb et -mÿyè dÿ bacarmûødûlar.Törkèyÿdÿ bÿzèlÿrè zaman-zaman höquq dèlènènanlaøûlmazlûüûndan vÿ Osmanlû tÿrÿfèndÿn doldurulmasûndanøèkayÿt edèrlÿr. Bu tÿnqèdè qeyd möbahèsÿvÿ mözakèrÿ edèlÿ bèlÿr. Amma höquq dèlènÿ bu tÿnqèdègÿtèrÿnlÿr tèbb dèlènèn baødan ayaüa ÿcnÿbè sþz -lÿrlÿ dolu olmasûnû sankè daha anlayûøla qarøûlayûrlarmûøkèmè gþrönörlÿr. Halbukè dèlèmèz tÿvazþkar professorSÿlèm Kanetènèn 1980-cè èllÿrdÿ Èstanbul Höquqfaköltÿsèndÿ bèz øagèrdlÿrènÿ dedèyè kèmè höququn hÿrsahÿsèndÿ ÷ox yetkèn bèr dèl olmuødur.Tèbb sahÿsèndÿ fÿalèyyÿt gþstÿrÿn ènsanlar ara -sûnda ÿn ÷alûøqanû, qÿrarlûsû vÿ mÿhsuldarû olan professorSöreyya Ölkÿrèn øÿxsèndÿ tèbb termènlÿrènènTörkcÿlÿødèrèlmÿsè sahÿsèndÿ ÷ox mövÿffÿqèyyÿtlè èølÿrhÿyata ke÷èrèlmèødèr. Professor Ölkÿr tÿrÿfèndÿn èlknÿø rè 1986-cû, ö÷öncö vÿ son nÿørè 2004-cö èldÿ ÷apedèlÿn latûnca-Törkcÿ vÿ Törkcÿ "Ölkÿr Tèbb Termèn -lÿrè Löüÿtè" nÿhÿng bèr ÿmÿk mÿhsuludur. Tèbbèctèmaèy yÿtènèn özÿrènÿ döøÿn èsÿ bu bþyök sÿyè lazûmolduüu kèmè qèymÿtlÿndèrÿrÿk, ÷atûømazlûqlarû aradanqaldûraraq ènkèøaf etdèrmÿk olmalûdûr.Belÿ etmÿk ÿvÿzènÿ èngèlèscÿ tÿhsèl verÿn fa köl -tÿlÿr a÷maüûn nÿ mÿnasû var? Dönyada hansû øÿxsèyyÿtlè"akademèya" belÿ bèr ösula ÿl atar? GþrÿsÿnRusèyanûn tèbb professorlarû da belÿ bèr döøön cÿdÿ -dèrlÿrmè vÿ onlar da èngèlèscÿ tèbb faköltÿsènèn qurulmasûö÷ön hazûrlûqlar gþrurlÿrmè? Onlar "tèbb sahÿ -sèndÿkè elmè ènkèøaflarû" necÿ èzlÿyèrlÿr? Bÿs almanlarvÿ fransûzlar bunun ö÷ön nÿ edèrlÿr?Tèbb sahÿsèndÿkè elmè ènkèøaflarû èzlÿmÿ vacèb -lèyènè ÿsas gÿtèrÿrÿk belÿ bèr nÿtècÿ ÷ûxarmaq almalarlaarmudlarûn toplanmasûna bÿnzÿyèr. Gþrölmÿlè olanèø þz tèbb dèlè vÿ ÿdÿbèyyatûmûzû ènkèøaf etdèrmÿk, tèbbøagèrdlÿrèmèzÿ bunu kþ÷örmÿk, bunun yanûnda daonlara - ÿlbÿttÿ dègÿr sahÿlÿrdÿ tÿhsèl gþrÿn øagèrdlÿrèmèzÿdÿ baøqa xarècè dèllÿr yanûnda - èngèlèscÿnè dÿmövÿffÿqèyyÿtlè bèr øÿkèldÿ þyrÿtmÿkdèr. Belÿ etmÿkyerènÿ øagèrdè, tÿlèm÷èsè vÿ möhètè Törkcÿ olan bèr yer -dÿ èngèlèscÿ tÿhsèl se÷èmèndÿ olmaq, försÿt÷èlèkdÿnbaøqa bèr mÿnanû vermèr. ßgÿr sèz elmÿ qarøû rÿfta -rûnûzû doüru möÿyyÿn etmÿmèøsènèzsÿ bundan da bèrÒÖÐÊ EËÈ / APREL-2009, No:431