ÏßÖéÈÑèÌâÂìñÜÃÎñà ÁÜÃÈíà åÌ à ÎÎ Öà × - LAD - nafri

ົົ້ ÌçòàÓèÌÖßâØêÇ Essential ( oil) (ຊື່ອື່ນລວມມີ ນ້ຳມັນສະກັດ, ນ້ຳມັນກັ່ນ, ນ້ຳຫອມ, ນ້ຳມັນຫອມ) ເປັນນ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍ ທີ ່ໃຊ້ໃນການເຮັດນ້ຳຫອມ, ຜະລິດຕະພັນທາຮ່າງກາຍ(ນ້ຳຫອມທາຕົວ, ແຊມພູ) ແລະ ເຄື່ອງປຸງລົດ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວ, ກໍຍັງມີ ທູບທີ່ໃຊ້ຈູດໃຫ້ມີກິ ່ນຫອມໃນພິທີທາງສາດສະນາ. ນ້ຳມັນລະເຫີຍ ແມ່ນໄດ້ຈາກການຕົ ້ມ ຫຼ ື ການກັ ່ນພືດຫຼ ື ດ້ວຍການບີບດອກ, ຫຍ້າ, ເປືອກໝາກ, ໃບ ຫຼ ື ເປືອກຂອງພືດ ໃນ ສະກຸນ Rutaceae,Umbellifereae, Lauraceae, Graminae, Asteraceae, Labiatae, Leguminosae ແລະGeraniaceae ຫຼື Aquilaria, ຍານ, ກາລະບູນ, Apium, Zinziber, Citrus, Passiflora,Vetiveria, ສີໄຄ ແລະ ຕົ ້ນແປກ. ນ້ຳມັນລະເຫີຍສ່ວນໃຫຍ່ຈະປະກອບມີ ເຕີປີນ ແລະ ໄຮໂດຣກາກບອນທີ ່ກະທົບອົກຊີແລ້ວຂອງມັນ. ນ້ຳມັນລະເຫີຍບາງຊະນິດທີ ່ໄດ້ມາຈາກ ເປືອກໝາກ ຂອງພືດ ເຊື ້ອໝາກນາວ ກໍຈັດເຂົ ້າເປັນຈຳພວກນ້ຳມັນລະເຫີຍເຊັ ່ນກັນ. ນ້ຳມັນເຫ໌ ່ານີມີຫຼາຍຊະນິດ ກໍມີຄຸນສົມບັດເປັນຢາປິ່ນປົວ ແລະ ຕ້ານເຊື້ອ ແລະ ມີຫຼາຍຊະນິດ ກໍໄດ້ຖືກໃຊ້ເປັນນ້ຳມັນລະລາຍສີ ແລະ ສີເຄືອບເງົາ ແລະ ໃຊ້ເຮັດຢາຂ້າແມງໄມ້. ການຈຳແນກພືດນ້ຳມັນລະເຫີຍໃນເຊີງເສດຖະກິດ ທີ ່ອີງໃສ່ການນຳໃຊ້ເປັນພື ້ນຖານຕົ ້ນຕໍນັ ້ນ ແມ່ນຍັງບໍ່ທັນຈະແຈ້ງ ເນື່ອງຈາກວ່າ ຍັງມີການເລື່ອມກັນຢູ່ ລະຫວ່າງປະເພດຕ່າງໆ. ເພື່ອສະດວກເພິ່ນຈຶ່ງມັກຈັດປະເພດພວກມັນ ຕາມແຫຼ່ງທີ່ພວກມັນໄດ້ມາ ຄື: ນ້ຳມັນຫຍ້າ (ສີໄຄ,vetiver), ນ້ຳມັນເນື ້ອໄມ້, ນ້ຳມັນໃບ (ໃບກາລະບູນ), ນ້ຳມັນຮາກ ແລະ ນ້ຳມັນດອກ. ປະຈຸບັນ ຈີນເປັນຜູ ້ສະໜອງນ້ຳມັນລະເຫີຍລາຍໃຫຍ່ທີ ່ສຸດຂອງໂລກ ຄື ປະມານ 20,000 ຫາ30,000 ໂຕນຕໍ ່ປີ ເຮັດໃຫ້ລາຄາຂອງມັນຕົກຕ່ຳລົງ ແຕ່ຢ່າງໃດກໍດີ, ຂະໜາດການຄ້າຂາຍນ້ຳມັນລະເຫີຍນີ ້ ກໍຍັງຢູ ່ໃນລະດັບ ປະມານ 1 ຕື ້ ດອນລາສະຫະລັດ (Vantomme, 2001).ຕະຫຼາດ ຂອງເຄື ່ອງປຸງລົດຈະດີກວ່າ ແລະ ມີຄວາມຕ້ອງການເພີ ້ມສູງຂຶ ້ນເລື ້ອຍໆ ຈາກບັນດາປະເທດທີ່ພັດທະນາແລ້ວ ທີ່ມັກບໍລິໂພກເຄື່ອງປຸງລົດຈາກທຳມະຊາດ. ນ້ຳມັນລະເຫີຍມີຄວາມແຕກຕ່າງກັບ ນ້ຳມັນໄຂມັນ (fatty oil) ຢູ່ທີ່ວ່າ ມັນລະເຫີຍຕົວໃນເວລາເບີຍຕົວຕໍ່ອາກາດ. ÔàÃÌîòÓ (Gums) ລະລາຍໃນນ້ຳ ແລະ ເປັນວຸ້ນເວລາປຽກ ແຕ່ແຂງເວລາແຫ້ງ. ຢາງຂຸ້ນນຸ້ມ ປະກອບດ້ວຍ ນ້ຳຕານ (complex sugar) ແລະ ຖືກນຳໃຊ້ຕົ້ນຕໍເປັນຕົວເຄືອບໃຫ້ໜາ ຫຼື ຕົວຈັບລະອອງ ເພື່ອເຮັດນ້ຳຫອມ ຫຼື ສານປຸງລົດ. ຢາງຂຸ້ນນຸ້ມແຫ້ງທີ່ມີຄຸນນະພາບດີທີ່ສຸດ ຈະບໍ່ມີສີ ຫຼື ມີສີເລັກນ້ອຍ ແລະ ໜຽວ. ຢາງຊັ້ນຄຸນນະພາບດີ ຈະໃຊ້ໃນການເຮັດໃຫ້ເຫຼ ້າໃສ, ໃຊ້ເຄືອບໄໝ ແລະ ໃນການເຮັດສີນ້ຳ. ຢາງຊັ ້ນຄຸນນະພາບປານກາງຈະໃຊ້ເຮັດລູກອົມ, ເຮັດມຶກສຳລັບການແພດ ແລະ ການພິມ, ການແຜ່ນແພ, ເຮັດສີຍ້ອມ,ແລະ ໃຊ້ໃນອຸດສະຫະກຳສີທາ. ໃນອຸດສະຫະກຳນ້ຳຫອມ ແລະ ອຸດສະຫະກຳຢາ ມັນຖືກໃຊ້ເປັນຕົວຈັບ ສານປະສົມຕ່າງໆຂອງຄຣີມ, ໂລຊັນ ແລະ ຢາໜຽວ. ຢາງຂຸ ້ນນຸ ້ມຫຼາຍຊະນິດ ກໍຖືກໃຊ້ເປັນຕົວຊ່ວຍພອງ ຂອງອາຫານຫຼາຍປະເພດ ທັງໃນດ້ານຂະໜາດ ແລະປະລິມານ ເຊັ່ນ: ກະແລມ.17NTFP handbook.indb 1703/05/2009 8:46:16 AM