ASA CREW VOL. 21

ไฟล์ดิจิทัล (digitization) อย่างที่ 2 คือนําการมาเผยแพร่​
ให้ผู ้ที่ต้องการใช้ข้อมูลเหล่านี้ในรูปแบบที่เขานําไปใช้ต่อได้
ซึ่งสิ่งที่ผมทํา​ยังเป็นแนวทางที่ค่อนข้างใหม่ คนที่ทําอยู่​
ก็มีน้อยมาก เทคโนโลยีใหม่ๆ ในต่างประเทศมีรออยู่แล้ว
แต่การที่จะนําเข้ามาคนยังไม่รู้จักว่าเกิดประโยชน์ยังไง
คนมีเงินพร้อมจะซื้อ แต่ยังไม่มีความรู้ ส่วนคนที่มีความรู้
ยังไม่มีเงิน (หัวเราะ) คงต้องรอเวลาที่เหมาะสมต่อไปอีก
สักพัก แต่ถ้าถามว่าสถานการณ์ของโบราณสถานในบ้าน
เรามันเลวร้ายมากไหม ก็ไม่ได้แย่มากครับ กรมศิลปากร​
มีระบบการดูแลจัดการอยู่
_เทคโนโลยีเข้ามามีบทบาทอย่างไรบ้างในการอนุรักษ์
มรดกทางสถาปัตยกรรม
มติ: ที่สําคัญมากๆ คือเทคโนโลยีพวกนี้ช่วยย่นระยะเวลา
ในการเก็บข้อมูลได้มากเลย จากที่ต้องพานักเรียนไป​
วัดพื้นที่ เก็บข้อมูล 2 สัปดาห์ เขียนแบบอีก 1 เดือน​
แต่ปัจจุบันเอา 3D Scanner ไปสแกนตัวอาคาร ได้​
Point Cloud มา อัปโหลดเข้าโปรแกรมเขียนแบบต่อใน​
AutoCAD ได้เลย​
ชาวี: หรือเป็นหลักวันก็สแกนเสร็จแล้วนะครับ ทํา​Post-​
Production อีกสัปดาห์หนึ่ง แล้วมันยิ่งเร็วขึ้น พัฒนาขึ้น
ตลอดด้วย แต่ก่อนผมต้องนําแต่ละรูปมาวางแล้วจิ้มว่า​
รูปแรกจุดนี้ รูปที่ 2 จุดนี้ คือจุดเดียวกัน นั่งทําทีละรูป​
แต่ตอนนี้มี Photogrammetry เราโยนภาพเข้าไป โปรแกรม​
ก็จัดการให้หมดเลย ผมขอยกตัวอย่าง “บ้านห้าง ร.5”​
ที่จังหวัดกําแพงเพชร เป็นเรือนไม้ทั้งหลัง ซึ่งรัชกาลที่ 5​
เคยเสด็จมาที่นี่ เจ้าของเป็นคุณป้าคนหนึ่งที่ได้รับมรดก
ตกทอดมา แต่เขาไม่ได้อยากเก็บบ้านเอาไว้ ยกให้กรม
ศิลปากรก็ไม่ได้ ไม่มีงบประมาณ ไม่มีนโยบาย จะซ่อมเอง​
ก็ไม่มีเงิน ไม่รู้จะเอาไปทําอะไรต่อ ก็เลยต้องปล่อยให้​
ทรุดโทรมไปเรื่อยๆ เราเห็นว่าถ้าหากบ้านที่โย้เอียงขนาดนี้​
แล้วไปนั่งวัดกัน ก็ไม่รู้เมื่อไหร่จะเสร็จ แต่พอเราเอา 3D​
Scanner ไปสแกนก็จบได้ในวันเดียว
มติ: นอกจากนี้ยังช่วยสันนิษฐานโบราณสถานเก่าแก่​
ที่เหลือเพียงแค่ฐานได้ สแกนขนาด ใส่ข้อมูลเข้าไป ขึ้นเป็น​
3 มิติ แล้วให้นักวิชาการหรือนักประวัติศาสตร์มาต่อยอด​
ได้อย่างรวดเร็ว
ชาวี: นอกจากนี้ยังใช้ในการตรวจสอบการพังทลายได้ด้วย​
ปีนี้สแกนครั้งหนึ่ง ปีหน้าสแกนซํ้ำ เพื่อตรวจสอบว่ามีการ
พังทลายไปมากแค่ไหน วิกฤตแล้วหรือยัง ต้องเสริมความ
แข็งแรงไหม หรือเมื่อมีการค้นพบโบราณสถานแห่งใหม่​
แต่ยังไม่มีงบประมาณมาจัดการ ก็เปิดหน้าดินขึ้นมา สแกน​
ข้อมูลเก็บไว้ แล้วกลบกลับไปเหมือนเดิม เพื่อป้องกันความ​
เสียหายระหว่างรอเวลาปรับปรุง
_เทรนด์เกี่ยวกับการรีโนเวตอาคารเก่ากลับมาใช้ใหม่
หรือกระแสความนิยมของเก่าในช่วงหลายปีที่ผ่านมา
จะส่งผลต่อการอนุรักษ์ไหม
มติ: วิธีการแบบ Adaptive Reuse ใช้กันในต่างประเทศ
มานาน 20-30 ปีแล้ว ตึกในยุโรปที่มีมาเป็นร้อยปี ก็นํามา​
ปรับใหม่ รวมถึงการท่องเที่ยวสมัยใหม่ที่เป็นไปในแนว​
การถ่ายรูป เช็กอินผ่านโซเชียลมีเดียมากขึ้น ก็ยิ่งทําให้คน​
หันกลับมามองว่าเราจะทําอะไรกับสิ่งที่มีอยู่ได้บ้าง แต่
องค์ความรู้เกี่ยวกับเรื่องพวกนี้ก็ยังมีอยู่น้อยมาก ช่างฝีมือ
ก็ต้องชํานาญกว่าปกติ ปูนก็มีไม่กี่แบบ ไม่กี่สี การจัดการ
ความชื้น การผุกร่อน ความรู้เรื่องงานไม้ในบ้านเราน้อย
ลงไปเรื่อยๆ เพราะเราใช้ไม้น้อยลงมาก ช่างฟันช่อฟ้า​
ที่ทําจากไม้ ทั้งประเทศน่าจะมีอยู่ไม่ถึง 5 คน จะซ่อมวัด
ทีต้องรอหลายปี เจ้าอาวาสไม่อยากรอแล้ว เปลี่ยนใหม่
หมดเลยดีกว่า อะไรที่เขาซ่อมไม่ไหวก็จะหายไป เป็นอีก​
ข้อจํากัดที่ต้องปล่อยให้มันพังไป
_เราสามารถพูดได้เต็มปากเลยไหมว่าความท้าทาย
ในการฟื้นฟูมรดกทางสถาปัตยกรรมคือ “เวลา”
ชาวี: มันไม่ทันจริงๆ นะครับ เทคโนโลยีเข้ามาช่วยย่น
ระยะเวลาการเก็บข้อมูลก็จริง แต่เมื่อถึงเวลาที่ต้องลงมือ
ทําเป็นอีกเรื่องหนึ่งเลย
มติ: ผู้รับเหมาทั้งประเทศไทย มีไม่เกิน 10 เจ้าที่ทํางาน
บูรณะได้ เพราะมันเป็นงานละเอียด ใช้เวลามาก ที่ทราบ
มาผู้รับเหมาเหล่านี้เขาโตมาจากการเป็นช่าง เรียนรู้จาก
กรมศิลปากรนั่นแหละ เติบโตขึ้นก็ออกมาตั้งบริษัทเอง
เท่าที่ผมเข้าใจงานที่เป็นงานปูนเรียนรู้กันมาจากช่างจีนที่
พัฒนาความรู้ด้านการก่อสร้างมาก่อนเรา ช่างปูนจากปีนัง
และภูเก็ต พัฒนาความรู้ ปรับวัสดุมาเรื่อยๆ สืบต่อกันมา
เป็นทอดๆ ว่าปูนหมัก ปูนตําต้องใช้เวลากี่วัน แต่ไม่มี​
การเรียนการสอนจริงจัง
ASA CREW 21 102