ASA CREW VOL. 21

พึ่งพาตนเองให้มากที่สุด และไม่ใช่ปฏิเสธความรู้ข้างนอก
แต่ต้องมีการคัดสรร ตอนนี้เราไม่มีการคัดสรร ป่าเรา
หมดแล้ว
เอาเข้าจริงๆ ลองดูว่าตอนนี้อะไรที่ทําลายโลก อุตสาหกรรม​
คนที่ใช้อุตสาหกรรมไม่มีจริยธรรม ไม่มีความเป็นธรรม
ต่อคนอื่น ไม่มีความเท่าเทียม อย่าดิจิทัลเราติดมัน ​
ทําอย่างไรล่ะ ไม่มีดิจิทัลอยู่ได้ไหม คนที่ใช้ดิจิทัลอยู่​
ไม่ได้แล้ว สลับซับซ้อนนะ จะอยู่อย่างไร อยู่ให้ไม่ทําลาย​
สภาพแวดล้อม เรื่องผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมทําให้
มนุษย์กลับมาสนใจเรื่องความยั่งยืนพึ่งตนเอง แต่พึ่งตนเอง​
อย่างไร ไม่ใช่แบบเก่าแล้ว สมัยก่อนปลูกเรือนเครื่อง​
ผูกวันเดียวเสร็จ สมัยนี้ก็เหมือนกันแต่เอาสังกะสีมาปะๆ​
เมื่อก่อนมีการปลูกไผ่ใช้กันในหมู่บ้าน ก็อยู่กันมาไม่เห็น
อดตาย สังคมพัฒนามาถึงตรงนี้มันต้องหาทางเลือกเพื่อ
สงวนรักษาสภาพแวดล้อมให้ยังคงอยู่แล้วเกิดการหมุนเวียน​
ใช้ไม่หมด
เรารู้ไม่เท่าทันอะไรเพราะโลกเปลี่ยนแปลงเร็วนักวิทยาศาสตร์​
กับนักเศรษฐศาสตร์เขาร่วมมือกันเอากระบวนการวิทยาศาสตร์​
เข้ามาสู่เศรษฐกิจ ผูกขาดสินค้า เราต้องพึ่งพาเขาไปหมด​
ยุคดิจิทัล อย่างที่ชูมาร์กเกอร์พูดไว้ เราต้องพึ่งพาตนเอง​
แต่จะปฏิเสธอุตสาหกรรมอย่างไร อุตสาหกรรมผลิตของ
ให้เราใช้ สร้างความต้องการใหม่ๆ เรื่อยๆ ยั่วยุให้เรา​
ซื้อทั้งนั้น อุตสาหกรรมอยู่ได้เพราะมันเปลี่ยนโมเดล​
ให้ดีกว่าเก่าเรื่อยๆ ให้ทิ้งของเก่า เวลาใช้แล้วชํารุด​
เราต้องซื้อใหม่ แต่มันดีจริงๆ อย่างตู้เย็น ความรู้เดิม
ใช้ได้หรือเปล่าล่ะ
พูดลําบาก ผมไม่มีคําตอบ แต่ผมมีโอกาสได้รู้จักอดีต
เรียนรู้อดีต ภูมิใจในอดีต เกิดมาแล้วเราควรเรียนรู้
ประวัติศาสตร์ทั้งที่เป็นของเราและสากล บทเรียน
ประวัติศาสตร์สอนอะไรไว้บ้าง แล้วบทเรียนมีทั้งเลวร้าย
มีทั้งนําไปสู่ความเจริญงอกงาม เวลาเกิดสงครามเห็นไหม​
เอาเปรียบกันทั้งนั้น เอาเปรียบกันทางทรัพยากร แล้ว
อุตสาหกรรมก็ทําลายธรรมชาติ ถลุงกัน เรารู้เราเห็น
หมด แต่เราไม่รู้ว่าอะไรดีอะไรไม่ดี อยู่ไปวันๆ ได้กิน ​
ได้สนุก ได้ฟังเพลง แต่ยุคสมัยแต่ละยุคสร้างค่านิยม​
ไม่เหมือนกัน แต่ละคนอยู่ในยุคสมัยไหนก็มีค่านิยมแบบนั้น​
ไม่หันกลับมาเห็นคุณค่าอดีต ก็เลยอยู่ไปวันๆ
_แล้วตอนนี้ ความคิดความอ่านของนักศึกษายุคใหม่
เป็นอย่างไรบ้าง
นักศึกษายุคใหม่ก็เรียนรู้การออกแบบนี่ล่ะ แต่การศึกษา
ทุกวันนี้ถูกสากลครอบงําหมด ไม่ใช่ไม่ดี มันก็ดี นักศึกษา​
เราออกแบบได้ทันโลกเลย แต่ไปออกแบบให้ชาวบ้านแล้ว​
เขาอยู่ไม่ได้และเกินฐานะเขา จริงๆ แล้วการออกแบบ​
มีหลายระดับ ซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ ตลาดแบบเก่า
ซึ่งตอนนี้ตายแล้ว เพราะของใหม่ต้องดีกว่าของเดิม​
แต่บางอย่างบรรยากาศเดิมหายไปก็อยากจะได้บรรยากาศ​
เดิมกลับมาอีก เพราะอะไร เพราะแบบเดิมๆ เป็นอัตลักษณ์​
ที่สากลให้ไม่ได้ แต่จะเอาอัตลักษณ์ตรงไหนล่ะ ฉะนั้น
ประวัติศาสตร์ต้องรู้ แต่รู้แล้วนํามาเป็นประโยชน์ต่อ
ปัจจุบัน
ผมออกทริปกับนักศึกษาไปเมืองแพร่ ไปคุ้มเจ้าหลวง
เมืองแพร่ที่เขาสร้างแบบโคโลเนียล ตอนที่นั่นสร้างเสร็จ
เขาให้กวีตาบอดเขียนบทกวีพรรณนาประตูหน้าต่าง ใช้
คําไพเราะมาก ทําไมคนรุ่นหลังไม่ได้เสพรสแบบนี้ แต่
ความเป็นสากลมีเสน่ห์ มีความรวดเร็ว ปรุงให้เสร็จสรรพ​
แต่มรดกของเราสามารถทําให้ดีได้ เช่น เครื่องจักสาน​
ผ้า อาจจะกลับมาได้อีกแต่ไม่มีใครโปรโมต เราจะเอา​
ผ้ากลับมาสู่ชีวิตปัจจุบันได้อย่างไร
การศึกษาของเราเป็นอย่างไร ก็เป็นสากลนี่ล่ะ ฐานราก
ก็เป็นสากลแล้ว ออกแบบก็เป็นสากล แต่สถาปนิกนั้น
พอจะออกแบบให้ชาวบ้าน แก้ปัญหาสลัมได้หรือเปล่า
เอาเข้าจริงๆ housing สําคัญมาก แต่ไม่ค่อยมีใครรับผิดชอบ​
ทําแต่คอนโดฯ กันหมด คลองลาดพร้าวอยู่ดีๆ ก็ไล่​
ชาวบ้านแล้วสร้างให้เขาใหม่ อย่าลืมว่าสลัมต้องอยู่ในเมือง​
ไม่มีสลัมใครจะเป็นแรงงานให้กับเมือง
_อาจารย์มีคำแนะนำอะไรจะฝากถึงสถาปนิก นักศึกษารุ่นใหม่ไหมครับ
สถาปนิกไทยไม่ปฏิเสธว่าเป็นสากลไปแล้ว แต่ทําอย่างไรเอาความรู้สากลมาหาภูมิปัญญา
ดั้งเดิมว่ามันอยู่ตรงไหนบ้าง แล้วพอเข้าไปถึงแล้วจะรักษาไว้ได้อย่างไร มี 2 อย่าง คือสืบเนื่อง​
กับอนุรักษ์สิ่งที่บรรพบุรุษทิ้งไว้ให้เรา ก็อย่าไปเปลี่ยนแปลง ชาวบ้านระดับล่างเราเข้าใจเขา
หรือเปล่า ที่สําคัญคนระดับล่างที่อยู่ในกรุงเทพฯ จะทําอย่างไรให้เขามีที่อยู่อาศัยที่ดี ที่เขามา
รุกลํ้ำเพราะเขาอยู่ที่ชนบทไม่ได้ เมืองที่ดีเขาจะมีสํานึกว่าจะช่วยเหลือคนเหล่านี้อย่างไร มี
การกระจายรายได้ แต่บ้านเรายังมีสลัมอยู่ เป็นเรื่องที่เราต้องรับผิดชอบ มันเป็นความเป็น
ความตายของคน ที่สําคัญ เมืองขยายไปเรื่อยๆ ที่นาก็หมด แล้วชาวนาจะไปอยู่ไหน
เสียดายที่คนรุ่นใหม่ไม่ได้เห็นมรดกสําคัญของอดีตและไม่ซาบซึ้ง พอไม่ซาบซึ้งก็เลยไม่มี
ความภูมิใจในชาติ อย่างเช่น ประเทศจีนที่ได้ยกตัวอย่างไปก่อนนี้ เขายังหันกลับมา พยายาม​
เชื่อมโยงอดีต ปัจจุบัน อนาคต ด้วยความรู้เท่าทัน จะเป็นอย่างไรไม่ทราบ ไม่มีคําตอบ แต่
เขาเริ่มหยั่งเห็นคุณค่าทางวัฒนธรรม ต้องเรียนรู้ซึมซับ ผมคิดว่าใครที่เรียนสถาปัตยกรรมไทย​
จะไม่มีอาชีพถ้าไม่สามารถพลิกผันเข้าสู่สากล ต่างกับที่ถ้าเรียนสากลจะพลิกผันเข้าสู่ความ
เป็นไทยได้ง่ายกว่า ผมคิดอย่างนี้ เราทําได้ แต่เราไม่เห็นคุณค่า
ASA CREW 21 22 23
Refocus Heritage