STRAHOTE NDH - Centar za prirodnjacke studije

16. poglavlje
[ta se sve odigravalo u
Drugoj italijanskoj zoni
Kako je ve} re~eno, mnogi su se hrvatski Jevreji spasili be`e}i
na onu teritoriju Hrvatske koja je bila okupirana od Italijana -
ve}ina u tzv. Drugu zonu ili u Prvu koju su Italijani anektirali.
Neki su uspeli ~ak da emigriraju u Italiju i odatle, nakon italijanske
kapitulacije, u [vajcarsku ili u ju`nu Italiju k Saveznicima.
Taj je beg hrvatskih Jevreja potrajao izme|u leta 1941. i jeseni
1942. Iz Hrvatske se neko vreme moglo putovati u italijansku okupacionu
zonu s dozvolom usta{a. Kasnije su usta{e preduzele sve
{to je bilo mogu}e da taj beg spre~e. [tavi{e, zahtevali su od Ita -
lijana da im se ovi Jevreji izru~e.
Italijani su sa svoje strane, te izbegle Jevreje primali i pru`ali
im ne{to kao politi~ki azil. Jevreji su `iveli slobodno, samo nisu
mogli menjati mesto svog prebivali{ta, te su se morali javljati jednom
u mesecu kod italijanske komandature. Prvog novembra
1942. su Itali jani sakupili sve Jevreje u primorju i internirali ih u
logor kraj Kralje vice. Sli~na je akcija sprovedena u ju`noj
Dalmaciji (na Bra~u i Hvaru). Osim toga, Jevreji su bili “internirani”
u nekim hotelima u okolini Dub rovnika.
Treba jo{ naglasiti da su se – uz te Jevreje iz Hrvatske, Bosne
i Her cegovine (dakle, prostora NDH) – ovde nalazili brojni jevrejski
emigranti iz Nema~ke i Austrije, ~itave familije i pojedinci.
U prolje}e 1943. su internirci iz Kraljevice i oni iz okoline
Dub rovnika i drugih mesta u Dalmaciji (samo iz Druge zone)
preba~eni u novi logor koji se nalazio na ostrvu Rabu (dakle, u
Prvoj zoni).
Nakon kapitulacije Italije, u septembru 1943, logor je
oslobo|en. Oslobo|eni Jevreji pali su pod vlast partizana koji su
129