STRAHOTE NDH - Centar za prirodnjacke studije

Organizacija
Borba protiv okupatora i njihovih pomaga~a je u po~etku
imala isklju~ivo partizanski karakter. Male jedinice, tzv. “partizanski
odredi” napadali su neprijateljske kolone ili polo`aje iz
zasede, koriste}i se momentom iznena|enja i povoljnim terenom
za takvo vo|enje rata. Osim toga, preduzimali su razne sabota`e
na neprijateljskim komunikacionim linijama i sli~no. Ovakve sabota`e
su izvr{avali, tako|e, i u gradovima. Na primer, u Zagrebu
su uspeli u jesen 1941. godine ozbiljno o{tetiti telefonsku centralu
i pro{lo je nekoliko meseci dok je ona bila popravljena.
Kada se borba pro{irila, uspostavljene su prave vojne jedinice
veli~ine ~eta i bataljona. Ovi su se na po~etku borili svaki na svojoj
teritoriji. Posle su stvorene ve}e jedinice (brigade), koje su
~esto bile prebacivane s jednog `ari{ta na drugo. Sada to vi{e nisu
bili samo partizanski odredi, iako su ovi tako|e ostali i nastavljali
“partizansko ratovanje”. Sada je to bila, takozvana: “Narod no -
oslobodila~ka vojska (NOV) i partizanski odredi”. Imenovani su
oficiri i podoficiri. U velikoj ve}ini, oficiri nisu bili profesionalni
vojnici {kolovani na nekim vojnim {kolama ili akademijama, ve}
su nikli iz redova boraca (koji su bili uglavnom seljaci), koji su se
istakli u borbi i pokazali sposobnost u rukovo|enju. Bilo je me|u
oficirima i dosta u~itelja koji su, uz popove, predstavljali “seosku
inteligenciju”. Po sovjetskom uzoru, bili su uz komanduju}e oficire,
politi~ki komesari. Imali su ~inove koji su bili paralelni
drugim oficirima. Tako je, na primer, uz “druga komandira ~ete”
bio i “drug komesar ~ete”. Njihova du`nost je bila produbljivanje
komunisti~ke doktrine u jedinici, ~uvanje borbenog morala i, naravno,
dr`anje “na oku” svakog pojedinca.
Kasnije su stvorene divizije i korpusi, pa ~ak i armije.
Neke brigade, koje su se o~igledno istakle, prozvane su “proleterskim”.
Organizacija vojske je, dakle, odgovarala uobi~ajenim standardima
drugih vojski. Ipak, treba naglasiti, da je broj boraca u
jedinicama bio znatno ni`i u pore|enju sa brojem u paralelnim
jedinicama u drugim vojskama.
177