STRAHOTE NDH - Centar za prirodnjacke studije

Papa Pije XII, kod primanja hrvatskih hodo~asnika na ~elu sa
nadbiskupom Stepincem, 14. novembra 1939. u Rimu, navodi re~i
Pape Lea X. (795-816): “Hrvatska je predstra`a hri{}anstva.” 2
4. Za 23 godine postojanja Kraljevine Jugoslavije, Srbi su
vodili glavnu re~. Hrvati su bili u odre|enoj meri zapostavljeni.
Delimi~no svojom krivicom, jer su se odmah od po~etka protivili
toj zajednici sa Srbima, koja im nije bila nametnuta, ve} su je sami
`eleli. Odnosi Hrvata i Srba u Jugoslaviji predmet su bezbrojnih
studija, s razli~itim zaklju~cima (zavisno od toga, isklju~ivo, ko je
bio istra`iva~). Usta{e su sada imale priliku da se osvete.
Kako su usta{e `elele sprovesti “kona~no re{enje srpskog pita -
nja”?
1. Jedan deo Srba, koji su `iveli na podru~ju Nezavisne Dr`ave
Hrvatske trebalo je proterati u Srbiju.
2. Po{to su usta{e verovale da su jednim delom Srbi u Hr -
vatskoj Hrvati koji su primili pravoslavnu veru, trebalo ih je,
dakle, pokrstiti. Kada oni prime katoli~ku veru, sjedini}e se sa
Hrvatima.
3. Preostale treba istrebiti. Nije re~eno po kojim kriterijumima
i u kojoj proporciji je trebalo podeliti Srbe u te tri grupe. To je
mnogo zavisilo od postoje}ih mesnih okolnosti.
Treba jo{ naglasiti da su Hrvati sprovodili progon i plja~ku
Jevreja u sporazumu s nema~kim okupatorom i, uglavnom, bili su
od Nemaca “podsticani”, a posle i “po`urivani”. Da li je takav
konsenzus postojao i u pogledu Srba? Na prvom sastanku Pave -
li}a s Hitlerom, 6. juna 1941, Hitler je rekao: “Ako Hrvati ho}e da
ostanu jaki, treba da vode netolerantnu nacionalisti~ku politiku u
toku idu}ih pedeset godina.” 3 (Paveli} je, dakle, primio odobrenje
od Hitlera za pokolj Srba, koji je ve} ranije zapo~eo.) Prilikom
njihovog drugog sastanka, 23. septembra 1942, Hitler je rekao Pa -
veli}u: “Takvu manjinu (srpsku) nije mogu}e jednostavno
istrebiti, ima ih suvi{e.” (On, dakle, nije osudio pokolj, samo je
do{ao do zaklju~ka da je te{ko sprovodiv.) Hitler je pri~ao o tom
razgovoru s Paveli}em svom prijatelju Hermannu Neuba cheru. 4
Masovno ubijanje Srba i protivnika re`ima dovelo je do
oru`anog otpora, protiv kojeg su se uglavnom Nemci morali boriti
za sve ~etiri godine okupacije. Vi{e puta Nemci su se kolebali
81