STRAHOTE NDH - Centar za prirodnjacke studije

Fa{isti~ka Italija je tako|e bila u neprijateljstvu prema
Jugoslaviji. Opet isti razlozi, kao kod Ma|ara: borba za “nasledstvo”
teritorija biv{e Austro-ugarske. Prema ugovoru koji su
Saveznici sklopili sa Italijanima 1915. godine u Londonu,
Italijanima je obe}ana skoro ~itava isto~na jadranska obala kao
nagrada za njihov ulazak u Prvi svetski rat na strani Saveznika. Na
mirovnoj konferenciji u Versaju dobili su mnogo manje: pokrajinu
Istru, neka ostrva i grad Zadar, koji se nalazi na isto~noj obali
Jadrana. ^itavo primorje i Dalmacija su pripali novoj dr`avi
Jugoslaviji.
Fa{isti~ka Italija primila je te hrvatske emigrante, vojni~ki ih
izve`bala, uniformisala i naoru`ala u posebnim regrutnim logorima
na italijanskom kopnu.
Prvi logor uspostavljen je u selu Fontechio de Arrezo (tu je
bilo svega 10-15 usta{a). Posle je osnovan usta{ki logor u San
Demetriu. Tu je 1933, navodno, bilo oko 500 usta{a, uklju~iv{i
`ene i decu. Kasnije je u logoru Lipari bilo svega oko 300 usta{a
(neki tvrde da ih je bilo samo 200) koji su se zajedno sa Paveli}em
vratili u Hrvatsku, nakon progla{enja dr`ave NDH. Paveli} je
1932. godine osnovao “usta{ki pokret” i uspostavio miliciju –
“usta{e”.
U Hrvatskoj je usta{ki pokret bio gotovo nepoznat. Tu su
“frankovci” vodili samostalno borbu protiv jugoslovenskih vlasti.
Paveli} im je slu`io vi{e kao “mitos”. 5 Frankovci nisu bili brojni.
Ali, nakon ulaska Nemaca i Ma~ekovog proglasa, {iroke mase su
se priklju~ile usta{ama. Usta{ka oru`ana snaga (usta{ka vojnica)
bila je neka vrsta politi~ke milicije, koja je branila re`im kao SS u
Nema~koj i, tako|e, borbena snaga, kao Waffen SS. Ona je 1943-
1944. brojala nekih 30.000 boraca.
Sam Paveli} je sa nekim najbli`im saradnicima `iveo u pokrajini
Toskani pod pokroviteljstvom i nadzorom {efa italijanske
tajne policije Ercole Luigi Conti.
Godine 1932. poku{an je oru`ani ustanak u Hrvatskoj. Taj
“usta nak” je imao veoma ograni~en i lokalan zna~aj (napad na
`andarme rijsku stanicu u Bru{anima u Lici). Ustanak nije uspeo.
U~estvovale su u njemu i usta{e iz Italije, s potporom Italijana i
Ma|ara.
16