Elektronika 2009-11.pdf - Instytut Systemów Elektronicznych

- wysyłanie ze stanowiska instruktora komunikatów do stanowisk
osób szkolonych oraz podgląd tych stanowisk,
- przerywanie i wznawianie ze stanowiska instruktora pracy
na stanowiskach szkolonych, zmiana scenariusza,
- dostęp na stanowisku instruktora do raportów o przebiegu
i wynikach szkolenia każdego uczestnika;
(II) w e-learningu:
- otwieranie, zamykanie, przerywanie i wznawianie własnej
sesji szkoleniowej przez każdego uczestnika,
- odtwarzanie przebiegu własnej sesji szkoleniowej przez
każdego uczestnika,
- odczytywanie raportów o przebiegu i wynikach własnego
szkolenia przez każdego uczestnika;
▪ na poziomie 2: jak na poziomie 1 w klasie elektronicznej,
z tym, że nie jest potrzebna symulacja organów sterowania
robotem i jej uwidocznianie na ekranie monitora;
▪ na poziomie 3:
- widoczną stereoskopowo na ekranie hełmu symulację elementów
(wirtualnych) nieruchomych w rzeczywistym otoczeniu
robota,
- widoczną na ekranie hełmu koincydencję robota i symulacji
elementów otoczenia,
- podgląd ze stanowiska instruktora (na ekranie monitora)
stanowiska szkolonego,
- przerywanie i wznawianie ze stanowiska instruktora pracy
na stanowisku szkolonego, zmiana scenariusza,
- rejestrację i odtwarzanie (na ekranie monitora) sesji szkoleniowej,
- wykrywanie i pomiar czasu określonych zdarzeń sesji,
- prowadzenie według zaprogramowanego wzorca, w sesji
szkoleniowej uczestnika, punktacji wynikającej z wykrytych
zdarzeń i czasu ich wystąpienia,
- sporządzanie raportów o przebiegu i wynikach szkolenia
i dostęp do nich ze stanowiska instruktora.
Ocena wyników szkolenia - efektywności pracy
operatora
Ocena będzie dokonywana liczbowo przez przyznawanie
szkolonemu pewnej liczby punktów za wykonanie zadania.
Ocena będzie przeprowadzana automatycznie przez trenażer
(w szczególności w e-learningu) lub przez instruktora. W obliczaniu
oceny za większy fragment oraz za całość szkolenia
stosowane będą współczynniki wagowe. System punktacji
winien być zaprojektowany z uwzględnieniem następujących
atrybutów efektywności działań operatora, która winna być
uzyskiwana w wyniku szkolenia:
- elastyczność - zdolność do opanowywania sytuacji w otoczeniu
złożonym, niepewnym, zaskakującym zmianami,
- szybkość - zdolność do podejmowania szybkich decyzji,
często pod presją możliwych niekorzystnych (a nawet groźnych)
skutków decyzji,
- odporność - zdolność do pracy pod działaniem zagrożeń,
niepewności w warunkach stresujących,
- adaptowalność - zdolność do zmiany sposobu działania
i strategii, gdy zmieniają się warunki lub samo zadanie,
- zdolność do podejmowania ryzyka i umiejętność oceny czy
się ono opłaca,
- dokładność - precyzja działania, dobre rozumienie zadań,
efektywna komunikacja.
Certyfikacja przeszkolonych operatorów
Wydaje się uzasadnionym wprowadzenie certyfikacji dla operatorów,
którzy przeszli pomyślnie trening. Należy rozważyć
udzielanie operatorom certyfikatów na trzech poziomach/stopniach:
- certyfikat 1. stopnia - operator uprawniony do pracy z jednym,
określonym typem robota,
- certyfikat 2. stopnia - operator uprawniony do pracy z wieloma
(określonymi) typami robotów,
- certyfikat 3. stopnia - instruktor upoważniony do szkolenia
operatorów.
Utrzymywanie ważności certyfikatów wymagałoby uczestnictwa
w okresowych szkoleniach i/lub bieżącej pracy operatorskiej.
W związku z tym, wraz z certyfikacją należy
wprowadzić książki pracy operatorów, do których wpisywano
by przebyte szkolenia oraz informacje o pacy z robotami
(misje, przepracowane godziny - podobnie jak w żeglarstwie
i lotnictwie).
Ocena ankietowa zaproponowanej
metodyki treningu
Ocenę przeprowadzono w czerwcu 2008. Uzyskano odpowiedzi
od 5 respondentów: 2 aktualnych użytkowników robotów,
2 potencjalnych użytkowników robotów (którzy są
zainteresowani zakupem robotów i treningiem operatorów)
oraz 1 producenta.
Rozmiary potrzeb szkoleniowych i intensywność
szkolenia
Z odpowiedzi respondentów-użytkowników wynika, że w poszczególnych
instytucjach potrzeba zatrudniać po ok. 20 przeszkolonych
operatorów; tyluż operatorów przeszkolono
dotychczas w każdej instytucji użytkującej roboty. Producent
robotów, oferujący podstawowe szkolenie operatorów w ramach
umowy o dostawę robota, przeszkolił dotychczas 135
operatorów.
Całkowity czas szkolenia operatora, zarówno przez producenta
jak i użytkownika wynosi ok. 30 h, w tym po kilka godzin
(od 1 do 8) przeznacza się na zapoznanie się z robotem
oraz czynnościami serwisowymi, a resztę na naukę operowania
robotem.
Szkolenie na pojedynczym urządzeniu odbywa się na ogół
w grupach 3- do 10-osobowych, są przypadki szkolenia indywidualnego.
Zgłaszana jest przez użytkowników potrzeba prowadzenia
szkoleń doskonalących w grupach 3 - 5-osobowych
z intensywnością kilkanaście godz./m-c.
Stosowane obecnie metody szkolenia
Do szkolenia używa się wyłącznie rzeczywistych robotów, trenażery
nie są dotychczas stosowane. Wykorzystuje się także
materiał szkoleniowy na CD dostarczany przez producenta
robota. Procedury treningu nie są określone instrukcjami
w postaci obowiązujących dokumentów. Poziom wykształcenia
szkolonych osób nie jest znany, jeden z respondentówużytkowników
podaje, że przystępujący do szkolenia znają
podstawy posługiwania się komputerem.
94 ELEKTRONIKA 11/2009