2010 ilerleme raporu - Avrupa Birliği Bakanlığı

ilikin kalc dengesizliklerin geri geldiine iaret etmektedir. Ekonomideki toparlanma devamederken, reel faiz oranlarndaki keskin düü, Türkiye’nin kronik yapsal sorunlarnngiderilebilmesi açsndan gerekli yapsal reformlarn gerçekletirilebilmesi için altn bir frsatsunmaktadr. Bununla birlikte, yüksek durgunluk ve verimlilik artnn yeterince geni tabanayaylmam olmas sebebiyle, Türkiye’deki potansiyel büyüme dümektedir. Sonuç olarak, kriz,piyasa mekanizmalarnn ileyiini tehlikeye atmamtr.Beeri ve fiziki sermayeDokuzuncu Kalknma Plan’nn (2007-2013) önemli öelerinden biri olan eitim reformuprogram yürürlüe konulmutur. Söz konusu program, eitim, modernizasyon ve reforma yönelikolarak, eitimin talebi karlayabilirliini artrmak ve eitim sistemini gelitirmek olmak üzere, ikiönemli öncelik ortaya koymaktadr. 2010 ylnda sorunlar belirginliini sürdürmektedir. Bazilerlemelere ve en üst seviyedeki örencilerin gösterdii yüksek performansa ramen, Türkörencilerin büyük çounluu temel beceriler ve problem çözme alanlarnda en düük yeterlilikseviyesindedirler. Yükseköretime katlm, uluslararas standartlara göre halen düük seviyedeseyretmektedir. 20-24 ya aras gençlerin ortalama % 44’ü üniversiteye gitmekte olup, bu oran2006’ya göre 8 puan daha yüksektir; 2006 ylnda okul çandaki çocuklarn % 10’u ilköretimitamamlayamazken bu oran günümüzde % 1,5’e gerilemitir. Sonuç olarak, eitimharcamalarndaki art ve reformlarn belirgin pozitif etkilerine ramen bu alanda önemli sorunlarmevcudiyetini sürdürmektedir.Kriz süresince yatrmlar azalm ve 2009 ylnda gayrisafi sabit sermaye oluumu % 3 oranndagerileyerek, GSYH’nin yaklak % 20’si seviyesine dümütür. Bununla birlikte, 2010 ylnn ilkyarsnda yatrmlardaki art % 22 seviyesinde gerçeklemitir. Özel sermaye oluumu isenominal GSYH’nin % 15’i civarndadr. Elektrik sektöründeki özelletirilmeler neticesinde 2009ylnda görece yüksek kalan dorudan yabanc sermaye girii, 2010 ylnn ilk yarsnda bir öncekiyla kyasla yaklak % 20 orannda düü göstermitir. Ayn zamanda dorudan yabancyatrmlarn kompozisyonu iyilemi olup, bunlarn dörtte üçünden fazlas altyap hizmetleri veimalat sektöründe younlamtr. Kamu finansmannn iyiletirilmesi ihtiyac ve daha azöncelikli konularda yaplan harcamalar ksmakta baarsz olunmas, uzun yllardr altyapyatrmlarnda aksamalara yol açmtr. Yetersiz altyap, ekonomik aktiviteyi artan ekildeolumsuz etkilemektedir. 2009 ve 2010 yllarnda bata karayolu ve petrol boru hatt projeleriolmak üzere altyap yatrmlarnda bir miktar ilerleme kaydedilmi olmasna ramen özellikleenerji arz alanndaki yetersiz altyap olanaklar ekonomik toparlanma açsndan engelleyici birfaktör olarak öne çkmaktadr. Toplam elektrik tüketimi art son birkaç ylda ortalama % 7civarnda gerçeklemi ve gecikmeli de olsa ilave enerji üretim kapasitesi yaratlmtr. Hükümet,2010 yl Ar-Ge harcamalarn GSYH’nin % 2’sine çkarmay hedeflemi olmakla birlikte,halihazrda GSYH’nin % 1,4’ü seviyesindedir. Genel olarak ülkenin beeri ve fiziki sermayesiningelitirilmesi hususunda snrl ilerleme kaydedilmitir.Sektör ve iletme yapsDüzenleyici ve denetleyici kurumlarn bamszl büyük ölçüde korunmutur. Piyasalarnserbestletirilmesine ilikin olarak, enerji sektöründeki fiyat mekanizmalarnda baz ilerlemelerkaydedilirken, tarm sektöründe bir gelime olmamtr. Ekonomideki yavalamaya bal olarak, tarmsektöründen hizmet ve sanayi sektörlerine olan kayma geçici olarak tersine dönmütür. Aralk 2008-Aralk 2009 döneminde, tarmn toplam istihdam içindeki pay % 23,7’den % 24,7’ye yükselmitir.Hizmet sektörünün toplam istihdamdaki pay ise % 50’de sabit kalmtr. Dier taraftan, hem sanayihem de inaat sektörlerinin toplam istihdamdaki görece paylarnda toplam % 1,5 orannda düüyaanmtr. Küçük ve Orta Boy letmelere (KOB) ilikin verilerin kalitesi ve yaymlanma sklhâlâ yetersizdir. KOB’lerin finansmana eriimlerini iyiletirmek için birçok yeni tedbir alnmtr.Bununla birlikte, KOB’lerin toplam bankaclk sektörü kredileri içindeki pay 2008 sonunda % 23TR43TR