Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier

3.2.2.1. Zenbatzaile zehaztuak edo numeralak: bat, bi, hogei...
Zenbateko zehatza adierazten dute: bat, mila, hamar,...
Zenbatzaile hauek kokagune finkoa dute sintagmaren barruan: bat eta bi zenbatzaileak
izan ezik, beste guztiak izenaren ezkerrean agertzen dira. Bi zenbatzailearen
kasuan, eibartar nagusiek eskuinean jartzen dute gehienetan, baina gazteek gero
eta joera handiagoa dute izenaren ezker aldean erabiltzeko.
Bat
Esan bezala, bat zenbatzailea beti determinatzaile-sintagmaren eskuin muturrean
kokatzen da, mugatzaile bezala. Hain zuzen ere, horregatik hartzen dute batzuetan
mugatzaile zehaztugabetzat (izen zenbakarriekin).
Lehenengo zan horixe, Purificación Iturrioz, ta gero zan eibartar bat.
Horrek Kalbetoi kalian denda bat euki eben, Gabilondo.
Deba ibarretik euskararen herrira (Zuazo, 2002) liburuan esaten denez, baten eta batian
bereizi egiten dira Deba ibarrean. Eibarko euskararen corpusean, hala ere, baten eta
batian nahastuta erabilitako kasuak ugariak dira; gehienetan, nahastea honetan
datza: mugatu singularra (batian) erabili ordez mugagabea (baten) erabiltzean.
…ta ha ipinitta zeken beste baten, beste leku baten.
Han piñadi baten eta zelai baten.
Nik pentsatzen dot beste bide baten doiazela.
Eta behin etorri ziran, eskursiño baten etorri giñazen.
Mugatu singularra ‘batian ... bestian’ egituran erabiltzen da ondo:
Bi
Ezaugarri morfologikoak
Bestela, poltsilluan edo hartzen badittuzu, batian galdu jatzula, bestian ez
dozula hartu…
Nik ez dot hizkuntzia hautatu, bi hizkuntzak dira ofizialak, zein batian zein
bestian.
... batian ‘Poeta y Aldeano’, bestian ‘La Boda de Luis Alonso’.
Gorago esan denez, bi zenbatzailea ezkerrean nahiz eskuinean koka daiteke.
Mendebaleko hizkeraren bereizgarria da bi zenbatzailea izenaren eskuin aldean
kokatzea. Eibarren ere hori da joera nagusia.
Eibarko Euskara. Gure hizketaren doinuak eta berbak
163