Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier

Sintaxia
Dena dela, mugak ez dira erabat argiak, eta, sailkatzeko orduan, zalantzak behin
baino gehiagotan agertzen dira.
Lokailu-motak eta euren ezaugarri nagusiak
Lokailu deitu ditugun guztien egitekoa funtsean bat bada ere, adierazten duten
harreman-motari begiratuz gero, sail ezberdinak bereiz daitezke hemen ere.
Emendiozkoek gehitze-zentzua dute (bederen, behinik behin, behintzat, bestalde, bestela,
ere, gainera, ez ezik, halaber...); hautakariek aurreko perpausaren aurrean aukera
edo hautabide bat aurkezten dute (bestela, bertzenaz, ezpabere, osterantzean, ostian, gainerantzean...);
aurkaritzakoek aurreko perpausari buruz bigarrenak duen kontrakotasuna
markatzen dute (alabaina, aitzitik, barren, berriz, bien bitartean, dena dela,
dena den, hala ere, hala ta guztiz ere, horratik, ostera...); ondoriozkoek aurreko esaldiak
baieztatzen duenaren ondorioa aurkezten dute (bada, beraz, hortaz, horrenbestez,
orduan...); kausazkoak goragokoen guztiz kidekoak dira, txanpon baten bi aurpegiak
lirateke ondorioa eta kausa. Bigarren perpausa aurrekoaren zergatia edo arrazoia
dela adierazten dute hauek (zeren, zergatik, alabaina, izan ere, baizik eta...).
5.4.1.- EMENDIOZKO LOKAILUAK
Emendiozko lokailuek gehitze-zentzua ematen dute. Hala ere, funtzioa aztertuz, bi
azpimultzotan sailka daitezke. Alde batetik, ere, ez ezik, gainera, bestalde eta halaber
ditugu. Horiek aurreko perpausean esandakoari zerbait gaineratzen diote; gaineratze
hori nahiko neutroa da, zerbait gehitu besterik ez da egiten eta. Bigarren azpimultzoan,
behintzat, behinik behin, bederen eta bederik sartuko genituzke, besteak
beste. Azken horiekin, gehitze hori ez da hain neutroa; aurreko perpausetik biltzen
dugun erreferentzia nahiko markatua da, kontzesio kutsua izanik batzuetan, baldintzazkoa
besteetan, etab.
Horiez gainera, badago gehitze-zentzu hori nabarmen adierazten duen partikula bat:
eta. Partikula hori, aurreko ataletan ikusi dugun moduan, berez juntagailu baldin
bada ere, askotan lokailu moduan agertzen da, eta testu mailako lotura egiten du.
Geure barruan sentitzen doguna idealizaua, eta nahi dogula ontasuna. Eta
ondasuna billau leike bai bide batetik, bai bestetik.
Pentsau eben bateron bat zala, eta gu ikusi ginduzenian ba, geratu ziran. Eta
gure bildurra! Ha zan bildurra!
Eibarko Euskara. Gure hizketaren doinuak eta berbak
359