Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier
17.06.2013 • Views
Share Embed Flag

Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier

Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier

Eibarko euskara Gure hizketaren doinu eta berbak Asier

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
eibarko.euskara.com

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

• ten:<br />

Honako aditzek hartzen dute bukaera hau:<br />

-n amaieradun aditzek: emoten, jaten, egoten, eraten, eitten...<br />

-i amaieradun aditzek (baina erroa frikari batez amaitzen bada): hasten, ikusten, ikasten,<br />

erosten, hezten, hazten...<br />

Multzo hon<strong>eta</strong>n salbuespen ugari dago, <strong>Eibarko</strong> hizkeraren ezaugarri delako, -ten<br />

beharko luketen hainbat kasutan, -tzen egitea. Esate baterako: ekitzen, urtetzen,<br />

entzutzen, erantzutzen, jakitzen, jardutzen, etetzen, etzintzen...<br />

Joera hori mendebalean arrunta den ezaugarriaren aurkakoa da, Bizkaiko hizkera<br />

gehien<strong>eta</strong>n -ten formak nagusitzen direlako (Zuazo, 1998): ekarten, ibiltten, ipintten,<br />

etorten, igoten, asmaten, erreten, eukitten... <strong>Eibarko</strong> Agiñaga auzoan, arruntak dira hiltten,<br />

ipintten <strong>eta</strong> antzekoak, baina gainontzeko auzo<strong>eta</strong>n <strong>eta</strong> kalean ez dira ia sekula<br />

entzuten 101.<br />

Inguruko hizker<strong>eta</strong>n arruntak diren beste forma batzuk ere ezezagunak dira<br />

Eibarren. Esate baterako, mendebaleko hizkera askotan sistematikoak <strong>eta</strong> erregularrak<br />

diren -<strong>eta</strong>n (akab<strong>eta</strong>n, gobern<strong>eta</strong>n, tok<strong>eta</strong>n... <strong>eta</strong> -tuten (apurtuten, errepartiduten...)<br />

ez dira erabiltzen (salbuespen bakarr<strong>eta</strong>koa ahaztutzen da).<br />

Debagoienean oso emankorra den -k<strong>eta</strong>n atzizkia ere ez da erabiltzen, baina, hala ere,<br />

fosildutako hainbat forma gorde dira, batez ere baserriko lanekin <strong>eta</strong> jolasekin lotutako<br />

berb<strong>eta</strong>n: jorrak<strong>eta</strong>, goldak<strong>eta</strong>, arak<strong>eta</strong>, atxurk<strong>eta</strong>, gorrik<strong>eta</strong>, kardak<strong>eta</strong>, simaurk<strong>eta</strong>, sarak<strong>eta</strong>,<br />

zurik<strong>eta</strong>... <strong>eta</strong> afarik<strong>eta</strong>n, burruk<strong>eta</strong>n, antxitxik<strong>eta</strong>n, harrapak<strong>eta</strong>n, barrik<strong>eta</strong>n...<br />

4.1.38.- Forma burutugabeak<br />

Forma burutugabeak sortzeko bi era daude <strong>Eibarko</strong> <strong>euskara</strong>n (sintaxiko 5.2.2.5.<br />

atala ere ikusi):<br />

1.- -rakuan: etortzerakuan...<br />

2.- -ruzkuan: apurtzeruzkuan...<br />

Aditz sintagma<br />

101 Edozein modutan, joera hori nahiko berria dela dirudi. F. Arrate, R. Galdos <strong>eta</strong> T. Etxebarriaren testuei<br />

erreparatzen badiegu, XIX. mende hondarrean oraindik ere mendebaleko ereduko aditz-izenak aurkitzen<br />

ditugu <strong>Eibarko</strong> idazleen lan<strong>eta</strong>n: etorteko, amaituteko, jarteko, iltera, ekarteko... (Izagirre et al., 2000).<br />

<strong>Eibarko</strong> Euskara. <strong>Gure</strong> <strong>hizk<strong>eta</strong>ren</strong> <strong>doinu</strong>ak <strong>eta</strong> <strong>berbak</strong><br />

253

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!