WET EN MENS - van Dick Wortel

commissie. Wanneer men zijn verslagen leest, kan men niet anders dan concluderen, dat hij
zeer goed op de hoogte was van het reilen en zeilen van de sociale werkvoorziening en dat
daarin zijn hart lag. In zijn verslagen bracht hij dikwijls het kritische standpunt van de vakbeweging
onder woorden.
De verslagen van zijn opvolger Visser zijn zakelijk en vol met cijfers. Zo meldde hij dat
eind 1963 er 381 handarbeiders geplaatst waren, waarvan 160 bij de gemeentelijke werkplaats
en 168 bij de Stichting Nazorgwerkplaatsen. De plantsoenendienst had 28 WSW-ers in dienst.
Er werden 77 personen geplaatst en 103 afgevoerd: twaalf gingen er naar het vrije bedrijf.
Een ander opvallend getal in het verslag van Visser was dat van 54 personen die wegens
lichamelijke of geestelijke gesteldheid werd afgevoerd. Er waren 36 hoofdarbeiders geplaatst
bij 24 verschillende objecten. Twaalf personen werden nieuw geplaatst, en twaalf personen
weer afgevoerd: het Consultatiebureau nam de daar geplaatste WSW-er over en ook het rijk
nam een persoon over. Nieuwe objecten waren de Dr. Van Voorthuijsen Stichting, het
Botanisch Laboratorium en het Legermuseum. Het archief van het Academisch Ziekenhuis en
de Theologische faculteit van de rijksuniversiteit hadden reeds een aanvraag voor een WSWer
ingediend.
Begin 1964 hield het N.K.V., samen met N.V.V. en C.N.V., bij de minister van Sociale
zaken en Volksgezondheid een vurig pleidooi voor toekenning van het minimuminkomen aan
de werknemers in de A-regeling van de gemeentelijke Sociale Werkvoorziening. “Tot onze
spijt heeft de minister evenwel ons verlangen niet ingewilligd”, schreef De Vakbeweging
(1964, 368). Dat was voor de vakcentrales en voor de duizenden GSW-werkers “een ernstige
en moeilijk te verteren teleurstelling”. De centrales bleven echter volhouden en zetten hun
actie voort. Eind 1964 erkende de minister huin verlangens “als juist en rechtvaardig”. Met
ingang van januari 1965 stelde hij een minimuminkomen vast van f 96,90 per week met
daarbij de garantieverklaring dat, indien de bruto-weekverdiensten van een tot categorie-A
behorende mannelijke werknemer van 23 jaar of ouder bij een redelijke prestatie gedurende
een arbeidsduur van 45 uur per week minder had bedragen dan 95 procent van het voor het
bedrijfsleven geldende minimuminkomen, zou deze weekverdienste tot genoemd percentage
aangevuld worden.
Eind oktober 1964 werd in Den Haag de Werkgroep Sociale Werkplaatsen geïnstalleerd.
Deze werkgroep had tot taak na te gaan op welke wijze en met welke middelen de efficiency
in de sociale werkplaatsen zou kunnen worden verbeterd. Voorzitter van de werkgroep was
F.G. van der Gun, secretaris van het N.K.V. Naast hem had ook nog zitting de N.V.V.penningmeester
R. Wijkstra. Bij de bestudering van het vraagstuk zou bijzondere aandacht
worden besteed aan de bedrijfseconomische en organisatorische aspecten van het beheer van
de werkplaatsen, zonder dat daarmee afbreuk wordt gedaan aan het specifieke, primair sociale
doel van deze werkgemeenschappen, t.w. de arbeidsgeschiktheid van werknemers die
lichamelijk of geestelijk gehandicapt zijn, te vergroten. Daarbij ging men er vanuit, dat
efficiency-bevordering in de werkplaatsen ook de ontwikkeling van de persoonlijkheid
gunstig zou beïnvloeden. In de Werkgroep Sociale Werkplaatsen hadden zitting
vertegenwoordigers van de overheid, werkgevers- en werknemersorganisaties, functionarissen
van sociale werkplaatsen en andere sociale instellingen en deskundigen op medisch en
bedrijfsorganisatorisch terrein. In 1964 waren er in het land 200 sociale werkplaatsen in
bedrijf waarin ongeveer 18000 gehandicapten werkzaam waren.
In juni 1964 ging de landelijke voorzitter van het N.K.V. J.A. Middelhuis met pensioen.
Hij leidde de K.A.B., later het N.K.V., vanaf 1952. Op dat moment van afscheid werden de
hartelijke relaties duidelijk tussen het N.K.V. en het N.V.V. De landelijke voorzitter van het
N.V.V., D. Roemers, hield een toespraak waarin hij te kennen gaf, dat Middelhuis in zijn
25