WET EN MENS - van Dick Wortel

waardoor het mogelijk was om zaken als personeelsadministratie, personeelszaken,
bedrijfsmaatschappelijk werk af te splitsen en in aparte onderdelen onder te brengen.
Dergelijke faciliteiten waren voor de banenpool, JWG en de afdeling
Werkgelegenheidsprojecten niet beschikbaar. In een verdergaande samenwerking zouden al
deze faciliteiten van DZB ook kunnen worden benut voor de banenpool, JWG, Melkert-banen
en dergelijke.
Juist op het moment dat binnen de gemeente Leiden de samenwerking tussen de bovengenoemde
instanties werd bestudeerd, vonden er op landelijk niveau nog allerlei
ontwikkelingen plaats, waar hieronder op zal worden ingegaan. Allereerst was er de
Commissie-Houben, die zich had gebogen over de Wet Sociale Werkvoorziening en
vervolgens een oordeel gaf over de noodzakelijke samenwerking en integratie van de
verschillende regelingen. Het ministerie werkte aan de Kaderwet voor de additionele
werkvoorziening.
De rust binnen de sociale werkvoorziening was voorbij.
De budgetfinanciering en de meetinstrumenten
Per 1 januari 1989 voerde het rijk enkele veranderingen in de wet door. Een daarvan was de
z.g. budgetfinanciering in het kader van de beleidsoperatie B.D.D. ‘Budgetfinanciering,
decentralisatie en deregulering’. Doel van deze operatie was het beheersen van de uitgaven
van de sociale werkvoorziening, in het bijzonder de uitgaven van het rijk. Het decentraliseren
van de taken en de bevoegdheden van de rijksoverheid naar de bestuurlijke eenheden die
verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de WSW. Het verminderen van het aantal regels,
voorschriften en bepalingen, waaraan die bestuurlijke eenheden moesten voldoen. Het
ontwikkelen van meetinstrumenten, teneinde o.a. de rijksoverheid beter in staat te stellen om
toezicht uit te oefenen op het realiseren van de doelstellingen van de wet en het zorgdragen
voor de afstemming met het overige beleid op het gebied van de sociale zekerheid. Deze
beleidsoperatie bestond uit een aantal belangrijke componenten, die als volgt waren samen te
vatten:
-- De budgetfinanciering, aanvankelijk in de vorm van een verdeelmodel op historische
grondslagen, later op basis van een meer objectief verdeelmodel;
-- Decentralisatie en deregulering, onder meer tot uitdrukking komend in een wijziging
van zowel wet als besluiten;
-- Meetinstrument doeltreffendheid (MID), waarmee zowel de centrale als de lokale
overheid de mate van doeltreffendheid van de uitvoering kan vaststellen;
-- Meetinstrument rechtmatigheid (MIR), waarmee de centrale overheid kan vaststellen
of de WSW door de lokale overheid op rechtmatige wijze is uitgevoerd;
-- Beleids- en beheersinformatiesysteem, waarmee de rijksoverheid op adequate
wijze kan voorzien in haar behoefte aan beleids- en beheersinformatie.
De jaren 1989 en 1990 golden als experimenteerjaren, waarin het toegekende budget was
gebaseerd op de resultaten van 1985. Aan Leiden werd een bedrag van f 35.659.683,- toegekend.
De invoering van de budgetfinanciering had tot gevolg dat de financiële risico’s voor
rekening van de gemeente Leiden kwamen. De inspanningen van DZB ter verbetering van de
bedrijfscultuur en versterking van het commercieel beleid, wettigden de verwachting dat de
resultaatverbeteringen zouden gaan doorzetten. Het bedrijfsmatig handelen betekende echter
dat commerciële risico’s niet waren uitgesloten. Er bestond ook nog onduidelijkheid over de
situatie na 1990, wanneer het rijk met een objectief verdeelmodel zou gaan werken. Het was
65