WET EN MENS - van Dick Wortel

Daarnaast stonden bij het G.A.B. velen ingeschreven, die op grond van persoonsgebonden
factoren tot de categorie mindergeschikten moesten worden gerekend. De aandacht viel ook
op de geringe scholings- en omscholingsbereidheid bij veel werklozen. In die vergadering
werd besloten om enkele werkgroepen te formeren die de aspecten van het
werkloosheidsprobleem nader zouden gaan bestuderen en tevens zouden zoeken naar wegen
om een oplossing in zicht te brengen. Werkgroep I had als taak onderzoek naar voortdurende
groeps- en persoonsbeïnvloeding en onderzoek naar milieu, leefpatroon en beweegredenen.
Werkgroep II hield zich bezig met het onderzoek naar potentiële ontwikkelingsmogelijkheden
van werkloze werknemers. Werkgroep III tenslotte zou mogelijke maatregelen moeten
inventariseren en ontwikkelen van mogelijke maatregelen en het in uitvoering brengen van
maatregelen ter bestrijding van werkloosheid. In deze werkgroep had P.C. de Kruis, en na zijn
overlijden J. Bloem van het N.V.V. zitting, met C.A. Visser -- beiden hadden ook zitting in de
GDSW-commissie. Andere leden waren J. Jonk van de Gemeentelijke Sociale Dienst, J.
Polman, complementaire Sociale voorzieningen, J.H. van Gelder van de Stichting
Welzijnsraad Leiden, M.G. van Rijswijk, directeur van het G.A.B., J.G.M. Daeter van het
districtsbureau Arbeidsvoorziening, die ook secretaris van de werkgroep was. In december
1973 werd een gecombineerde vergadering gehouden van de stuurgroep en de werkgroepen.
Op die vergadering kwam onder meer aan de orde een toetsing van de stuur- en werkgroepen.
Besloten werd de werkgroep III op te heffen en te integreren in de werkgroepen I en II.
Op 5 juli van dat jaar ontving de gemeente Leiden uit het potje van de regering ter bestrijding
van de werkloosheid een bedrag van tien miljoen. De helft daarvan kon worden aangewend
voor het versneld uitvoeren van arbeidsintensieve werken, waarvoor de gemeente
reeds plannen had. Deze ‘werkgelegenheidsinjectie’ leidde ertoe dat, dat eind 1973 al enkele
tientallen werkzoekenden konden worden ingeschakeld bij administratieve objecten en bij de
technische voorbereiding van andere objecten. Deze objecten bestonden uit werkzaamheden
aan sportvelden in Noord en in het Morskwartier, kleedgebouwen aan de Boshuizerkade en
Montgomerystraat, walmuren en rioleringen aan de Oude Vest en de Toussaintstraat,
herbestratings- en schilderwerken en een verbouwing van de Schouwburg, waarvoor de
gemeente een subsidie ontving van 3,9 miljoen gulden. Men verwachtte in totaal 200
personen bij die aanvullende werken te kunnen betrekken.
In het Leidsch Dagblad van 3 november 1973 was in een artikel over de toekomst van
Leiden te lezen: “Er is een groep in Leiden die weinig zijde zal spinnen bij de ontwikkelingen
die gaande zijn. En dat zijn de huidige werklozen. Onder hen bevindty zich immers maar
weinig kantoorpersoneel (...). Het (gaat) daarbij voor een niet gering deel om structurele
werkloosheid, moeilijk plaatsbaren enz. Hoe triest het klinkt, het betreft hier meer een sociaal
dan een economisch probleem”.
In 1975 herdacht de Leidse afdeling van het N.V.V. haar 75-jarig bestaan, zo begon secretaris
N. Langezaal zijn jaarlijkse beschouwing in zijn jaarverslag over 1974. “Hoewel het
bepaald niet in de bedoeling ligt, gezien de huidige economische omstandigheden om
uitbundig feest te vieren”, schreef hij, meende hij toch even daarbij te moeten stilstaan. Hij
herdacht hoe de eerste bestuurdersbonden onder de moeilijkste omstandigheden een
historische taak hadden vervuld met het “volvoeren van een zware taak (...) plaatselijk de
arbeiders vanuit wanhoop en doffe berusting tot organisatie te brengen”. En hij besloot met:
“Zo staat onze vakbeweging dus na 75 jaren te midden van het maatschappelijk leven. In een
maatschappij, geslagen door een sterke economische inzinking.” De werkgelegenheid in
Leiden baarde grote zorgen, schreef hij voorts. De toename van het aantal werkzoekenden
kwam voornamelijk voor rekening van de bouwnijverheid en metaal. Ook het aantal
vrouwelijke werklozen nam toe. De stijging betrof in die groep winkelbedienden,
46