Libellen in de Wellemeersen - Natuurpunt

Pyrrhosoma nymphula (Sulzer, 1776)
Vuurjuffer
Biotoop
De Vuurjuffer bewoont een scala van wateren, waaronder vijvers,
langzaam stromende beken en grachten, laagveenmoerassen,
leemplassen, vennen en zelfs hoogveen. Al deze biotopen hebben
gemeen dat er veel drijvende waterplanten aanwezig zijn met een
goed ontwikkelde oevervegetatie en dat zij enige beschutting van
bomen of struiken aanwezig is. Aan vennen en hoogveen kan de
soort talrijk optreden.
Imago’s
Volwassen dieren zijn vooral in de oevervegetatie en struiken langs
de waterkant te vinden. Hier worden ze vaak met de vleugels half-
open rustend aangetroffen. De mannetjes bezetten eenzelfde plek
aan het water, waar zij regelmatig naar terugkeren en verdedigen
tegen indringers.
De tandems worden gevormd in de oevervegetatie. Na de paring
vliegt de tandem naar het water. Tijdens de eiafzetting in diverse
oever- en waterplanten verdwijnt de tandem soms meer dan een
half uur onder water.
Biotoop van de larven
Jonge larven leven tussen waterplanten, oudere larven op of in de
modderige bodem. ’s Winters zoeken zij vooral de oeverzone op.
De larven bezetten eigen territoria, die zij vrij agressief tegenover
mekaar verdedigen.
Verbreidingsvermogen
De Vuurjuffer is een honkvaste soort die zelden zwervend wordt
aangetroffen. Toch zijn er gevallen bekend waar werd aangetoond
Mannetje Vuurjuffer - Foto Bruno De Bruyn
dat zij wel degelijk in staat zijn grotere afstanden af te leggen. De
kolonisatie van een nieuw biotoop verloopt echter moeizaam,
geschikte plaatsen binnen een aaneengesloten gebied worden
daarentegen wel snel gekoloniseerd.
Vliegtijd
Voorjaarsoort - de Vuurjuffer is vaak de eerste libel die in het voor-
jaar opduikt. Bij gunstige weersomstandigheden kan zij al vanaf
midden april uitsluipen. De hoofdvliegtijd situeert zich echter van
midden mei tot midden juni.
Gekende waarnemingen voor 1996
Over de gehele waarnemingsperiode van DUMONT aanwezig en
vooral algemeen tot zeer algemeen in de door hem bezochte
bomputten. Aan de grotere vijvers was de soort zeldzamer.
Waarnemingen in de periode 1996-2007
Deze soort duikt pas voor het eerst in de waarnemingen op in mei
2000. Dit had echter vermoedelijk eerder te maken met het feit dat
de eerste jaren van de observatieperiode vrij laat werd gestart met
het libellenkijken, dan met afwezigheid. Sindsdien is de soort met
weinig schommelingen in aantal waargenomen vooral aan of in de
omgeving van de kleinere bomputten tot de middelgrote Kleine
zavelput. De aantallen zijn echter steeds laag, nooit werden meer
dan 15 Vuurjuffers op één plaats geteld.
Er werd paring, eiafzet en jong uitgeslopen exemplaren waargeno-
men. Op een aantal plaatsen werden ook larvenhuidjes gevonden.
De beste tijd om Vuurjuffers waar te nemen in de Wellemeersen is
de maand mei.
Bescherming
De Vuurjuffer is een algemene, niet bedreigde soort.
De verwachting is dat de aantallen in de toekomst min of meer sta-
biel zullen blijven. Specifieke beschermingsmaatregelen zijn niet
nodig.
Besluit
De Vuurjuffer heeft zich in de loop der jaren weten stand te houden
in het reservaat. De soort is aan te treffen bij de kleinere tot
middelgrote wateren in het reservaat, waarvan de meeste beschut
zijn met bomen en struiken.
44
Pyrrhosoma nymphula