Libellen in de Wellemeersen - Natuurpunt

Anax imperator (Leach, 1815)
Grote keizerlibel
Biotoop
De Grote keizerlibel komt voor bij allerlei typen stilstaande wateren.
Vaak zijn het grote plassen of vijvers, maar voortplanting vindt ook
plaats bij kleinere poeltjes, sloten en kanalen, zelfs bij stromende
vennen. Bepalend voor de geschiktheid van een biotoop is dat het
water relatief snel opwarmt en voldoende ruimte biedt voor de vrij
grote territoria van de mannetjes. De soort is vaak te zien bij
recent aangelegde vijvers en kan zodoende als pionierssoort
optreden.
Imago’s
De Grote keizerlibel is een van de grootste libellen in Vlaanderen.
Fouragerende imago’s zijn vaak tot op enkele kilometers van de
voortplantingswateren te vinden. Hoewel zij meestal kleine prooien
vangen, zijn er waarnemingen bekend waarbij dagvlinders, grote
zweefvliegen en andere libellen verschalkt werden. Geslachtsrijpe
mannetjes bakenen dagen na elkaar een territorium af bij de voort-
plantingplaatsen. Zij vliegen hierbij voortdurend eenzelfde traject
boven het water. Hierbij zijn zij zeer agressief tegenover andere
libellen. De copulatie vindt plaats in de buurt van het water, bijvoorbeeld
in een boomkruin. Het vrouwtje zet de eitjes af zonder het
mannetje, bij voorkeur in ondergedoken delen van drijvende plan-
Vrouwtje Grote keizerlibel- Foto Henk Wallays
ten en in afgestorven delen van oeverplanten.
Biotoop van de larven
De pas uitgekomen larven bevinden zich in de vegetatie waarin ze
zijn uitgekomen. Door hun zwart-witte bandering vallen ze amper
op in het spel van licht en schaduw. Wanneer ze groter zijn kleuren
zij gevlekt groenig uit en verplaatsen zij zich naar andere delen van
de habitat. De mobiliteit van de larven wordt in hoge mate bepaald
door het aantal larven dat aanwezig is in het biotoop.
Vliegtijd
Van eind mei tot eind augustus, met een piek tussen begin juli en
begin augustus.
Verbreidingsvermogen
De Grote keizerlibel is een soort met een goed verbreidingsvermo-
gen en wordt regelmatig zwervend waargenomen. Het versprei-
dingsgebied is tijdens de laatste twee decennia naar het noorden
opgeschoven.
Gekende waarnemingen voor 1996
Door DUMONT tijdens de hele waarnemingsperiode aangetroffen
maar eerder zeldzaam, enkel aan de Gatesvijver (WMD 11) wat
algemener. Niet waargenomen aan de door hem bezochte bomputten.
Waarnemingen in de periode 1996-2007
Deze soort is momenteel een van de algemeenste glazenmakers
in de Wellemeersen en werd in ieder jaar van de periode waargenomen.
Nooit werden echter grote aantallen gezien, het grootste
aantal op één waarnemingsplaats is 10 fouragerende individuen.
In tegenstelling tot de andere algemene soort, de Blauwe glazen-
maker lijkt zij de volledig beschaduwde bomputten te mijden als
voortplantingsplaats. De voorkeur in het reservaat gaat uit naar
zonbeschenen of halfbeschaduwde, grote tot middelgrote waterop-
pervlakken. Van deze soort werden aan verschillende wateren alle
stadia van de levenscyclus aangetroffen.
Deze pioniersoort profiteert vermoedelijk ook ten volle van de met
regelmaat uitgevoerde beheerswerken in het reservaat.
Bescherming
Deze algemene en niet bedreigde libellensoort behoeft geen
specifieke beschermingsmaatregelen.
Besluit
De Grote keizerlibel blijkt in de loop der jaren algemener te zijn
geworden in de Wellemeersen. Dit kan te wijten zijn aan een
grotere inventarisatieactiviteit, maar het geeft allicht ook een reële
toename weer van deze pionierssoort, die de afgelopen jaren
steeds verder oprukte in West-Europa.
62
Anax imperator