Libellen in de Wellemeersen - Natuurpunt

Sympetrum vulgatum (Linnaeus, 1758)
Steenrode heidelibel
Biotoop
Allerlei stilstaande, soms zwakstromende wateren waaronder
vijvers en laagveenmoerassen, duinplassen en vennen. De
Steenrode heidelibel geeft vooral de voorkeur aan plassen waar
vederkruid (Myriophyllum) of andere waterplanten aan de opper-
vlakte komen, met veel zon en een ruige oevervegetatie.
Imago’s
Imago’s kunnen in alle landschapstypes aangetroffen worden, hoe-
wel zij zich in de regel minder ver van het water lijken te verwijde-
ren dan Sympetrum striolatum (ROBERT 1958).
Hun levenswijze is gelijklopend met deze van de aanverwante
Sympetrum striolatum. De paring gebeurt in de begroeiing rond
het voortplantingswater en de eiafzet begint in tandem. De eieren
worden bij voorkeur in ondiep water afgezet, op plekken met
modder, Veenmos (Sphagnum sp.) of algendrab en op plekken
waar de onderwatervegetatie het oppervlak raakt.
De eieren drijven nog een tijdje mee met de stroom van het water,
maar worden dan kleverig en blijven plakken aan bijvoorbeeld
waterplanten.
Biotoop van de larven
De eieren komen pas het volgende voorjaar uit. De levenscyclus
duurt één jaar. De larven leven op de modderige of stenige bodem
of tussen waterplanten.
Uitsluipen gebeurt in de ochtend, gewoonlijk op planten in of langs
Mannetje Steenrode heidelibel - Foto Joost Mertens
het water, zodat de imago’s rond het middaguur uitvliegen.
Verbreidingsvermogen
Sympetrum vulgatum is wat minder zwerflustig dan de meeste
andere soorten van het genus. Toch kan deze soort zich ver van
het voortplantingsbiotoop verwijderen.
Vliegtijd
Van het derde decade van juni tot en met het derde decade van
september, met een piek in de maand augustus. De vliegtijd duurt
iets minder lang dan deze van Sympetrum striolatum.
Gekende waarnemingen voor 1996
Door DUMONT jaarlijks waargenomen maar wat minder algemeen
dan Sympetrum striolatum aan de grotere wateroppervlakken en
wat algemener aan de bomputten op het Arendsveld (WMD 101).
Waarnemingen in de periode 1996-2007
De Steenrode heidelibel werd ook tijdens deze periode algemeen
waargenomen maar minder algemeen dan Sympetrum striolatum.
Het is de enige Sympetrumsoort die weinig schommelingen in de
aantallen vertoonde. Uit de verspreiding blijkt duidelijk dat de
Steenrode heidelibel de eerder kleinere wateren prefereert.
Vermoedelijk is deze soort toch talrijker dan de gegevens laten
uitschijnen, omdat zeker een gedeelte van de waarnemingen be-
trekking heeft op Sympetrum striolatum, die tijdens zichtwaarne-
mingen moeilijk van vulgatum te onderscheiden is.
De piek in de vliegtijd van de Steenrode heidelibel valt in de Welle-
meersen tussen half augustus en half september.
Bescherming
De Steenrode heidelibel is vrij algemeen en talrijk en behoeft geen
specifieke beschermingsmaatregelen.
Besluit
De Steenrode heidelibel is een algemene soort in de Wellemeer-
sen, maar blijkt wel wat minder algemeen te zijn dan Sympetrum
striolatum. Vermoedelijk is deze soort echter toch talrijker aanwe-
zig in het gebied dan de gegevens laten uitschijnen, omdat zeker
een gedeelte van de waarnemingen zeker betrekking heeft op
Sympetrum striolatum.
96
Sympetrum vulgatum