Libellen in de Wellemeersen - Natuurpunt

Aeshna mixta (Latreille, 1805)
Paardenbijter
Biotoop
De Paardenbijter komt voor aan allerlei typen stilstaand tot zwakstromend
water, waaronder kleine en middelgrote plassen, poelen,
tuinvijvers en sloten. Bij voorkeur hebben deze wateren een goed
ontwikkelde oevervegetatie van Riet, Lisdodde, Gele lis of biezen.
De watervegetatie bestaat uit Aarvederkruid en fonteinkruiden,
maar kan ook bestaan uit Veenmos (Sphagnum ssp.) of Krabbe-
scheer (Stratiotes aloides). Paardenbijters kunnen ook zeer ver
van het water worden waargenomen.
Imago’s
Mannetjes bezetten een territorium bij het water, al is dit gedrag
slechts zwak en worden soms meerdere mannetjes binnen het ter-
ritorium gedoogd. Zij gaan wel actief op zoek naar ongepaarde
vrouwtjes. Doordat Paardenbijters hun lichaam kunnen opwarmen
door het trillen met de vleugels en het achterlijf, kunnen imago’s
zelfs voor zonsopgang en na zonsondergang jagen en paren. Het
jagen gebeurt dan vaak in groep. Vrouwtjes zetten na de paring
hun eieren alleen af zonder begeleiding van de mannetjes, bij
voorkeur in dichte vegetatie. Eitjes worden op of onder het water
afgelegd in halfverrotte wortels en bladeren, maar ook drijvende en
staande levende plantendelen.
Biotoop van de larven
De eitjes komen pas na de winter uit. De larven leven in de oevervegetatie
tussen stengels en dood hout. Uitsluipen gebeurt
op staande water-en oeverplanten zoals Riet, russen, biezen, Gele
lis en Lisdodde. De uitsluipperiode neemt een groot gedeelte
Mannetje Paardenbijter - Foto Hans Culo
van de vliegtijd in beslag. Verse individuen kunnen tot begin
oktober worden gevonden.
Vliegtijd
Nazomersoort - van eind juli tot eind oktober met een piek op het
einde van augustus.
Verbreidingsvermogen
Een sterk migrerende soort die in staat is grote afstanden af te leg-
gen. Een deel van de waarnemingen zal dan ook immigranten be-
treffen.
Gekende waarnemingen voor 1996
Pas in 1966 voor het eerst in de Wellemeersen door DUMONT
waargenomen en dan beperkt tot de Gatesvijver en de toen recent
tot visvijvers omgevormde bomputten op het Arendsveld (WMD
101).
Waarnemingen in de periode 1996-2007
Het lijkt erop dat Aeshna mixta zich in de loop der jaren verder
heeft uitgebreid in het reservaat. Het is er een algemene soort en
er zijn waarnemingen over heel het gebied bekend, soms ver van
het water. Op warme dagen in de herfst is het veruit de talrijkste
glazenmaker in het gebied.
Paring en eiafzet zijn daarentegen slechts zelden waargenomen en
larvenhuidjes werden enkel maar in kleine aantallen gevonden o.a.
aan de Kleine zavelput (WMD 34) en de Gatesvijver (WMD 11).
Het overgrote deel van de waargenomen dieren binnen het gebied
zullen dan ook vermoedelijk immigranten betreffen.
September is de maand bij uitstek om Paardenbijters te zien in de
Wellemeersen.
Bescherming
De Paardenbijter is op de meeste plaatsen een algemene ver-
schijning, mede door zijn migratiegedrag. Er zijn geen aanwij-
zingen dat dit in de nabije toekomst zal veranderen. Gezien de
Paardenbijter daarenboven aan allerlei typen water voorkomt,
dringen er zich geen specifieke beschermingsmaatregelen op.
Besluit
De Paardenbijter is een zeer algemene verschijning in de Wellemeersen
en kan over het hele gebied, soms ver van water worden
aangetroffen. Gezien het lage aantal voortplantingsrecords, kan
men veronderstellen dat een groot deel van de waargenomen
dieren immigranten zijn.
60
Aeshna mixta