Libellen in de Wellemeersen - Natuurpunt

Op stafkaarten uit 1871 en 1884 treffen wij voor het eerst de spoorlijn 50A Brussel- Denderleeuw- Aalst- Gent aan (Chemin de Fer de
Gand à Bruxelles), met een afsplitsing ter hoogte van de grens Leeuwbrug- Welle van de spoorlijn 89 naar Kortrijk. De
werkzaamheden begonnen in 1853. Om de spoordijken aan te leggen en te stabiliseren werd grond uit de nabijgelegen bosgebieden
gehaald, zo ontstonden drie “zavelputten” (van het werkwoord “uitzavelen”):
-de driehoekige Kleine zavelput aan de oostzijde van de spoorlijn naar Aalst, richting Dender;
-de rechthoekige Grote zavelput precies daartegenover aan de westzijde;
-de driehoekige Mannekesput nog verder westelijk langs de aftakking.
De Dender is rechtgetrokken, de afgesneden armen, waarvan één in de Wellemeersen zijn nog niet verland. Op de kaarten zijn
eveneens een groter aantal afwateringssloten en een groter aantal bewerkte percelen (als weiland of hooiland) terug te vinden,
samen met enkele populieraanplantingen.
De twintigste eeuw
In 1910 gaat men van start met de aanleg van de rechtstreekse spoorlijn Brussel-Oostende. De werkzaamheden worden door de
Eerste wereldoorlog onderbroken en pas in 1919 hervat. Op een stafkaart van 1911 is deze “nieuwe lijn”, de spoorlijn 50 met een
uitrit- en opritstuk naar en van het station van Denderleeuw reeds aanwezig. Opvallend zijn zeker ook de verdere aangroei van
het aantal populieraanplantingen en hooilanden.
De aanleg van sluizen op de Dender zou in de volgende jaren de debietregeling zondanig verbeteren dat de overstromingen in de
winter nooit meer de afmetingen aannamen van voorheen.
Bij het einde van de tweede wereldoorlog zouden twee feiten het leven in de Wellemeersen beïnvloeden:
-het uitschakelen van enkele sluizen op de Dender deed in de winter weer wateroverlast ontstaan, er deden zich weer overstro-
mingen voor.
-bij bombardementen op het spoorwegstation van Denderleeuw en op de kruispunten van de spoorlijnen in Leeuwbrug, kwamen ook
heel wat bommen in de Wellemeersen terecht. Deze bomkraters, ”bomputten” genoemd liepen al vlug onder water en vormden
miniatuurplassen waarin het na enige tijd krioelde van planten en dieren.
Twee luchtfoto’s genomen door de Britisch Army Forces op 18 juli 1944. De Geallieerden voerden kort na mekaar twee bombardementen uit op Denderleeuw
met de bedoeling de Duitse bezetter af te snijden van de buitenwereld. Het eerste bombardement op 25 mei 1944 had als doelwit de spoorwegbrug over de
Dender op de grens Denderleeuw-Teralfene (rode pijl). Citaat: “ Zij dropten 92 bommen van 500 lbs (Engelse pounds), ongeveer de helft hiervan viel op het
grondgebied van Erembodegem (Ressebeke) en Teralfene. De andere helft kwam in de Dendermeersen en de bossen rond Leeuwbrug terecht. “
Een tweede bombardement op 8 juli 1944 had als doelwit de spoorlijnen Brussel- Oostende , Denderleeuw - Aalst en Denderleeuw - Kortrijk met vertakkingen
en bruggen op de grens Leeuwbrug-Welle (gele pijlen). Ook hiervan “verdwalen” er een groot aantal en komen terecht in de Wellemeersen. De verse
bomkraters zijn duidelijk op de foto’s te zien.
Foto’s - Photo-library department of the Geographic University of Keel –Great Brittain.
3
Kennismaking met het natuurreservaat “De Wellemeersen”