Het verbond van God en de kinderen van de gelovigen - Covenant ...

54
Het verbond van God en de kinderen van de gelovigen
Eén ding wordt wel duidelijk uit Dr. De Jongs bijdrage aan de discussie betreffende de
Gereformeerde doctrine van het verbond met de kinderen van de gelovigen: de doctrine van de
„vrijgemaakten‟ en de leer van de Protestant Reformed betreffende het verbond met de kinderen
zijn wezenlijk verschillende verbondsopvattingen. Hun verschillen berusten op basale waarheden
van het Gereformeerde geloof; exegese van cruciale passages in de Heilige Schrift; inzicht in de
Dordtse Leerregels; en de praktische kwestie van de benadering van gedoopte verbondskinderen.
De „vrijgemaakte‟ leer is dat God zijn verbondsbelofte, „Ik ben de God van uw kinderen‟, met alles
wat deze belofte verder inhoud, geeft aan elk individueel kind van gelovige ouders. Deze belofte
komt met de eis dat het kind in God moet geloven wanneer hij opgroeit als een voorwaarde waar
de vervulling van de belofte afhankelijk van is.
De leer van de Protestant Reformed Churches is dat de verbondsbelofte, met alles de ze bevat,
uitsluitend voor de uitverkoren kinderen van de gelovige ouders is. De eis of roeping die met de
belofte gepaard gaat is niet zozeer een voorwaarde waar de vervulling van de belofte afhankelijk
van is, maar is de belofte en constitueert, zowel de weg waarin God de belofte vervult (de weg van
geloof), als ook het deel in het verbond (geloven) van hen die door de belofte opgenomen zijn in
Gods verbond.
Om ervoor te zorgen dat de kwesties tussen ons niet onduidelijk en verwarrend worden is het nodig
om allereerst enkele punten uit de discussie te verhelderen. Allereerst, ik heb de „vrijgemaakte‟
doctrine niet verkeerd geïnterpreteerd wanneer ik schreef dat ze leren dat God zijn
verbondsgenade verleent aan alle kinderen van de gelovigen. Dit is simpelweg wat het zeggen wil
dat de verbondsbelofte voor hen allemaal is. De belofte in het verbond is een genadige belofte. Op
zijn minst laat het zien dat Gods houding ten opzichte van het object van de belofte genadig is, en
het laat Zijn verlangen zien om degene aan wie belofte gegeven is te redden. Dit is in ieder geval
wat wij, de Protestant Reformed Churches, verstaan onder de belofte van het verbond, hoewel we
er ook aan vasthouden dat de belofte genadig is in die zin dat het de vernieuwende en
zaligmakende kracht werkt in hen aan wie het gegeven is.
De „vrijgemaakten‟ beschouwen deze belofte ook als genadig, in de zin dat het de welwillende
houding van God ten opzichte van hen aan wie de belofte gegeven is laat zien. De „vrijgemaakten‟
hebben altijd de discipelen van Abraham Kuyper veroordeeld, omdat ze de „genade‟ van God
beperken tot „subjectief-gerealiseerde-genade‟, dat is, wederbarende kracht in het hart, en omdat
ze niet erkenden dat het woord van de belofte zelf genade is. De vrijgemaakte theoloog J.
Kamphuis maakte juist dit bezwaar tegen de Kuyperianen duidelijk toen hij de Kuyperiaanse visie
op het verbond en de kinderdoop bekritiseerde:
„Dat wil dus zeggen: (dat is de leer van Abraham Kuiper en zijn volgelingen) zal genade
wèrkelijk genade zijn, dan moet ze inwendig in de mens aanwezig zijn en kan niet ‘slechts’
een woord, een toezegging, een belofte zijn.
Is de woordkeus niet onthullend? Alleen wat subjectief gerealiseerd is, is werkelijk genade te
noemen in een duidelijk onderscheid tot wat inhoud van het belovend spreken van God is. De
reële genade is subjectief gerealiseerde genade.’ 101
Volgens de „vrijgemaakte‟ visie is het woord van de belofte „echte genade‟. Ik ben het hiermee
eens. Maar de Jong moet me dan niet beschuldigen van een verkeerd weergeven van de
„vrijgemaakten‟ wanneer ik zeg dat ze leren dat God zijn genade betuigt aan alle gedoopte kinderen
van de gelovigen. Want ze houden eraan vast dat het woord van de belofte voor al hun kinderen is.
Dat in de „vrijgemaakte‟ leer van het verbond, de leer zit dat God begeert alle gedoopte kinderen te
redden, is duidelijk in Klaas Schilders‟ uitleg van een belangrijk gedeelte in het doopformulier,
„geheiligd in Christus‟: „Tot de inhoud der in het geloof te omhelzen belofte behoord dan ook, dat
de Geest ons heiligen ‘wil’, ons toeeigenende (metterdaad) hetgeen wij in Christus (in belofte,
rechtens) ‘hebben’‟. 102 Kamphuis legt uit dat in de verbondsbelofte van de doop, de belofte die in
de „vrijgemaakte‟ visie aan alle kinderen gegeven is, heel duidelijk doorklinkt dat: „de Geest zegt
toe, dat Hij ons heiligen wil’. 103 Kamphuis voegt hieraan toe, „Omdat de Heere het bij álle kinderen
van het Verbond meent als Hij zegt: ‘heilig’-, daarom wordt het menens in het leven van ieder van
die kinderen! ‟104
Er is een goede reden voor de analyse dat de „vrijgemaakte‟ visie leert dat God zijn genade
verleent aan alle gedoopte kinderen, in de zin dat Hij aan hen allen zijn veelbetekenende beloften
van het verbond verleend. Ik haal hun uitleg aan van de woorden „geheiligd in Christus‟ hetwelk
zou betekenen: „de publieke rechtshandeling van God: zij zijn tot kinderen (tot ‘zonen’)
aangenomen, geadopteerd.‟ 105 Van deze publieke en rechtelijke adoptie van elk kind als kind van
God is de doop het teken en zegel, volgens de „vrijgemaakten‟.
101 J. Kamphuis, „Een eeuwig verbond‟, Pag. 55.
102 Geciteerd door J. Kamphuis in „Een eeuwig verbond‟ pag. 96.
103 Idem pag. 97
104 Idem
105 Idem pag. 99