Het verbond van God en de kinderen van de gelovigen - Covenant ...

1. Het verbond
7
Het verbond van God en de kinderen van de gelovigen
Het genadeverbond is een van de meest prominente, en meest belangrijke doctrines in de heilige
Schrift, het is een grote realiteit die het hart vormt van de Bijbelse openbaring.
Zo hebben de Gereformeerde theologen de waarheid van het verbond altijd gezien. De Duitse
theoloog uit de negentiende eeuw, Heinrich Heppe, die de Gereformeerde theologie van Calvijn tot
zijn dagen samenvatte, schreef: „De leer van Gods verbond met de mens is dus het diepste hart en
de ziel van de hele geopenbaarde waarheid.‟ 2 Hij citeert de Gereformeerde theoloog uit de
zeventiende eeuw, J.H. Heidegger: „de kern en als het ware het centrum van de hele Heilige Schrift
is het ……verbond…..van God, waaraan …..alles wat hierin opgenomen is gerelateerd moet
worden.‟ 3
Herman Bavinck stemde hiermee in:
De leer des verbonds is voor de dogmatiek en tevens voor de practijk van het christelijk
leven van grootste beteekenis. Meer dan de Roomsche en Luthersche, heeft de
Gereformeerde kerk en theologie dit begrepen. Op grond van de Heilige Schrift vatte zij de
ware religie des Ouden en Nieuwen Testaments steeds op als een verbond tusschen God en
mensch, hetzij dit opgericht werd met den nietgevallen mensch (foedus operum), of met de
schepping in het algemeen bij Noach (foedus naturale), of met het volk der verkiezing (foetus
grattae). 4
In zijn werk, over de plaats van de kinderen in het verbond, heeft Herman Hoeksema geschreven:
„Indien we ….. zouden willen spreken van een Jachin en Boaz in den tempel der waarheid Gods
(hier wordt gerefereerd aan de twee pilaren in de tempel van Salomo, zie: 1 Kon. 7: 21), dan
zouden we zeker niet moeten spreken, …………., van de leer der Algemeene en die der Particuliere
Genade, maar wel van het stuk der Souvereine Genade Gods aan den eenen en dat van Gods
verbond aan den anderen kant….. Dit neemt niet weg, dat de verbondsgedachte wel zeer wezenlijk
een der voornaamste stukken in de belijdenis der Gereformeerde kerken is en behoort te blijven.
Eigenlijk is ze nog meer karakteristiek Gereformeerd dan de leer der verkiezing.‟ 5
De Schrift zelf wijst op deze centrale positie van het verbond. De geschiedenis van Israël in het
Oude Testament is de geschiedenis van Gods verbond met Abraham en zijn zaad (Gen. 12). Het
doel van deze geschiedenis is Jezus de Christus (Luk. 1: 68-73). Jezus komt als de Middelaar van
het nieuwe verbond (Hebreeën. 8: 6, 12: 24). Het werk van Christus is om die reden, de
oprichting, realisatie en voleindiging van het nieuwe verbond (Hebr. 13: 20, 21).
Dit is ook de reden, dat de Bijbel zelf als naam voor de twee delen heeft: „Oude Testament‟ en
„Nieuwe Testament‟. Immers het woord „Testament‟ betekend „Verbond‟, daarom is het correct om
over de Bijbel te spreken als het boek van het Oude en het Nieuwe Verbond.
Gods genadeverbond
Wat is het verbond van God?
Wat is dat verbond wat God oprichtte met Abraham en zijn zaad; wat vervuld werd in Jezus
Christus; en voltooid zal worden met de Kerk die vergaderd wordt uit alle volken van het begin van
de wereld tot het eind, wanneer de Heere wederkomt?
Het verbond is de vriendschapsverhouding tussen de drie-enige God en zijn uitverkoren volk in
Jezus Christus. Dat het verbond moet worden opgevat als een verhouding, als een verbond van
gemeenschap, tussen God en zijn volk kan bewezen worden vanuit de volgende Bijbelgedeelten.
Ten eerste, wanneer God zijn verbond opricht met vader Abraham, omschrijft God zelf het verbond
als volgt: „om u te zijn tot een God‟ (Gen. 17: 7). Het verbond is dit: Jehova is Abrahams God, en
Abraham is de man die Jehova koos. Het is de verhouding - de speciale, hechte, liefdevolle
verhouding - tussen hen beide. Deze omschrijving van het verbond wordt keer op keer herhaald, in
het Oude Testament (Verbond), wanneer het Verbond met Israël wordt opgericht en bevestigd. Het
verschijnt ook in de belangrijke profetie over het Nieuwe Verbond in Jeremia 31: 31-34. „Maar dit is
het verbond, dat Ik na die dagen met het huis van Israël maken zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn
wet in hun binnenste geven, en zal die in hun hart schrijven; en Ik zal hun tot een God zijn, en zij
zullen Mij tot een volk zijn.‟ (vers 33)
Ten tweede, de fundamentele aardse analogieën voor, of symbolen van, het verbond, zijn relaties,
relaties die gekenmerkt worden door de meest intieme vriendschap tussen mensen die we maar
kennen. Wanneer iemand enige twijfel heeft of het verbond een relatie is, dan moeten de Bijbelse
analogieën deze zaak beslissen. De Bijbel gebiedt ons om aan het verbond te denken als aan een
huwelijk, en als een vader-kind verhouding. In Ezechiël 16 beschrijft de profeet het verbond van de
2
Heinrich Heppe, „Gereformeerde Dogmatiek‟, Londen: Allen & Unwin, 1950, pag. 281
3
Idem.
4
Herman Bavinck, Gereformeerde Dogmatiek‟, Deel III, Kampen, J.H. Kok, Pag. 192.
5
Herman Hoeksema, „Geloovigen en Hun Zaad‟, Reformed Free Publising Association, pag. 3, 4